ایران، این سرزمینِ دیرپای مهر و تمدن، بیش از هر چیز خانهای است برای همه نسلها؛ خانهای که دیوارهایش با تاریخ، فرهنگ و فداکاری ساخته شده و سقفش را آرزوها و امیدهای میلیونها کودک ایرانی نگه داشته است. سرزمینی که میراث آن، نه در انحصار هیچ فرد یا جریان خاصی، بلکه امانتی است در دست ما برای فرداهایی که چشمهای کنجکاو کودکان، چشمبهراه آناند. اخیراً سخنانی از سوی یکی از چهرههای رسانهای کشور، وحید جلیلی، در رسانه ملی منتشر شد که واکنشهای گستردهای را برانگیخت. او در بخشی از گفتههایش، به تعبیر «آغل» برای توصیف نگاه برخی گروهها به وطن اشاره کرد و در ادامه، بر تقلیلگرایی فرهنگی و تحریف هویت ملی انتقاد وارد کرد. هرچند دغدغه او در دفاع از ارزشهای اعتقادی قابل فهم است، اما در جهانی که انسجام اجتماعی پیششرط بقا و پیشرفت هر ملت است، باید مراقب باشیم زبان ما نه تفرقهافکن، بلکه پیونددهنده باشد.
ایران، اگر بخواهد همچون گذشته بر قله عزت و استقلال بایستد، بیش از هر زمان دیگری نیازمند فضایی برای گفتوگو و پذیرش تفاوتهاست. میراث ملی، تنها حفظ خاک و مرزها نیست؛ بلکه پاسداشت کرامت انسانی، حق تفکر آزاد و شکوفایی استعدادهای هر کودک ایرانی است. کودکان امروز، ستونهای فردای این وطناند. اگر احساس کنند که در سرزمین خود جایگاهی ندارند، اگر بیاموزند که تنها یک صدا ارزش شنیدن دارد، ایران فردا دیگر نه خانهای سرشار از زندگی، بلکه آغلی خواهد شد که روح جمعی در آن خفه میشود. فرزندان ما نیاز دارند معنای وطن را در قالب عشق، احترام، همبستگی و پیشرفت بفهمند؛ نه در سایه انحصارطلبی یا حذف دگراندیشان. آنان باید بیاموزند که ایران، سرزمین رنگینکمانی از آرا و سلایق است؛ نه بیابانی خشکیده از تکصدایی.
ایران را نمیتوان به قلمرو یک جریان فکری یا جناحی محدود کرد. رسانه ملی، که در نام خود «ملی» بودن را یدک میکشد، اگر میخواهد مورد اعتماد نسل جوان باشد، باید تریبونی برای همه صداها، ایدهها و سلایق باشد؛ تریبونی که بذر امید، نقد، خلاقیت و همبستگی را در دل مردم، بهویژه کودکان، بکارد. کودکی که امروز شاهد نزاعهای پر از تخریب و نفرت باشد، فردا چگونه میتواند مدافع ایرانِ آباد و پیشرفته شود؟ ایران خانهای است که درهایش باید به روی همه باز باشد؛ با هر عقیده، با هر زبان و با هر رؤیا. این خانه، متعلق به هیچ حزب یا جناحی نیست؛ بلکه از آنِ کودکانی است که هر صبح با چشمهای روشن از امید، به آینده نگاه میکنند.
مسیر آبادانی ایران، از دل وفاق ملی و احترام به حقوق همه ایرانیان، بهویژه کودکان، میگذرد. ما موظفیم فضایی بسازیم که هر کودک ایرانی احساس کند میراثدار گرانبهاترین سرمایههای تاریخی و فرهنگی کشورش است؛ نه موجودی مطیع که در آغلی از شعارها و تکگوییها محصور شود. بیایید به یاد داشته باشیم: ایران، آغل نیست. ایران، حرم کرامت انسانی است. ایران، میراث مشترک همه ماست و باید با دستهای مهربان و نگاههای باز، آن را به دست فرزندانمان بسپاریم.
*حقوقدان، مدرس دانشگاه و پژوهشگر حقوق بینالملل کودکان