به گزارش بهداشت نیوز، ترس از حشرات یا «اِنتومووبیا» و ترس از عنکبوت یا «آرکانوفوبیا» هر دو از فوبیاهای رایج در میان انسان ها هستند، اما شایع تر از آن ترس کلی از حشرات است؛ در همین زمینه برخی از دانشمندان بررسی کرده اند چرا بسیاری از ما با دیدن این موجودات کوچک، واکنش ترس یا بیزاری را از خود نشان می دهیم.
ترس های منطقی
یکی از دلایل ترسناک بودن حشرات این است که بسیاری از حشرات مانند کک هایی که موجب مرگ سیاه در قرن ۱۴ شدند یا پشه های ناقل مالاریا که در طول تاریخ میلیون ها نفر را وحشت زده می کردند، واقعا می توانند آسیب رسان باشند.
مگس تسه تسه می تواند حامل انگل هایی باشد که باعث تریپانوزومیاز آفریقایی (بیماری خواب) می شود. در صورتی که تریپانوزومیاز آفریقایی درمان نشود، می تواند موجب مرگ شود؛ عنکبوت های بیوه سیاه از زهرآگین ترین عنکبوت های جهان هستند؛ فقط یک نیش آنها می تواند موجب شود قربانی روانه بیمارستان شود؛ حشرات انگلی مانند کنه ها ناقل بیماری هستند، در حالی که حشراتی مانند زنبورها دارای نیش قدرتمندی هستند که می تواند در حدود ۵ تا ۸ درصد از افراد واکنش های آلرژیک ایجاد کند.
واکنش تکاملی
پرهیز از غذاهایی که به وسیله سوسک ها یا کرم حشره آلوده شده است، نوعی روش زنده ماندن است که ممکن است به نفع اجداد محتاط ما بوده باشد.
بنا به باور پژوهشگران، انسان ها ترس از عنکبوت ها، حشرات و مارها را تکامل داده اند تا از برخوردهای بالقوه خطرناک با این موجودات جلوگیری کنند؛ بنابراین، ترس ما از عنکبوت ها و حشرات ممکن است نوعی واکنش تکاملی باشد.
شرکت کنندگان مطالعه ای که در مجله Journal of Experimental Psychology منتشر شد، تصاویری را نگاه کردند که حاوی تهدیدهای بالقوه ای مانند مارها و عنکبوت ها و همچنین تصاویری از گیاهان بود؛ در طول بررسی، شرکت کنندگان توانستند مارها و عنکبوت ها را سریع تر از گل ها پیدا کنند؛ این امر نشان می دهد از نظر تکاملی به گونه ای توسعه پیدا کرده ایم که نسبت به هرگونه تهدید بالقوه هرچند کوچک، محتاط باشیم.
ژن ترس از حشرات وجود دارد؟
دکتر «جفری لاکوود»، نویسنده کتاب ذهن آلوده در پاسخ به این سوال ها که چرا انسان ها از حشرات می ترسند و این موضوع که آیا اضطراب در مورد حشرات با تکامل انسان ارتباط دارد، می‌گوید: ژنی وجود ندارد که تعیین کننده ترس ما از حشرات باشد.
بیزاری از حشرات
بیزاری ما از عنکبوت ها و حشرات ممکن است بیشتر صفتی اکتسابی باشد،؛ شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ما انسان ها می توانیم ترس را از دیگران یاد بگیریم؛ برای مثال، گاهی فرد ممکن است از والدینش یاد بگیرد در اطراف کندو احتیاط کند.
مردم از موجوداتی مانند عنکبوت ها و حشرات نمی ترسند، زیرا تهدید آنها مشابه تهدید ناشی از خرس و شیر است؛ ما فکر نمی کنیم این جانوران بتوانند مانند سایر حیوانات بزرگ تر و تهاجمی بر ما غلبه کنند و ما را بکشند؛ در عوض، ترس ما از آنها ارتباط نزدیکی با احساس انزجار دارد؛ برخی از دانشمندان معتقدند ترس ما از حشرات بیشتر نوعی واکنش بیزاری است؛ انسان‌ها این پاسخ را برای دوری از انواع خطرات مانند سموم، غذای فاسد و محیط های ناامن تکامل داده اند.
حشراتی مانند مگس ها و سوسک ها اغلب از غذاهای فاسد، جانوران مرده و مدفوع تغذیه می کنند، بنابراین، وقتی آنها را در خانه یا بشقاب غذای خود می بینیم، این واکنش انزجار در مغز ما فعال می شود؛ از سوی دیگر، حشراتی مانند شپش، کک و ساس می توانند به خانه های ما هجوم آورند و دردسر زیادی ایجاد کنند؛ موریانه ها که چوب های خانه را می خورند، مثال دیگری هستند که می توانند خسارت های زیادی به بار آورند.
پژوهشگرانی که ارتباط تنفر و ترس را بررسی می کنند، از اصطلاح «واکنش پس کشیدن» برای توصیف تمایل انسان به دور ماندن از چیزی ناآشنا یا نفرت انگیز استفاده می کنند؛ درست همان طور که از مدفوع و غذای فاسد به دلیل توانایی آنها برای بیمار کردن خود منزجر می شویم، از حشرات نیز دوری می کنیم؛ به عنوان مثال، سوسک ها یکی از ترسناک ترین بندپایان هستند و به دلیل خوبی هم از آنها منزجر هستیم؛ آنها به دلیل علاقه به غذای فاسد و دلایل دیگر می توانند بیماری را گسترش دهند.
حشرات آن قدرها که فکر می کنیم بد نیستند
حشرات برای اکوسیستم ها کارهای زیادی انجام می دهند؛ آنها ضایعات را تجزیه و زنجیره غذایی را تأمین می کنند؛ حشرات شکارچی مانند عنکبوت، کفشدوزک و سنجاقک، حشرات مزاحمی مانند مگس، پشه و شته ها را دور نگه می دارند؛ کرم های خاکی با افزودن مواد مغذی به خاک به رشد غذا کمک می کنند؛ زنبورها، که به خوبی شناخته نشده‌اند، مسوول گرده افشانی محصولات زراعی و درختانی هستند که غذا و اکسیژن را تأمین می کنند، بنابراین، بسیاری از حشرات برای اکوسیستم مهم هستند و باید قدر آنها را بدانیم.
