در عصری که بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی مانند آلرژی و اگزما درحال افزایش است، پژوهشهای علمی نشان میدهد زندگی در کنار حیوانات میتواند ما را در برابر این بیماریها مقاومتر کند. محققان با بررسی جوامع سنتی مانند آمیشها در آمریکا، دریافتند قرارگرفتن در معرض میکروبهای حیوانی، بهجای تضعیف، سیستم ایمنی انسان را بهبود میدهد.
چرا جوامع سنتی مانند آمیشها که در تماس نزدیک با حیوانات مزرعه زندگی میکنند، نرخ بسیار پایینتری از آسم و آلرژی نسبت به جوامع مدرن و حتی سایر جوامع روستایی دارند؟ این سؤالی بود که دانشمندان دانشگاههای مختلف را به بررسی سبک زندگی آنها واداشت و به کشفیات شگفتانگیزی درباره رابطه پیچیده انسان، حیوان و سیستم ایمنی منجر شد.
براساس گزارش BBC، محققان زندگی کودکان آمیش در ایندیانا را با کودکان هوتریت در داکوتای جنوبی آمریکا مقایسه کردند. هر ۲ گروه اصالت اروپایی و سبک زندگی سالمی دارند اما تفاوتی کلیدی وجود دارد: کودکان آمیش در مزارع و کنار دامها بزرگ میشوند اما هوتریتها با استفاده از کشاورزی صنعتی، از حیوانات جدا هستند. نتیجه این بود که نرخ آسم و آلرژی در کودکان هوتریت 4 تا 6 برابر بیشتر است.
طبق یافتههای منتشرشده در ژورنال Allergy، تحلیلها نشان داد کودکان آمیش بهدلیل قرارگرفتن در معرض طیف وسیعتری از میکروبهای حیوانی، سیستم ایمنی تنظیمشدهتری دارند؛ بهویژه سلولهای ایمنی آنها موسوم به «سلولهای T تنظیمی» که وظیفه کنترل واکنشهای ایمنی را بر عهده دارند، عملکرد بهتری داشتند.
این تأثیر محافظتی فقط به حیوانات مزرعه محدود نمیشود. «جک گیلبرت»، استاد دانشگاه کالیفرنیا، طبق پژوهش دیگری، میگوید: «اگر با حیوانات مزرعه بزرگ شوید، خطر ابتلا به آسم یا آلرژی در شما حدود 50 درصد کاهش مییابد. حتی اگر فقط با یک سگ در خانه بزرگ شوید، این خطر 13 تا 14 درصد کمتر میشود.»
حیوانات دقیقاً چگونه بر سیستم ایمنی ما تأثیر میگذارند؟ ۲ نظریه اصلی دراینباره وجود دارد:
1. نظریه انتقال میکروبها: برخی دانشمندان، مانند «ناسیا صفدر» (Nasia Safdar) از دانشگاه ویسکانسین، معتقدند میکروبهای مفید از بدن حیوانات خانگی به میکروبیوم (جامعه میکروبی) روده و پوست صاحبانشان منتقل و آنجا ساکن میشوند. این ایده آنقدر جذاب است که حتی توجه صنعت غذای حیوانات خانگی را برای تولید محصولات «پروبیوتیک» برای حیوانات جلب کرده است.
2. نظریه تحریک ایمنی: در مقابل، جک گیلبرت این نظریه را رد میکند و میگوید: «هیچ مدرکی» برای سکونت دائمی باکتریهای حیوانی در بدن انسان وجود ندارد. نظریه او این است که سیستم ایمنی انسان طی هزاران سال کنار حیوانات اهلی تکامل یافته و به دیدن میکروبهای آنها «عادت» کرده است. این میکروبها بهعنوان «سیگنال آشنا»، سیستم ایمنی ما را تحریک میکند و آن را فعال و تنظیمشده نگه میدارد تا بتواند به درستی با تهدیدات واقعی مقابله کند.
تحقیق منتشرشده در نیچر با بررسی جمعیتهایی مانند «مسافران ایرلندی» که سنتی و در کنار حیوانات متعدد زندگی میکنند، نظریه دوم را تأیید میکند. مشخص شده میکروبیوم روده این افراد شباهت بیشتری به میکروبیوم جوامع بومی شکارچی-گردآورنده و انسانهای پیشاصنعتی دارد تا جوامع مدرن غربی. این امر توضیح میدهد چرا نرخ بیماریهای خودایمنی مانند بیماری کرون، اماس و لوپوس در این جمعیتها بسیار پایین است.
درنهایت، تمام شواهد نشان میدهد سبک زندگی بیش از حد استریل و مدرن ممکن است سیستم ایمنی ما را از تعاملات میکروبی ضروری که برای تکامل و تنظیم صحیح آن لازم است، محروم کرده باشد. زندگی با حیوانات، چه در مزرعه چه در آپارتمان، حتی فعالیتهای سادهای مانند پیادهروی با سگ در پارک و تماس با خاک، میتواند این تعاملات مفید را به زندگی ما بازگرداند و به داشتن سیستم ایمنی سالمتر کمک کند.