زهره نوروزپور: دور ششم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با ارائه پیش‌نویس قطعنامه تروئیکای اروپا در شورای حکام آژانس علیه ایران همزمان شد؛ قطعنامه‌ای که آمریکا نیز از آن حمایت کرده است. رأی‌گیری قطعنامه ایران به امروز موکول شد. مشخص نیست که صدور این قطعنامه در مذاکرات تهران و واشنگتن چه تاثیری در روند مذاکرات ایران و آمریکا به همراه خواهد داشت.
پیش‌نویس قطعنامه‌ای که تروئیکای اروپا در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دنبال تصویب آن است در ۲۰ سال اخیر بی سابقه بوده است. این قطعنامه ایران را به نقض پادمانی متهم می کند و با تصویب احتمالی قطعنامه فعلی ممکن است بار دیگر پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل رفته و با تایید یک کشور عضو در برجام مکانیزم ماشه علیه ایران فعال شود که به این معناست که تمامی تحریم‌هایی که در توافق برجام لغو شده بود بار دیگر به جریان بیافتد. ایران با توافق برجام و تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۹۴ توانست از فصل هفتم خارج و تمامی قطعنامه های دوران احمدی نژاد را لغو کند.
امروز ایران در حالی متهم می شود که تنها کشوری است که طی ۲۰ سال گذشته همکاری (پادمان) مداوم خود را با عمل به موافقت‌نامه NPT اجرا کرده است. با این حال ردپای اسرائیل در سندسازی آژانس هویدا است.
اگر این قطعنامه علیه ایران تصویب شود چه تبعاتی دارد؟
در همین باره حسن بهشتی‌پور، پژوهشگر و کارشناس ارشد مسائل هسته‌ای و بین الملل به خبرآنلاین گفت که این قطعنامه به احتمال ۹۰ درصد تصویب می شود و مهمترین تبعات آن فعال شدن مکانیسم ماشه است. این ها سندسازی هایی است که دول غربی علیه ایران انجام داده اند. بهشتی پور می گوید در ۲۰ سال اخیر بی سابقه بوده که ایران را به نقض پادمان متهم می‌کنند که بسیار مهم است.
او با اشاره به مذاکرات ایران و آمریکا می گوید: «تصویب این قطعنامه ممکن است بر مذاکرات تاثیر بگذارد. اما این نکته مهم است که مذاکرات در بدترین شرایط ممکن برگزار می شود و صدور قطعنامه موضوع را پیچیده و سخت‌تر می‌کند. اما اینطور نیست که صدور این قطعنامه باعث شکست مذاکرات خواهد شد، بلکه یک گره به گره‌های قبلی اضافه می‌کند.»
این کارشناس مسائل هسته ای گفت: آژانس در گزارش خود نسبت به وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در برخی سایت‌های اعلام‌نشده ابراز نگرانی کرده و در گزارش خود نوشته است که «آژانس نمی‌تواند تضمین دهد که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.» این جمله از لحاظ حقوقی بار سنگینی ندارد، اما از نظر سیاسی، بهانه‌ای به کشورهای غربی می‌دهد تا فشارها را بر ایران تشدید کنند. نقش شورای حکام و پیامدهای احتمالی گزارش GOV/۲۰۲۵/۲۵ به نشست روز پنج شنبه این شورا در واقع زمینه سازی برای راه اندازی مکانیزم ماشه است. اگر سه کشور اروپایی موفق شوند قطعنامه‌ای علیه ایران تصویب کنند، این می‌تواند زمینه‌ساز شروع روند دو ماهه مکانیزم ماشه باشد، هرچند چین و روسیه با این روند همراهی نخواهند کرد، اما سنگ اندازی جدید در روند مذاکرات ایران با آمریکا خواهد بود زیرا واکنش ایران نیز می‌تواند در قالب توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی یا محدودیت بیشتر در همکاری با آژانس بروز یابد.»
*گفتگوی تلفنی رهبران اروپا با ترامپ درباره صلح اوکراین قبل از تماس تلفنی ترامپ با پوتین
چرا اروپا سنگ اندازی می کند؟
اروپایی‌ها تمایلی به روند دیپلماسی میان ایران و آمریکا ندارند؛ این مذاکره فرصتی برای اروپا فراهم کرده است که هم با ترامپ تسویه حساب کند و هم از ایران انتقام بگیرد.
در همین باره بهشتی پور گفت: «مشکل اصلی با اروپا با ما بر سر این است که می‌گویند ایران به روسیه پهپاد و موشک داده است. آن ها معتقدند که تهران امنیت اروپا را به خطر انداخته است. مساله میان ایران و اروپا برای آن ها بیشتر یک موضوع امنیتی به حساب می‌آید. در کنار آن مانند همیشه مسائل حقوق بشری هم مطرح می کنند. نکته دیگر اینکه اروپایی‌ها در واقع نگران این هستند که در آینده توافقی بین ایران و آمریکا شود و جایگاه آنها در این میان معلوم نیست.»
این کارشناس اوراسیا با اشاره به اینکه هر دو طرف آمریکایی و اروپایی به دنبال سود تجاری از مذاکره با ایران هستند، بیان کرد: «البته که ایران به اروپا اطمینان داده است که ما رابطه سیاسی و اقتصادی خود را به شرط رفع تحریم ها ادامه خواهیم داد. به ثمر نشستن مذاکرات میان ایران و آمریکا حتی برای انها هم بهتر است چراکه می توانند مناسبات تجاری را با ایران برقرار کنند، اینطور نیست که اگر ایران و آمریکا به توافق برسند منافع اروپا از دست برود.»
بهشتی پور با اشاره به رفتار اروپایی ها و سنگ اندازی آنها در روند مذاکرات و رفتار قهرآمیز دول اروپایی و تلاش مضاعف برای فعال کردن مکانیسم ماشه تاکید کرد که «حداقل من هیچوقت تا این حد تیرگی روابط ایران با اروپا را ندیده‌ام. شاید در دوره احمدی نژاد که گفت هولوکاست واقعیت ندارد و اسرائیل باید نابود شود، الان شبیه آن دوران است. وضعیت در بدترین و پایین‌ترین سطح ممکن است.»
۳۱۵
