در سال ۲۰۲۳، بودجه وزارت دفاع ایالات متحده به رقم قابلتوجه ۶۰۹.۲ میلیارد دلار رسید، رقمی که بهطور میانگین معادل ۱,۸۱۹ دلار برای هر شهروند آمریکایی است. این بودجه عظیم نشاندهنده نقش کلیدی صنایع دفاعی در اقتصاد ایالات متحده و همچنین تمرکز شدید دولت این کشور بر تقویت توان نظامی و فناوریهای پیشرفته دفاعی است.
به گزارش روزیاتو، طی چند دهه گذشته صنعت دفاعی آمریکا شاهد موجی از ادغامها و تمرکزگرایی بوده است. در نتیجه، تنها چند شرکت بزرگ توانستهاند کنترل عمده بازار را در دست بگیرند. این شرکتها نهتنها در تولید جنگافزار و تجهیزات سنگین نقش دارند، بلکه در حوزههایی مانند فناوری اطلاعات، فضا، زیرساختهای ارتباطی و حتی خدمات درمانی نیز فعالیت میکنند. تنوع گسترده فعالیتها در این شرکتها باعث شده تا آنها به مهرههایی تعیینکننده در سیاستهای دفاعی و نظامی آمریکا تبدیل شوند.
یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی درباره وضعیت قراردادهای دفاعی، دادههای رسمی منتشرشده توسط وزارت دفاع آمریکا است. بر اساس این دادهها، ۱۰ شرکت بزرگ دفاعی ایالات متحده بر اساس ارزش قراردادهای منعقدشده در سال مالی ۲۰۲۳، به شرح زیر هستند:
رتبه | شرکت | ارزش قراردادهای دفاعی با دولت آمریکا (۲۰۲۳) |
---|---|---|
۱ | لاکهید مارتین | ۶۱.۴ میلیارد دلار |
۲ | آر.تی.ایکس (RTX) | ۲۴.۱ میلیارد دلار |
۳ | جنرال داینامیکس | ۲۲.۹ میلیارد دلار |
۴ | بوئینگ | ۲۰.۱ میلیارد دلار |
۵ | نورثروپ گرومن | ۱۶.۳ میلیارد دلار |
۶ | هانتینگتون اینگالز | ۱۰.۵ میلیارد دلار |
۷ | هیومانا | ۷.۸ میلیارد دلار |
۸ | ال۳هریس تکنالوجیز | ۷.۵ میلیارد دلار |
۹ | بیایئی سیستمز | ۷.۰ میلیارد دلار |
۱۰ | سنکورا | ۴.۴ میلیارد دلار |
در صدر این فهرست، شرکت لاکهید مارتین با اختلافی قابلتوجه نسبت به سایر رقبا قرار دارد. این شرکت در سال ۲۰۲۳ موفق شد قراردادهایی به ارزش ۶۱.۴ میلیارد دلار با دولت آمریکا امضا کند. بزرگترین بخش این مبلغ، مربوط به پروژه ساخت جنگندههای پیشرفته اف-۳۵ برای پنتاگون و متحدان آمریکا به ارزش ۳۰ میلیارد دلار بود. علاوه بر آن، لاکهید مارتین قراردادهایی در زمینه تولید راکتهای نقطهزن و فضاپیماهای دارای نیروی محرکه هستهای نیز دریافت کرده است.
پس از لاکهید مارتین، شرکت RTX یا همان Raytheon Technologies سابق، با قراردادهایی به ارزش ۲۴.۱ میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار دارد. این شرکت بهعنوان باارزشترین شرکت دفاعی جهان شناخته میشود و ارزش بازار آن به حدود ۱۸۳ میلیارد دلار میرسد. موفقیت RTX بهواسطه تنوع گسترده محصولات و خدمات آن، از جمله سیستمهای موشکی، فناوریهای پیشرفته نظامی و همچنین فعالیت در بخش هوانوردی تجاری، حاصل شده است.
در جایگاه سوم، شرکت جنرال داینامیکس قرار دارد که دفتر مرکزی آن در ایالت ویرجینیا واقع شده است. این شرکت بیشتر درآمد خود را از طریق ارائه خدمات در حوزه فناوری اطلاعات و ساخت کشتیها و زیردریاییهای نظامی بهدست میآورد. تخصص جنرال داینامیکس در ساخت زیردریاییهای هستهای و سامانههای فرماندهی و کنترل پیشرفته، جایگاه آن را در میان بزرگترین پیمانکاران دفاعی تثبیت کرده است.
در ردههای بعدی، شرکتهایی مانند بوئینگ، نورثروپ گرومن و هانتینگتون اینگالز حضور دارند که هر یک سابقهای طولانی در صنعت هوافضا و ساخت تجهیزات پیشرفته نظامی دارند. شرکت هیومانا، با فعالیت در زمینه خدمات درمانی برای نظامیان و بازنشستگان ارتش، جایگاهی متفاوت در این جدول دارد، اما نقش آن در تأمین سلامت نیروهای نظامی بسیار حیاتی است. همچنین شرکتهایی مانند L3Harris و BAE Systems در زمینه سیستمهای ارتباطی، الکترونیکی و دفاع سایبری فعالیت دارند.
یکی از نکات مهمی که در این گزارش قابلتوجه است، کاهش چشمگیر تعداد پیمانکاران اصلی وزارت دفاع طی چند دهه اخیر است. در دهه ۱۹۹۰، تعداد این شرکتها به ۵۱ مورد میرسید، اما امروزه تنها پنج شرکت اصلی بهعنوان پیمانکاران بزرگ وزارت دفاع باقی ماندهاند. این شرکتها عبارتاند از لاکهید مارتین، RTX، جنرال داینامیکس، بوئینگ و نورثروپ گرومن. این تمرکز بالا باعث ایجاد وابستگی شدید دولت آمریکا به تعداد محدودی از شرکتها شده است، امری که هم میتواند مزایای مدیریتی داشته باشد و هم چالشهای رقابتی و اقتصادی را به همراه آورد.
در مجموع، صنعت دفاعی آمریکا در سال ۲۰۲۳ همچنان یکی از پرنفوذترین و حیاتیترین بخشهای اقتصادی این کشور باقی مانده است. شرکتهای بزرگ دفاعی، با بهرهگیری از توانمندیهای فنی، زیرساختی و مالی خود، نقش مهمی در حفظ امنیت ملی، توسعه فناوریهای نوین و تثبیت جایگاه جهانی ایالات متحده در عرصه نظامی دارند.