به گزارش همشهری آنلاین، عضو هیات امنای مسجد جامع و مسجد قاضی در شیشوان به همشهری می گوید: «روز عاشورا، خیمه ها را آتش می زنند و آیین پولکه گردانی برآمده از این بخش از روز عاشوراست. این آیین حالا به نمادی در شهرستان عجب شیر و شیشوان تبدیل شده است.»
محمد زاهدی ادامه می دهد: «در این مواقع پارچه به دور چوب یا فلزی می پیچند و با قیر یا نفت سیاه آتش می‌زنند و در میدان شیشوان می چرخند. در حالی یک مشعل در میانه میدان روشن است. در آیین پولکه گردانی حدود ۱۵۰ پولکه آتش زده می شود. در زمان برگزاری این آیین جمعیت بسیاری هم دور میدان جمع می‌شوند و به عزاداری می پردازند. عده ای هم به تماشای آیین پولکه گردانی می نشیند.»
پولکه چیست؟
با فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی آیین پولکه گردانی در میدان شیشوان برگزار می شود. پولکه نام نوعی توپ آتشین ساخته شده از پارچه است که آن را با سیمی می بندند و بعد از نفت‌اندود کردن آتش می‌زنند.
محمد زاهدی که سابقه ۱۲ دهیاری در روستای شیشوان را دارد، عنوان می کند: «اهالی شهرستان عجیب شیر به همراه روستاهای مجاور در هنگام برگزاری این آیین در میدان شیشوان جمع می شوند و به عزاداری می پردازند. وقتی آیین پولکه گردانی در شیشوان برگزار می شود، حتی از تهران، تبریز و دیگر شهرها مردم به اینجا می آیند.»
او تاکید می کند: «در این مواقع ۳ تا ۴ هزار نفر در آیین پولکه گردانی حضور دارند. برخی از اهالی این منطقه در ادوار گذشته مهاجرت کرده و اغلب به تهران رفته اند. با این حال، همیشه در ماه محرم و به خصوص در روز تاسوعا و عاشورا خودشان به شیشوان می رسانند تا در آیین پولکه گردانی حاضر باشند.»
آیین ۵۰۰ ساله
برگزاری این آیین حدود ۲ ساعت زمان می برد و زاهدی زمانی پولکه گردانی می کرده است. عضو هیات امنای مسجد جامع در این رابطه می گوید: «خودم وقتی جوان بودم، پولکه گردانی می کردم. از پدرم یاد گرفتم، پدرم هم از پدربزرگم و همین طور نسل به نسل پولکه گردانی کردیم. الان که کمی سنم بالا رفته، توانش را ندارم و بیشتر به تماشای پولکه گردان ها می نشینم.»
زاهدی یادآور می شود: «ما سه برادر و من بردار کوچکتر هستم. برادر بزرگم که در جبهه شهید شد، همیشه وقتی آیین پولکه گردانی داشتیم، مرخصی می گرفت و هر طور شده خودش را به این مراسم می رساند. راستش هر کسی نمی تواند پولکه گردانی کند، چون کار سختی است و باید بتواند حرارت آتش را تحمل کند و اگر مهارت نداشته باشد، ممکن است باعث صدمه دیدنش شود. همچنین آیین پولکه گردانی در مکانی برگزار می شود که کابل برق نباشد.» او تاکید می کند: «فکر می کنم قدمت پولکه گردانی در شیشوان به ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش برمی گردد.»
پولکه گردانی شیشوان به عنوان یکی از ۹ آیین عاشورایی استان آذربایجان شرقی ثبت ملی شده است.
