المانیتور گزارش داده است جمهوری اسلامی برای انتقال بخشی از اورانیوم غنیسازیشده خود به یک کشور ثالث موافقت کرده است.
امیرسعید ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل به این رسانه آمریکایی گفته است که در صورت توافق، تهران میتواند اورانیوم غنیسازی شده ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی را به کشور ثالث منتقل کند.
پیش از این، دونالد ترامپ از نابودی برنامه هستهای جمهوری اسلامی در حملات آمریکا به این تاسیسات خبر داده و افزوده بود که جمهوری اسلامی نتوانسته است پیش از حملات آمریکا، اورانیوم غنیسازیشده را از این تاسیسات خارج کند.
تهران و آژانس درباره اورانیوم غنیسازیشده چه میگویند؟
فاکس نیوز گزارش داده است عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی اخیرا گفته است حملات آمریکا به تاسیسات هستهای ایران، خسارات جدی برجای گذاشته است. در مقابل، علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی مدعی شده که حملات آمریکا تاثیر جزئی بر تاسیسات گذاشته است و «آمریکاییها نتوانستند کار مهمی انجام دهند.»
عراقچی در این مصاحبه مشخص نکرده که حملات آمریکا چه تاثیری بر وضعیت اورانیوم غنیسازیشده داشته است.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در گفتگو با این رسانه بیان کرده است حملات آمریکا آسیب جدی بر تاسیسات هستهای ایران وارد کرده است.
او درباره سخنان گذشتهاش درباره انتقال ۹۰۰ پوند اورانیوم احتمالاً غنیشده به یک سایت باستانی در نزدیکی اصفهان افزود: «باید خیلی دقیق باشم… ما آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستیم، بنابراین اینجا گمانهزنی نمیکنیم. ما اطلاعاتی در مورد محل نگهداری این مواد نداریم.»
به گفته او، مقامات جمهوری اسلامی به این مقام آژانس گفتهاند که «اقدامات حفاظتی در سایتهای هستهای انجام میدهند که ممکن است شامل جابجایی مواد اورانیوم باشد یا نباشد.»
او خاطرنشان کرد که درباره ایران مهم است مشخص شود که آیا اورانیوم جابجا شده و اگر این اتفاق افتاده است، در کجا قرار دارد؟ و وظیفه آژانس این است که هر گرم اورانیوم موجود در ایران و هر کشور دیگری را بررسی کند.
رویترز نیز گزارش داده است که عمان پیشنویس توافقی برای از سرگیری مذاکرات آماده کرده است که در آن تمام فعالیتهای غنیسازی جمهوری اسلامی به مدت یک تا سه سال تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی متوقف خواهد شد.
در این توافق، بحث غنیسازی ۳.۶۷ درصدی و ایجاد یک کنسرسیوم غنیسازی مطرح شده است.
«برنامه هستهای بهشدت آسیب دیده اما قضاوت زود است»
ریچارد نفیو، معاون سابق فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران در یادداشتی برای فارین افرز در تحلیل حملات به تاسیسات هستهای ایران نوشته است: «برای قضاوت دقیق درباره اینکه تا چه اندازه حملات طلوع شیران و چکش نیمهشب، برنامه هستهای ایران را به عقب رانده است، هنوز زود است… احتمال دارد حتی ایران نیز هنوز بهطور کامل از وسعت آسیبدیدگی تأسیسات خود اطلاع نداشته باشد.»
به باور او، مشخص است که برنامه هستهای ایران طی این حملات بهطور جدی آسیب دیده است. تأسیسات اصلی هستهای ایران شامل مرکز تحقیقات هستهای اصفهان، سایت غنیسازی نطنز و تأسیسات فردو همگی به شدت آسیب دیدهاند. این پژوهشگر و مدیر مرکز سیاست جهانی انرژی دانشگاه کلمبیا افزوده است که بخشهایی از نطنز و اصفهان بهطور کامل نابود شدهاند. همچنین رآکتور اراک نیز از بین رفته و هرگونه امکان کوتاهمدت برای تولید پلوتونیوم با درجه تسلیحاتی از بین رفته است.
اسرائیل همچنین چندین مرکز تحقیق و توسعه در سراسر ایران را هدف قرار داده که شامل بخشهایی از سازمان انرژی اتمی ایران و سازمان نوآوری دفاعی نیروهای مسلح میشود. تحلیلگران، سازمان نوآوری دفاعی نیروهای مسلح را مسئول فعالیتهای مرتبط با سلاحهای هستهای میدانند.
به گفته نفیو، کشته شدن دستکم دوازده دانشمند هستهای در حملات اسرائیل، دانش فنی و تجربی را که برای ساخت سلاح هستهای ضروری است، برای دهها سال از بین برده است. حملات اسرائیل به برنامه موشکی ایران نیز ممکن است توانایی جمهوری اسلامی در نصب سلاح هستهای بر کلاهک را تضعیف کرده باشد.
او درباره اورانیوم غنیسازیشده ایران نوشته است: «با وجود این همه خسارت، ایران ممکن است هنوز بخش عمدهای از ملزومات ساخت سلاح هستهای را در اختیار داشته باشد، بهویژه اورانیوم بسیار غنیشده که یا پیش از حمله در محل امنی ذخیره شده است یا میتوان آن را از زیر آوارها بازیابی کرد.»
این مقام پیشین در امور ایران پیشبینی کرده است: «انتظار میرود ایران فعالیتهای خود را از این پس مبهمتر از همیشه دنبال کند، حتی اگر وارد گفتوگوهای دیپلماتیک شود. در نتیجه، جدول زمانی جدید برنامه هستهای ایران میتواند به شدت متغیر باشد: ممکن است ایران هرگز به تولید سلاح نرسد، یا ممکن است بسیار سریع به آن دست پیدا کند.»