یک روز بعد و در روز پنجشنبه بهزاد اکبری، مدیرعامل شرکت زیرساخت، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس از امیدواری برای تلاش مراجع مربوطه در جهت استفاده از روش‌های هوشمندانه‌تری نسبت به اعمال محدودیت بر اینترنت برای حفظ امنیت ملی نوشت. با این حال گویا همچنان اعمال محدودیت بر اینترنت و دسترسی‌های ارتباطی به عنوان راه‌حلی امنیتی مطرح می‌شود؛ همچنان که به تازگی رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی موکدا خواستار مسدود کردن اتصال خارجی تا چند ماه آینده شده است.
از میانه‌های روز جمعه ۲۳خرداد ماه و تنها چند ساعت پس از آغاز حملات رژیم صهیونیستی به کشورمان، ارتباطات اینترنتی با اختلال‌های شدید و در بعضی موارد حتی قطعی‌های مکرر همراه شد و در ادامه کاربران در شبکه‌های اجتماعی از کندی و اختلال و عدم اتصال ابزارهای فیلترشکن خبر دادند. همزمان وب‌سایت‌های معتبر جهانی رصد ترافیک اینترنت، از جمله نت‌بلاکس، افت ناگهانی اتصال اینترنت در ایران را تایید کردند. در نهایت چند ساعت بعد وزارت ارتباطات اطلاعیه‌ای در این زمینه منتشر و تایید کرد که به دلیل شرایط حساس در کشور، به صورت موقت محدودیت‌های بر اینترنت اعمال شده است.
در همین شرایط خبرهایی مبنی بر ملی شدن اینترنت منتشر شد، اما پلیس فتا اعلام کرد که اختلال‌‌‌ها برطرف می‌شود و اینترنت ملی نخواهد شد. با این حال فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، گفت که در صورت لزوم اینترنت را ملی خواهیم کرد. این اقدام با انتقاد جدی کاربران، کارشناسان و فعالان کسب‌وکارهای اینترنتی مواجه شد. آنها معتقد بودند که دسترسی به اینترنت، خاصه در شرایط جنگی، بیش از همیشه اهمیت دارد؛ چون در چنین موقعیتی اینترنت می‌تواند به عنوان یک ابزار موثر برای مقابله با شایعات و جنگ روانی، ترس و نگرانی افراد از بی‌اطلاعی و عدم دسترسی به دیگران را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد و البته به گفته بعضی از اساتید علوم ارتباطات، به حفظ جریان رسمی اطلاع‌رسانی هم کمک کند.
با این همه اما این محدودیت‌ها ادامه یافتند تا بالاخره از روز چهارشنبه 28 خرداد ماه دسترسی به اینترنت بین‌الملل در سراسر کشور به‌طور کامل قطع شد و کاربران ایرانی تنها به شبکه داخلی دسترسی داشتند. مسدودسازی دسترسی به اینترنت بین‌الملل تا حدود 62 ساعت بعد ادامه پیدا کرد و در نهایت بعد از سه روز با اعلام وزیر ارتباطات به خاطر بازگشت شرایط به حالت عادی، محدودیت‌های اینترنتی هم روند کاهشی در پیش گرفتند. این خاموشی سه روزه اینترنت جهانی در ایران، طولانی‌ترین محدودیت‌های ارتباطی اعمال شده در سال‌های اخیر بوده است. هر چند کاربران ایرانی خاطرات پرتکراری از اختلال و قطع اینترنت در ذهن دارند؛ تا جایی که به گواه آمارهای جهانی در سال 2023 ایران با 34 مورد خاموشی اینترنت بعد از هند و میانمار بیشترین میزان قطع اینترنت جهانی در میان کشورهای دنیا را به خود اختصاص داد.
مقامات دولتی اما قطع اینترنت بین‌الملل در روزهای جنگ را راهکاری موثر برای حفظ امنیت، به خصوص امنیت سایبری، و جلوگیری از تهدیدهای خارجی عنوان کردند. در همین راستا، سخنگوی دولت دلیل محدودیت‌های اعمال شده بر اینترنت را حمله‌های سایبری، اختلال در عملکرد بانک‌ها، هدایت و کنترل بسیاری از پهپادها از طریق اینترنت و همچنین هک یک صرافی رمزارز اعلام کرد. هر چند بعد از سه روز از آغاز جنگ، هکرهای اسرائیلی به بعضی بانک‌ها حمله و با هک یک صرافی رمزارزی حدود 90میلیون دلار از دارایی‌های دیجیتال آن را به سرقت بردند، اما کارشناسان همچنان معتقدند که محدودیت دسترسی به اینترنت بین‌الملل راهکار چندان موثری در مقابله با این اتفاقات به حساب نمی‌آید و حتی نقشی در افزایش یا کاهش حملات پهپادی هم ندارد؛ زیرا این حملات با اینترنت ملی هم انجام‌پذیر هستند.
تیم تحقیقاتی IODA در دانشگاه فناوری جورجیا از ۱۸ تا ۲۱ ژوئن قطع تقریبا کامل اینترنت بین‌الملل ایران را ثبت و اعلام کرد که حتی وی‌پی‌ان‌ها - که با اعمال فیلترینگ گسترده از سال 1401 مورد استفاده اغلب کاربران هستند- هم در این مدت از کار افتادند. تجزیه و تحلیل مستقلی توسط پروفسور سیمون آنگوس از یک گروه تحقیقاتی اینترنت دانشگاه موناش استرالیا، نشان می‌دهد که در این مدت تنها یک درصد از آدرس‌های آی‌پی در شبکه اینترنت بین‌الملل ایران فعال بودند که بررسی مکان‌های آنها نشان می‌دهد که این آدرس‌های آی‌پی احتمالا متعلق به دانشگاه‌های دولتی، پایگاه‌های نظامی و فرودگاه‌ها بوده‌اند. البته نت‌بلاکس اعلام کرده است که در این مدت تنها ۳ درصد از کاربران ایرانی به اینترنت بین‌الملل دسترسی داشتند.
