به گزارش پایگاه امریکایی اکسیوس در حالی که عملیات نظامی اسرائیل علیه زیرساختهای هستهای ایران ادامه دارد، سرنوشت تأسیسات فردو به یکی از مهمترین عوامل تعیینکننده موفقیت یا شکست این عملیات تبدیل شده است. فردو که در عمق کوه و با طراحی خاص برای مقاومت در برابر حملات هوایی ساخته شده، تنها با بمبهای بسیار سنگین موسوم به سنگرشکن قابل تخریب کامل است؛ بمبهایی که در حال حاضر تنها در اختیار ارتش آمریکا قرار دارند. به گزارش اکسیوس، اسرائیل فاقد این نوع بمبها و همچنین بمبافکنهای راهبردی برای حمل آنهاست و همین موضوع سبب شده تلآویو برای تخریب کامل فردو یا به حمایت مستقیم ایالات متحده متوسل شود یا به عملیات پیچیده و پرریسک زمینی متکی باشد.
بر اساس گزارش اکسیوس، اسرائیل از ماهها پیش برای سناریوهای مختلف حمله به تأسیسات فردو برنامهریزی کرده و حتی احتمال اعزام نیروهای ویژه برای نفوذ به این مرکز زیرزمینی را بررسی کرده است؛ مشابه عملیاتی که در سپتامبر گذشته در سوریه انجام شد و طی آن، نیروهای ویژه اسرائیلی یک کارخانه زیرزمینی تولید موشک را با کارگذاری مواد منفجره نابود کردند. یحیی لایتر، سفیر اسرائیل در ایالات متحده، در گفتوگو با فاکسنیوز تأکید کرده بدون از بین بردن تأسیسات فردو، هدف نهایی اسرائیل برای توقف کامل برنامه هستهای ایران محقق نخواهد شد. او گفته است: «تمام این عملیات باید با نابودی فردو کامل شود.»
به گزارش اکسیوس، مقامات اسرائیلی امیدوارند دولت ترامپ در مرحله بعدی عملیات با تلآویو همراه شود. یک مقام اسرائیلی به این رسانه گفته ترامپ پیش از آغاز عملیات در تماس تلفنی با نتانیاهو اعلام کرده در صورت نیاز وارد عمل خواهد شد. با این حال، یک مقام ارشد کاخ سفید این ادعا را رد کرده و گفته است که ایالات متحده قصد ندارد مستقیماً در عملیات نظامی مشارکت کند، اگرچه از حق اسرائیل برای دفاع از خود حمایت میکند.
در این میان، برخی تحلیلگران احتمال استفاده اسرائیل از روش بمباران مکرر نقطهای را مطرح کردهاند؛ روشی که میتواند در تئوری تأثیری مشابه با استفاده از بمبهای سنگرشکن داشته باشد، اما با ریسک بسیار بالا و اثربخشی محدود همراه است. اسرائیل همچنین ممکن است بر توانایی نفوذ نیروهای ویژه خود برای انجام تخریبهای موضعی در درون تأسیسات زیرزمینی حساب باز کند، هرچند چنین عملیاتی مستلزم سطح بالایی از اطلاعات، آمادگی لجستیکی و خطرات بسیار بالا خواهد بود.
نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، پیشتر در توضیح دلایل این حمله، به افزایش سطح ذخایر اورانیوم غنیشده ایران و نشانههایی از ازسرگیری فعالیتهای منتهی به تولید سلاح هستهای اشاره کرده بود. به گفته او، هدف این عملیات نابودی تأسیسات غنیسازی، خطوط تولید سانتریفیوژ و حذف ظرفیتهای انسانی کلیدی برنامه هستهای ایران بوده است. در همین راستا، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در نشست شورای امنیت سازمان ملل تأیید کرده که بخشی از تأسیسات نطنز در پی حملات هوایی تخریب شدهاند. به گفته او، گرچه بخش زیرزمینی این سایت آسیبی ندیده، اما قطع برق ناشی از حملات میتواند به سانتریفیوژها صدمه زده باشد. گروسی همچنین اشاره کرده که ایران مدعی شده فردو نیز هدف قرار گرفته، اما آژانس هنوز موفق به تأیید این موضوع نشده است.
در این شرایط، سکوت رسمی ارتش اسرائیل درباره حمله به فردو، در کنار نبود شواهد عمومی از آسیب جدی به این سایت، همچنان این پرسش را مطرح میکند که آیا هدف کلیدی اسرائیل محقق شده یا همچنان باقی مانده است. به گزارش اکسیوس، تصمیمگیری درباره ورود یا عدم ورود مستقیم آمریکا به این نبرد، میتواند در روزهای آینده تعیینکننده مسیر تحولات منطقهای و جهانی باشد. نتانیاهو در تازهترین اظهاراتش گفته است: «موضع آمریکا را به خودشان واگذار میکنم.»