در این گزارش با اشاره به اینکه این توانمندی‌‌‌ها به ویژه در شرایط بحران و تحریم، امکان تامین نیازهای ایران در بخش‌های مختلف و تسهیل تجارت و ترانزیت کالا را فراهم می‌‌‌آورد، آمده است: برای بهره‌‌‌برداری موثر از این پتانسیل، ایران باید با رویکردی فعال، دیپلماتیک و با همکاری شرکت‌های لجستیکی ترکیه‌‌‌ای، ریسک‌‌‌های موجود را مدیریت کرده و امنیت غذایی، دارویی و صنعتی خود را تضمین کند. بر اساس این گزارش ترکیه می‌تواند نقش هاب ترانزیتی برای ایران داشته باشد اما در این مسیر چالش‌‌‌هایی همچون افزایش هزینه‌ها، زمانبر بودن فرآیند، وابستگی به اراده سیاسی ترکیه و فشارهای بین‌المللی، پیچیدگی‌‌‌های اداری و گمرکی و ریسک‌‌‌های امنیتی در مسیرهای ترانزیتی، وجود دارد.
کشاورزی در ترکیه فقط یک فعالیت اقتصادی نیست، بلکه بخشی از هویت ملی و منبع اصلی اشتغال برای درصد قابل توجهی از جمعیت (حدود ۲۰ درصد نیروی کار) و امنیت غذایی کشور است. با وجود وابستگی فزاینده به واردات برخی نهاده‌ها مانند دانه‌های روغنی و خوراک دام، ترکیه در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و فرآورده‌های غذایی ظرفیت‌‌‌های قابل توجهی دارد. سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی ترکیه حدود ٦-٧ درصد است، اما اهمیت آن در تامین زنجیره غذایی و اشتغال بسیار بیشتر است.
صنعت داروسازی ترکیه در دهه‌های اخیر از یک صنعت مصرف‌کننده به یک صنعت تولیدکننده و صادرکننده قوی تبدیل شده است و به یکی از بازیگران مهم در بازار جهانی دارویی منطقه تبدیل گشته است. پیش‌‌‌بینی می‌شود ارزش بازار دارویی ترکیه تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ٨ میلیارد دلار برسد.
ترکیه به عنوان یک کشور صنعتی با پایگاه تولیدی متنوع و رو به رشد صنعت (حدود ٢٥-٣٠ درصد GDP)، می‌تواند نقش مهمی در تامین قطعات و مواد اولیه مورد نیاز صنایع مختلف ایران ایفا کند و به حفظ چرخه تولید و اشتغال در ایران در شرایط بحرانی کمک نماید.
توانمندی‌‌‌های لجستیکی و زیرساختی ترکیه، نقش حیاتی در امکان‌‌‌پذیری و کارایی جریان کالا از این کشور به ایران ایفا می‌‌‌کند و پتانسیل ترکیه را به عنوان یک هاب ترانزیتی و تامین‌‌‌کننده مطمئن تقویت می‌‌‌کند. ترکیه، به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود در چهارراه قاره‌ها، زیرساخت‌‌‌های لجستیکی پیشرفته و شبکه گسترده روابط تجاری و حمل و نقلی بین‌المللی، از پتانسیل قابل توجهی برای ایفای نقش به عنوان یک “هاب ترانزیتی و توزیعی “ استراتژیک برای تامین نیازهای وارداتی ایران از کشورهای ثالث برخوردار است. این قابلیت به‌‌‌ویژه در سناریوهای بحرانی که ممکن است مسیرهای مستقیم حمل‌‌‌ونقل کالا به ایران با محدودیت، ریسک بالا یا افزایش هزینه‌های چشمگیر مواجه شوند، اهمیت دوچندان می‌‌‌یابد. این بخش به‌طور جامع این پتانسیل را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار می‌دهد.
ترکیه می‌تواند به عنوان یک ترمینال میانی برای انواع کالاهای اساسی عمل کند. این کشور از پتانسیل ویژه‌‌‌ای برای ترانزیت کالاهای اساسی موردنیاز به کشور برخوردار است.