کارشناسان و متخصصان شبکه اما معتقدند که قطع دسترسی به اینترنت بین‌الملل از بروز حملات سایبری به کشور جلوگیری نکرده و همچنان این خطر شبکه را تهدید می‌کند. یک کارشناس در این زمینه به «دنیای اقتصاد» توضیح داد که اعمال فیلترینگ گسترده در سال‌های اخیر آسیب‌پذیری شبکه در برابر تهدیدات سایبری را افزایش داده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان قطع اینترنت و تماس‌های بین المللی در روزهای جنگ دسترسی به اطلاعات حیاتی را هم مسدود کرد. به این ترتیب بود که تعداد زیادی از کاربران ناچار به نصب و استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی برای اطلاع از اخبار و برقراری تماس شدند؛ تا جایی که بر اساس داده‌های گوگل ترندز، علاقه به پیام‌رسان‌هایی مانند روبیکا و بله در روزهای اخیر افزایش یافته است. بررسی ترافیک جست‌وجوی گوگل نشان می‌دهد که همزمان با این روند، جست‌وجو و تقاضا برای وی‌پی‌ان‌ها و اینترنت ماهواره‌ای استارلینک هم افزایش یافت؛ روندی مشابه با سال 1401 که در آن زمان به خاطر گسترده‌تر شدن فیلترینگ اتفاق افتاد.
احتمالا به همین خاطر هم بود که با آغاز روند اختلالات و محدودیت‌های اینترنتی از ابتدای جنگ، برخی از کاربران از ایلان ماسک درخواست فعال شدن اینترنت ماهواره‌ای را کردند و ماسک در پاسخ به آنها در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پرتوها فعالند.» در حالی که بسیاری این اظهارنظر را نشانه فعال شدن اینترنت استارلینک در ایران تلقی کردند و نقشه‌های منتشر شده از سوی شرکت اسپیس‌ایکس هم نشان می‌داد این سرویس به زودی در ایران در دسترس قرار خواهد گرفت، اما آخرین گزارش انجمن تجارت الکترونیک ایران نشان داد که اینترنت ماهواره‌ای مدت‌هاست که در ایران فعال است و طبق ارزیابی این انجمن، اشتراک‌های استارلینک در ایران بر اساس تخمین مجله فوربس از ۲۰ هزار اشتراک هم فراتر رفته و به ۳۰ هزار اشتراک رسیده است.
همچنین به گفته پویا پیرحسینلو، رئیس کمیسیون اینترنت و زیرساخت انجمن تجارت الکترونیک، تخمین زده می‌شود که در ایران حدود ۱۰۰ هزار کاربر از استارلینک استفاده کنند و حتی رشد علاقه کاربران به استارلینک باعث شده است که ترافیک این سرویس در ایران از ابتدای سال ۲۰۲۴ تا حدود ۲۰ برابر رشد کند.
با این همه دولت ایران بارها اعلام کرده که استفاده از تجهیزات و سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران ممنوع است و شرکت اسپیس‌ایکس برای فعالیت در ایران طبق قواعد اتحادیه جهانی مخابرات موظف است از قوانین سرزمینی آن تبعیت کند. این در حالی است که کارشناسان درباره امکان استفاده از اینترنت ماهواره‌ای در کشور معتقدند که با اعمال اختلال در شبکه و ساختار اینترنت کشور استفاده و کارآیی استارلینک هم مختل می‌شود. البته برخی کارشناسان نیز به کاربران ایرانی هشدار دادند که استارلینک را در تلفن‌های همراه خود غیرفعال کنند؛ چون از نظر آنها فعال شدن استارلینک یعنی ارسال سیگنال‌های مختلف به یک کشور و ایجاد نقاط کور نظارتی و تزریق بدافزار به کل سیستم اطلاعاتی کشور و هک سیستم‌های کشور. در حالی که ادعای فعال شدن اینترنت ماهواره‌ای در ایران یا تبعات امنیتی استفاده از آن تاکنون بررسی نشده است، اما به نظر می‌رسد که بهترین توصیه به مردم در شرایط فعلی استفاده از دستگاه‌ها، ابزارها و شبکه امن و مطمئن باشد.
در شرایطی که داده‌های IODA نشان می‌دهد که در حال حاضر بیش از 80 درصد آی‌پی آدرس‌ها در ایران دوباره آنلاین شده‌اند - هر چند با سرعتی کمتر از زمان قبل جنگ- اما همچنان نگرانی‌های جدی از تداوم اعمال محدودیت بر دسترسی کاربران ایرانی به اینترنت بین‌الملل وجود دارد؛ دغدغه‌ای که اظهارنظر اخیر رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی هم مهر تاییدی بر آن می‌زند. محمدجواد لاریجانی در یادداشتی در خبرگزاری فارس نوشت: «ما باید از ژست‌های اینترنت‌بازانه دست بکشیم… در شبکه ملی حتما برای چندین ماه اتصال خارجی را کاملا تحت کنترل، محدودیت و نظارت قرار دهیم… شعارهایی مانند دسترسی آزاد به اطلاعات، فرع بر امنیت ملی ما است.» او همچنین تاکید کرده است که باید با «ریشه نفوذ دشمن» برخورد «کوبنده و موثر» صورت گیرد. با این اوصاف حالا بسیاری از کاربران ایرانی نگران آن هستند که چنین محدودیت‌هایی ممکن است صرفا موقتی و محدود به شرایط فعلی نباشند و در ادامه به صورت بلندمدت و مداوم اعمال بشوند.
