با وجود هشدارها و ممنوعیت‌ها، استخراج غیرمجاز رمزارزها همچنان یکی از عوامل اصلی ناترازی در شبکه برق ایران است. این پدیده نه‌تنها موجب هدررفت سالانه ۲۴۰۰ مگاوات برق معادل ۱۵ درصد از ناترازی کل کشور شده، بلکه طبق برآوردها تا ۳ میلیارد دلار در سال به اقتصاد ملی خسارت وارد کرده است.
تازه‌ترین روایت توانیر نشان می‌دهد که در جنگ ۱۲ روزه تحمیل شده به مردم ایران ۵ درصد از تولید جهانی بیت‌کوین کاسته شده و چه بسا که اگر دسترسی به اینترنت استارلینک ممکن نبود، این میزان کاهش بیشتر هم می‌شد. گزارشی که نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از استخراج رمزارزها در ایران به واسطه برق یارانه‌ای و برق‌دزدی‌ها صورت می‌گیرد.
این گزارش می‌افزاید: در روزهایی که کشور با بحران تأمین برق و گرمای طاقت‌فرسای تابستان روبروست، یکی از دلایل پنهان خاموشی‌ها و فشار مضاعف به شبکه برق، فعالیت زیرزمینی مزارع غیرمجاز استخراج رمزارز است. به گفته مقامات توانیر، تنها در اثر قطع چند روزه اینترنت در جریان جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و غزه، حدود ۲۴۰۰ مگاوات بار مصرفی از شبکه برق کشور کاسته شد؛ عددی که دقیقاً معادل مصرف مزارع غیرمجاز استخراج رمزارزهاست.
این رقم سهمی معادل ۳.۵ درصد از کل ظرفیت برق تولیدی کشور و ۱۵ درصد از میزان ناترازی ۱۵ هزار مگاواتی برق ایران را به خود اختصاص داده است؛ این میزان ناترازی که در تابستان منجر به خاموشی و آسیب به صنایع و نارضایتی عمومی می‌شود.
بر اساس اعلام رسمی شرکت توانیر، بیش از ۹۰۰ هزار دستگاه ماینر غیرمجاز در سراسر کشور فعالیت می‌کنند؛ دستگاه‌هایی که اغلب در نقاط دورافتاده، خانه‌های متروکه، سوله‌های صنعتی و حتی واحدهای مسکونی مخفی شده‌اند. البته برآوردها نشان می‌دهد که تعداد دستگاه‌های غیرمجاز استخراج غیرقانونی رمز ارز دستکم از یک میلیون دستگاه بیشتر باشد و این دستگاه‌ها هر کدام به طور میانگین ۳.۵ کیلووات در ساعت برق مصرف می‌کنند که در مجموع، یک فشار سنگین بر شبکه برق کشور وارد می‌آورد.
فعالیت مداوم این تجهیزات نه‌تنها منجر به تحمیل میلیاردها تومان خسارت به تجهیزات شبکه برق شده بلکه با بهره‌گیری از برق یارانه‌ای که برای مصارف خانگی و صنعتی تخصیص یافته، نظام توزیع انرژی در کشور را به‌هم زده‌اند.
هرچند دولت ایران برای مزارع مجاز استخراج رمزارز، تعرفه‌ای معادل نرخ صنعتی برق تعیین کرده اما بسیاری از استخراج‌کنندگان با دور زدن این تعرفه و بهره‌گیری از برق یارانه‌ای، عملاً به اقتصاد ملی ضربه زده‌اند. شرکت توانیر می‌گوید: هزینه واقعی این مصرف غیرقانونی، سالانه بین ۲ تا ۳ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
این در حالی است که شبکه برق ایران در حال حاضر با ناترازی شدید مواجه است. طبق گفته‌های محمد اله‌داد، مجری طرح رمزارزها در شرکت توانیر، ۱۵ تا ۲۰ درصد از ناترازی شبکه برق کشور مستقیماً به ماینرهای غیرمجاز مربوط می‌شود.
وزارت نیرو مصمم است با نصب کنتورهای هوشمند، الگوریتم‌های شناسایی الگوی مصرف غیرعادی، تشویق مردم به گزارش تخلفات و همکاری با نیروهای امنیتی جلوی فعالیت این برق‌دزدهای مدرن را بگیرد. و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۵۱۲۱ نیز برای دریافت گزارش‌های مردمی فعال شده و پاداش‌هایی تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان برای گزارش‌های مؤثر در نظر گرفته شده است.
این در شرایطی است که کارشناسان معتقدند تا زمانی که سود استخراج غیرمجاز رمزارز از جریمه‌های تعیین‌شده بیشتر باشد، نمی‌توان انتظار برچیده شدن بساط این برق دزدها را داشه باشیم چرا که گفته می‌شود بسیاری از فعالان غیرمجاز با استفاده از ابزارهای دور زدن فنی و اتصال به اینترنت ماهواره‌ای نظیر استارلینک، فعالیت خود را حتی در روزهای قطع اینترنت نیز ادامه می‌دهند.
وزارت نیرو با اعلام توقف فعالیت همه ماینرهای مجاز در ایام اوج مصرف برق تابستان، تنها به دارندگان نیروگاه‌های خورشیدی و انرژی‌های تجدیدپذیر اجازه فعالیت داده است. این اقدام برای کنترل مصرف برق در فصل گرما ضروری تلقی می‌شود، اما کارشناسان معتقدند تا زمانی که تقاضا برای استخراج رمزارز بالا باشد، شبکه برق کشور در تیررس آسیب خواهد بود.
ماجرای ماینرهای غیرمجاز، صرفاً یک تخلف فنی یا برقی نیست؛ این پدیده اکنون به یک چالش جدی اقتصادی، زیست‌محیطی و امنیتی برای کشور تبدیل شده است. تهدیدی که نه‌تنها زیرساخت‌های انرژی را هدف گرفته، بلکه با تخلیه منابع یارانه‌ای، عدالت توزیعی را نیز مخدوش کرده و فرصت توسعه را از صنایع مولد کشور سلب می‌کند.
