از کاهش التهاب گرفته تا بهبود عملکرد مغز و تقویت سیستم ایمنی، ادویهها فراتر از چاشنی غذا، نقش مکمل سلامتی را ایفا میکنند. اگر میخواهید با خواص واقعی، علمی و حتی کمتر شناختهشده ادویههایی مثل زردچوبه، دارچین، فلفل سیاه و... آشنا شوید، این مطلب را تا انتها بخوانید. شاید از فردا، نگاهی کاملاً متفاوت به قفسه ادویهتان داشته باشید.
به گزارش همشهری آنلاین، زردچوبه یکی از پرمصرفترین ادویهها در آشپزی ایرانی است. اما پشت این رنگ طلایی، دنیایی از خاصیت نهفته است. کورکومین، ماده فعال زردچوبه، یک ضدالتهاب قوی است که میتواند در کاهش دردهای مزمن مثل آرتروز یا التهاب مفاصل موثر باشد. بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که زردچوبه به کنترل علائم بیماریهایی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) هم کمک میکند.
مثالی ساده؟ نوشیدن یک لیوان شیر گرم با زردچوبه پیش از خواب میتواند خواب راحتتری فراهم کند و التهاب عضلات را کاهش دهد. البته نباید فراموش کرد که جذب کورکومین در بدن پایین است. برای افزایش اثربخشی آن، بهتر است زردچوبه را با کمی فلفل سیاه مصرف کنیم. ترکیبی که هم در آشپزی کاربرد دارد و هم در طب سنتی توصیه شده.
دارچین فقط یک طعمدهنده شیرین برای دسرها نیست. این ادویه معطر، میتواند سطح قند خون را تنظیم کرده و برای بیماران دیابتی موثر باشد.
پیش از اینکه فکر کنید فقط در چای دارچین یا شلهزرد کاربرد دارد، خوب است بدانید که:
البته زیادهروی در مصرف دارچین نوع کاسیا ممکن است به دلیل وجود «کومارین»، به کبد آسیب بزند. بنابراین اعتدال در مصرف، نکتهای کلیدی است.
زنجبیل در طب سنتی آسیا جایگاه ویژهای دارد. اما آیا میدانید همین پودر تند میتواند جایگزینی طبیعی برای داروهای ضد تهوع باشد؟
زنجبیل برای موارد زیر کاربرد دارد:
یک تکه زنجبیل تازه در چای یا آب گرم، معجزه میکند. مخصوصاً بعد از وعدهای سنگین یا غذایی چرب. اما فراموش نکنید: زنجبیل، فشار خون را کمی پایین میآورد و برای افرادی که داروهای رقیقکننده خون مصرف میکنند، باید با احتیاط مصرف شود.
فلفل سیاه فقط تندی به غذا نمیدهد؛ بلکه قدرت جذب بدن را هم افزایش میدهد. مادهای به نام پِپِرین در آن وجود دارد که جذب مواد مغذی مانند کورکومین یا سلنیوم را در بدن بیشتر میکند.
علاوه بر این، فلفل سیاه خواص آنتی اکسیدان و ضد باکتریایی دارد و در ترکیب با دیگر ادویهها، اثربخشی آنها را تقویت میکند. اگر عادت دارید روی سالاد یا تخممرغ فلفل سیاه بپاشید، در واقع دارید از این خاصیت بهره میبرید، حتی بدون اینکه بدانید.
هل را بیشتر در دمنوشها، دسرها و شیرینیها میشناسیم. اما فراتر از رایحهاش، خاصیتی فوقالعاده برای گوارش دارد.
موارد استفاده و خاصیتهای هل عبارتند از:
هل سبز، از نظر ترکیبهای آنتیاکسیدانی، جایگاه ویژهای دارد. حتی در طب آیورودا از آن برای تنظیم فشار خون و تقویت قلب استفاده میشود.
میخک شاید ظاهر سادهای داشته باشد، اما تأثیر آن بر درد، شگفتانگیز است. میخک به عنوان یک ضد درد طبیعی، مخصوصاً برای دنداندرد شناخته شده است. دلیل اصلی آن وجود ترکیبی به نام اوژنول است که خاصیت بیحسکنندگی و ضدعفونی دارد.
اگر تا به حال یک عدد میخک را برای دنداندرد در دهان گذاشتهاید، با اثر آن آشنا هستید. روغن میخک هم یکی از پرکاربردترین داروهای گیاهی در محصولات دهان و دندان است. البته نباید زیادهروی کرد؛ چرا که در دوز بالا میتواند برای کبد مضر باشد.
رازیانه بیشتر به خاطر تاثیراتش در تنظیم هورمونهای زنانه و تسکین علائم قاعدگی شناخته میشود. اما این ادویه دانهای، فواید دیگری هم دارد.
دو مورد از مهمترین کاربردهای رازیانه:
اگر بعد از غذا احساس سنگینی میکنید، یک فنجان دمنوش رازیانه میتواند گزینه مناسبی باشد.
با این حال، رازیانه دارای ترکیبات استروژن مانند است و مصرف بیرویه آن برای افراد با اختلالات هورمونی توصیه نمیشود.
آویشن را معمولاً در ترکیب با غذاهای گوشتی یا سسها میشناسیم. اما این گیاه معطر، بهویژه در فصول سرد سال، یک ضد سرفه و ضد باکتری طبیعی است.
خاصیتهای آویشن:
برای مثال، ترکیب آویشن با عسل و آب گرم، یک درمان خانگی موثر برای گلودرد است.
ممکن است این سؤال برایتان پیش بیاید که آیا واقعاً ادویهها بیخطرند؟ پاسخ این است که: در مصرف متعادل، بله. اما در مصرف زیاد، نه. مصرف زیاد برخی ادویهها ممکن است باعث مشکلات گوارشی، تداخل دارویی یا حتی مسمومیت شود. برای مثال:
بنابراین، بهتر است ادویهها را با آگاهی و در مقدار مناسب مصرف کنیم.
ادویههایی که هر روز در آشپزی استفاده میکنیم، فقط طعمدهنده نیستند؛ آنها مکملهایی طبیعی برای سلامت جسم و ذهن محسوب میشوند. از زردچوبه ضد التهاب و زنجبیل ضد تهوع گرفته تا میخک ضد درد و رازیانه متعادلکننده هورمون، هرکدام نقشی کلیدی در ارتقای کیفیت زندگی دارند.
با دانستن خواص و محدودیتهای هر ادویه میتوانیم نهتنها غذایی خوشعطرتر بپزیم، بلکه زندگی سالمتری هم داشته باشیم. حالا که با این خواص آشنا شدید، کدام ادویه را با نگاهی جدید در برنامه غذاییتان قرار میدهید؟