تنگه هرمز بهعنوان یکی از مهمترین گذرگاههای استراتژیک انرژی در جهان، روزانه حدود یکپنجم نفت مصرفی دنیا را از خود عبور میدهد و هرگونه اختلال در عبور و مرور از این مسیر، میتواند تبعات فوری و گستردهای بر بازار جهانی انرژی داشته باشد. در صورت بسته شدن این تنگه، قیمت نفت احتمالاً با جهشی چشمگیر مواجه خواهد شد؛ چرا که نگرانیها از کمبود عرضه و افزایش ریسکهای ژئوپولیتیکی بلافاصله در معاملات بازار منعکس میشود. این وضعیت میتواند به افزایش فشار تورمی در اقتصادهای مصرفکننده، نوسانات شدید در بازارهای مالی و تقویت مواضع سیاسی کشورهای صادرکننده نفت منجر شود.
حملات شب گذشته آمریکا به تأسیسات اتمی ایران و افزایش تهدیدات تهران در خصوص بستن تنگه هرمز، پیشبینیها را بر این گذاشته است که در صورت اجرایی شدن این اقدام، قیمت نفت در بازارهای جهانی با جهشی بیسابقه مواجه خواهد شد.
در حالی که جنگ تجاری جهانی که با تعرفههای دونالد ترامپ آغاز شده بود، نگرانیهایی درباره رشد اقتصادی جهان ایجاد کرده بود، اکنون جنگ میان ایران و اسرائیل تهدیدی جدی برای تأمین منابع نفتی جهان شده است. این وضعیت میتواند منجر به بحران انرژی بزرگی شود؛ چرا که با ادامه تنشها و گسترش درگیریها در منطقه، احتمال مسدود شدن مسیر حملونقل دریایی نفت از طریق تنگه هرمز افزایش یافته و حتی نفت ایران ممکن است از بازار جهانی خارج شود.
این نگرانیها باعث شده قیمت نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت به شدت افزایش یابد. در ماه جاری میلادی، قیمت هر بشکه نفت برنت با افزایش ۱۸ درصدی به ۷۹ دلار و قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت با رشد ۲۱ درصدی به حدود ۷۵ دلار رسیده است. این افزایش قیمتها تأثیر چشمگیری بر بازار جهانی نفت و اقتصاد جهان داشته است.
تحلیلگران بانکهای بزرگ جهانی مانند سیتیگروپ، جیپیمورگان و گلدمن ساکس در واکنش به این تحولات، اهداف قیمت نفت خود را مجدداً تنظیم کردهاند. آنها هشدار میدهند که خطر جدی در بازار نفت جهان وجود دارد که در صورت ادامه درگیریها، میتواند عرضه نفت را مختل کرده و قیمتها را به سطوح بالاتری برساند.
بر اساس گزارشها، روزانه حدود ۱۸ تا ۱۹ میلیون بشکه نفت از تنگه هرمز عبور میکند که معادل تقریباً ۲۰ درصد از مصرف جهانی نفت است. نزدیکی این تنگه به ایران به این معناست که هر تصمیم ایران برای مسدود کردن آن، میتواند منجر به ایجاد تراکم نفتی عظیمی شود که تأثیر قابلتوجهی بر عرضه جهانی نفت خواهد داشت.