حجتالاسلام والمسلمین سید احمد میرعمادی استاد حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار مهر در سخنانی با اشاره به دو بُعد عرفانی و حماسی شخصیت امام حسین (ع)، گفت: امام حسین (ع) در عاشورا، گاه با سخنان و خطبههای حماسیاش چنان فضای مقاومت و ایثار را ترسیم میکرد که نظیر آن را در هیچ میدان جنگی نمیتوان یافت و گاه در نیایش و دعا، چنان در جذبه الهی محو میشد که گویی هیچ فاصلهای میان او و پروردگارش وجود ندارد.
وی با بیان اینکه «دعای عرفه» آینه تمامنمای عرفان حسینی و «خطبه خطالموت» نماد حماسه کربلاست، اظهار کرد: در دعای عرفه، حضرت اباعبدالله (ع) با زبانی سرشار از معرفت و اشتیاق الهی، به گونهای با خدا سخن میگوید که نشاندهنده والاترین مرتبه از توحید شهودی و عشق به پروردگار است.
این استاد حوزه ادامه داد: یکی از فرازهای برجسته این دعا آنجاست که امام میفرماید: «الهی ماذا وجد من فقدک؟ و ما الذی فقد من وجدک؟»؛ یعنی آن که تو را ندارد چه یافته و آن که تو را یافته چه از دست داده است؟ این سخن، اوج تعلق روحی امام به خدای متعال را نشان میدهد.
میرعمادی افزود: در بخش دیگری از دعا میخوانیم: «الهی أنت الذی أزلتَ الأغیار عن قلوب أحبائک…»، که بهروشنی بیانگر آن است که خداوند دلهای اولیای خویش را از غیر خودش پاک کرده و آن را کانون محبت خویش قرار داده است و اوج این معرفت در عبارت «عَمِیَتْ عَیْنٌ لا تَرَاکَ عَلَیْهَا رَقِیباً» دیده میشود که امام حسین (ع) میفرماید: کور باد چشمی که تو را مراقب خود نبیند.
وی تأکید کرد: امام در این نیایش ژرف، با زبانی فلسفی و عرفانی از تجلیات الهی سخن میگوید و میفرماید: «آیا ظهوری برای غیر تو هست که آن ظهور از آنِ تو نباشد؟» این نگاه دقیق عرفانی، گویای حضوری بیوقفه و دائمی خداوند در عالم هستی است.
این استاد حوزوی با اشاره به خطبه «خطالموت» نیز گفت: این خطبه، که حضرت سیدالشهدا (ع) پیش از حرکت از مکه به سوی عراق ایراد فرمودند، بهروشنی نشان میدهد که امام با آگاهی و انتخابی عاشقانه، قدم در مسیر شهادت نهاد. ایشان در این خطبه میفرماید: «الموت مخط القلاده علی جید الفتاة»؛ مرگ برای انسانهای آزاده همانند گردنبندی است بر گردن دختر جوان.
میرعمادی ادامه داد: امام در این سخن با بیانی شاعرانه و حماسی، شهادت را نه تنها ناپسند نمیداند، بلکه آن را زیباترین سرنوشت برای اهل ایمان میخواند و در ادامه خطاب به یاران خود میفرماید: «من کان باذلاً فینا مهجته، و موطناً علی لقاء الله نفسه، فلیرحل معنا»، یعنی هر کس آماده نثار خون خویش در راه ماست و دل به لقای خدا داده است، همراه ما شود؛ چرا که من به خواست خدا فردا حرکت خواهم کرد.
وی افزود: این خطبه که نقطه آغاز مجموعه خطبههای عاشورایی امام حسین (ع) است، روح حماسه و مقاومت را در دل یارانش زنده کرد و حجت را بر همه تمام نمود.
حجتالاسلام میرعمادی گفت: امام حسین (ع) به خوبی میدانست که خریدار متاع جان و مالش خداست، آنجا که قرآن میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَیٰ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم»، و از همینرو دعای او، حماسه است و حماسهاش، دریچهای به معرفت خداوند، همان معرفتی که در وجود زینب کبری (س) نیز متجلی است و او در اوج مصیبت، خوندل خویش را قربانی درگاه الهی میداند و میفرماید: «اللهم تقبل منا هذا القربان».
وی تصریح کرد: پیوند عرفان و حماسه در سیره امام حسین (ع) و خاندان مطهرش بهگونهای در هم تنیده است که در تمامی گفتار و رفتار آنان به وضوح قابل مشاهده است؛ حقیقتی که هرگز با نگاه سطحی و تکبُعدی قابل درک نیست.