غلات و نهاده‌های دامی از روسیه و اوکراین: در سناریوهای بحرانی که مسیرهای دریایی مستقیم از دریای سیاه به ایران با ریسک‌‌‌های امنیتی یا تحریمی مواجه می‌شوند، ترکیه می‌تواند نقش یک گذرگاه ترانزیتی حیاتی را ایفا کند. کالاهای فله مانند گندم، جو و ذرت می‌توانند از بنادر شمالی ترکیه (دریای سیاه) دریافت شده و سپس از طریق حمل و نقل زمینی (کامیون) یا ریلی (با استفاده از شبکه راه‌آهن یا حتی حمل و نقل ترکیبی بین جاده و ریل) به مرزهای ایران منتقل شوند. این امر نیازمند هماهنگی دقیق لجستیکی و گمرکی است، اما پتانسیل آن وجود دارد.
محصولات الکترونیکی، پوشاک و کالاهای مصرفی از شرق آسیا (چین، کره جنوبی، ویتنام، تایوان): بسیاری از کالاهای الکترونیکی، لوازم خانگی، قطعات الکترونیکی، منسوجات و پوشاک مورد نیاز ایران از مبدأهای شرق آسیا تامین می‌شوند. ترکیه با بنادر مدیترانه‌‌‌ای خود که به‌طور منظم توسط خطوط حمل و نقل دریایی از این مناطق پوشش داده می‌شوند، می‌تواند این کالاها را دریافت کرده و از طریق حمل و نقل زمینی (با کامیون) یا ریلی (با استفاده از کریدور میانی) به مرزهای ایران ترانزیت کند. این امر به ویژه زمانی که دسترسی مستقیم از طریق بنادر جنوبی ایران (مانند بندر عباس) با مشکل مواجه می‌شود یا هزینه‌ها به‌شدت افزایش می‌‌‌یابد، حائز اهمیت است.
محصولات هایتک، داروهای تخصصی و ماشین‌‌‌آلات صنعتی از اروپا: داروهای تخصصی که ممکن است در ترکیه تولید نشوند، تجهیزات پزشکی پیشرفته مانندMRI، شتاب‌‌‌دهنده‌های خطی، ماشین‌‌‌آلات صنعتی خاص (مانند ماشین‌‌‌آلات دقیق تولید)، مواد شیمیایی پیشرفته و قطعات هایتک که ممکن است از کشورهای اروپایی (آلمان، ایتالیا، فرانسه، سوئیس) تامین شوند، می‌توانند از طریق مسیرهای ترانزیتی زمینی (با کامیون از مرزهای غربی ترکیه) یا دریایی (از طریق بنادر مدیترانه‌‌‌ای و سپس حمل و نقل زمینی به ایران) به کشور منتقل شوند. این مسیرها می‌توانند جایگزینی برای مسیرهای هوایی گران‌‌‌قیمت یا مسیرهای دریایی طولانی و پرخطر باشند.
فلزات و مواد معدنی از مناطق دیگر: سنگ‌‌‌های معدنی، فلزات پایه یا آلیاژهای خاص که ممکن است از آفریقا، آمریکای جنوبی یا حتی استرالیا تامین شوند، می‌توانند از طریق بنادر مدیترانه‌‌‌ای ترکیه وارد و سپس ترانزیت شوند.
با در نظر گرفتن ظرفیت‌‌‌ها و چالش‌‌‌ها، ایران می‌تواند از پتانسیل ترکیه به عنوان هاب ترانزیتی در سناریوهای مختلف بهره‌‌‌برداری کند.
ترانزیت کالاهای اساسی و ضروری: اولویت اصلی برای استفاده از این مسیر باید بر کالاهایی باشد که نیاز مبرم به تامین آنها وجود دارد و یا تامین مستقیم آنها با مشکلات جدی مواجه است، مانند:
ترانزیت کالاهای با ارزش افزوده بالا و کم‌‌‌حجم: برای کالاهایی که هزینه حمل و نقل بخش کوچکی از ارزش کل آنها را تشکیل می‌دهد (مانند برخی قطعات الکترونیکی، داروهای تخصصی)، استفاده از مسیر ترانزیتی ترکیه می‌تواند توجیه‌‌‌پذیر باشد، حتی اگر کمی گرانتر از حمل مستقیم باشد.
بیمه و مدیریت ریسک در زنجیره تامین ترانزیتی: ایران می‌‌‌بایست با همکاری شرکت‌های لجستیکی ترکیه‌‌‌ای و شرکت‌های بیمه بین‌المللی، سازوکارهای مناسبی برای بیمه محموله‌های ترانزیتی و مدیریت ریسک‌‌‌های احتمالی (مانند تاخیر، آسیب دیدگی، سرقت یا مصادره کالا) طراحی کند.
