به گزارش همشهری آنلاین، محمد شفیعیفر-عضو هیئت علمی دانشگاه تهران: در مورد محاسبه اشتباه دشمنان ایران (اسرائیل و امریکا) زیاد گفته شده و همه میدانند، من میخواهم به مبنای این اشتباه محاسباتی اشاره کنم. به طور معمول در مسائل استراتژیک، کشورها با اینکه پیشرفتها و فناوریهای جدید و تعیینکنندۀ سرنوشت معادلات جهانی را محرمانه نگاه میدارند، تلاش میکنند شمایی از قدرت واقعی کشور خود را نیز نشان دهند تا سایر رقیبان و دشمنان، هوس خطایی به سرشان نزند و فاجعه به بار بیاورند. بر همین اساس، برگزاری مانورهای نظامی متعدد و متناوب نیروهای مسلح و رژههای مناسبتی، جدا از آمادگی رزمی و عملیاتی، نوعی نمایش قدرت برای دیگران است؛ اما منابع قدرت کشورها فقط، قدرت نظامی و تسلیحاتی نیست و قدرت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، قدرت نرم و قدرت هوشمند وغیره هم در این معادلهها مؤثر است. با اینکه جمهوری اسلامی، بارها شهرهای موشکی خود را نشان داده و قدرت موشکی ایران را در برخی عملیات برونمرزی به رخ دشمنان کشیده بود، چه چیزی باعث این اشتباه محاسباتی امریکا؛ بهویژه اسرائیل شده بود که خیال کنند یک کشور جعلی 8-9 میلیونی میتواند با کشوری با سابقۀ تمدنی چند هزارساله و پشتوانۀ اقتدار نظامی و ظرفیت دهها برابری، هماوردی کند؟! اسرئیلی که در 50 سال گذشته جز درگیری و جنگ با گروههای مبارز فلسطینی و حزبالله لبنان، با هیچ کشور مستقل و تمامعیاری جنگ پیرزومندانهای نداشته، چطور میتواند این همه اعتمادبهنفس داشته باشد و به خود جرأت بدهد که به ایران حمله کند و انتظار پیروزی داشته باشد؟ در این زمینه، پنج عامل، شایان ذکر است:
عدم شناخت مردم ایران از سوی صهیونیستها
1-نشناختن روح فرهنگ ایرانی و روحیۀ مردم ایران که هنوز به قاعدۀ علوم اجتماعی و انسانی درنیامده است. ناتوانی قالبهای نظری علوم اجتماعی- انسانی موجود از فهم فرهنگ و مدنیت ایرانی، کاستی و نقص عمدهای در سامانۀ علمی- نظری ماست؛ حتی خود ما هم چندان به زیر و بم این روحیه در ابعاد علمی- نظری اشراف نداریم و نتوانستیم آن را تئوریزه کرده، در تعاملات سیاسی- اجتماعی خود و مدیرت کشور، از آن استفاده کنیم. دانشمندان علوم اجتماعی باید فکری برای این موضوع کنند.
استقلالخواهی در خون ایرانیهاست
2-رسوخ و رواج فرهنگ و سبک زندگی غربی در برخی اقشار جامعۀ ایرانی، این تصور غلط را ایجاد کرده که مردم ایران عاشق غرب هستند و با آغوش باز از آنها استقبال خواهند کرد. در حالی که مردم ایران بین برخی ارزشهای مثبت غرب و وجه استعماری، جنگطلبانه و وحشیگری و غارتگرانۀ آن، تمایز قایلاند و این را به پشتوانۀ فرهنگ و تمدن غنی خود و تجربۀ برخورد غرب با ایران در دورۀ معاصر، به تفطن دریافتهاند. روح استقلالخواهی و بیگانهستیزی و مقابله با هرگونه زورگویی و سلطهطلبی خارجی، مورد توجه برخی ایرانشناسان غربی؛ مثل نیکی کدی در کتاب ریشههای انقلاب ایران هم قرار گرفته است.
روشنفکران چه خیانتی کردند
3-نمایش تصویر نادرست و نامناسب از ایران توسط برخی روشنفکران و مدعیان نخبگی؛ البته با تکیه بر همان نظریههای ناتوان علوم اجتماعی- انسانی ملهم از غرب هم در این اشتباه دخیل بوده است. در سالهای اخیر تصویرسازیهایی از جامعه ایرانی توسط برخی اصحاب دانشگاه و فعالان سیاسی صورت گرفته که ایران را «جامعهای رو به زوال»، «در حال فروپاشی اجتماعی»، «دوقطبی» و ... توصیف میکند. به نظر میرسد این تصویرسازیها از جامعه ایرانی، باعث شکلگیری خطایی شناختی در میان غربیها و صهیونیستها شده است؛ به گونهای که برخی سران رژیم صهیونیستی در مصاحبههای ساعات و روزهای اول حملۀ غافلگیرانۀ خود، انتظار داشتند این «جامعه در حال فروپاشی» گرفتار هرجومرج و آشوبی عمومی شود. از همین رو بود که در یکی- دو روز اول حمله، حتی از تغییر نظام سیاسی ایران یا لزوم تغییر مرزهای سیاسی ایران سخن میگفتند. در واقع صهیونیستها در اثر فریب جامعهشناختی از این ادبیات، ادراک درستی از واکنش ملتی تاریخی چون ایران نداشتند و تجربۀ مقاومت ایرانیها در چند دهه گذشته را دستکم گرفته بودند. آنها به جوهره فرهنگی، تاریخی، حماسی و فتوتی ایرانیان که از قضا در مواقع بحرانی تجلی بارزتری پیدا میکند، بیتوجه بودند و فقط به برخی ظواهر اجتماعی که در سالهای اخیر بروز کرده بود، دلخوش بودند.
صهونیستها از ایران و ایرانی متنفر هستند
4-برتریطلبی نژادی صهیونیستها، شخصیت آنتاگونیستی نتانیاهو و خصلتهای ایدئولوژیک و فاشیستی و تربیت خانوادگی و ستیزهجوی او و نیز غرور ناشی از پیروزی بر حزبالله و حماس و سقوط سوریه هم در ترغیب اسرائیل برای حمله به ایران، مؤثر بود. نتانیاهو، زخمخوردۀ طوفانالاقصی و حماس و یمن و حزبالله، تلاش داشت این شکست را با یک پیروزی درخشان در ایران جبران کند. البته زمینهسازی این حمله از سالها قبل انجام شده و انواع و اقسام آمادگیها صورت گرفته بود تا با تضعیف نظام جمهوری اسلامی و از کار انداختن زیرساختهای دفاعی آن، از مزاحمت جمهوری اسلامی در منطقه رها شود. نتانیاهو خطاب به خلبان آمادۀ عملیات میگفت که شما فرستادههای تلآویو به تهران هستید، همه چیز را با خاک یکسان کنید. به زن و کودک رحم نکنید. فقط روی اهدافتان تمرکز کنید. بنابراین انگیزه و آمادگی درونی صهیونیستها و نفرت از ایران و ایرانی هم در این اشتباه محاسباتی، تعیینکننده بود.
خودشیفتهها در یک صف
5-پشتوانۀ امریکا و ترامپ که او نیز قرینۀ نتانیاهو و خودشیفته و متوهم است و مواضع ضدایرانی و ضدهستهای ایران دارد و زخمخوردۀ ایران در دورۀ اول ریاست جمهوری است، پشتوانۀ جدی و قوی نتانیاهو بود و در مراحل آخر هم به کمک او آمد.