اوایل اردیبهشت ماه امسال بود که با تغییر نرخ ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ارز توافقی نزدیک به ۷۰ هزار تومان برای واردات برخی کالاها، قیمت حبوبات افزایش دو برابری را به دنبال داشت؛ اما این روند متوقف نشده و در خرداد و تیرماه امسال مجددا موج جدیدی بازار حبوبات را فرا گرفت و قیمتها را فراتر از حد توان خرید مردم کرد.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، بررسی های میدانی نشان می دهد قیمت حبوبات به ویژه قیمت لوبیا چیتی یک میلیون تومان را نیز رد کرده است همچنین وضعیت لپه به گونهای است که در بسیاری از مغازهها یا سایتهای فروش آنلاین نیز به راحتی پیدا نمیشود. این درحالی است که وزیر جهاد کشاورزی در اواخر اردیبهشت ماه بود که اعلام کرد مشکل گرانی حبوبات به عنوان یکی از منابع پروتئینی حداقلی سبد غذایی خانوار، دیگر روزهای آخرش است و به زودی حل میشود، اما این وعده وزیر فقط در حد حرف ماند و رنگ واقعیت به خود نگرفت.
مشاهدات عینی خبرنگار تابناک و همچنین بررسی سایتهای فروش اینترنتی نشان میدهد که قیمت انواع حبوبات به شکل فزایندهای افزایش یافته است. نرخ برخی حبوبات برای برند گلستان به شرح ذیل است:
عدس ۹۰۰ گرمی گلستان ۲۱۹ هزار تومان، لوبیا قرمز گلستان ۹۰۰ گرمی ۳۳۸هزار و ۵۰۰ تومان، لپه گلستان مقدار ۹۰۰ گرمی ۲۲۷ هزار و ۹۰۰ تومان، نخود و لوبیا گلستان ۹۰۰ گرمی ۲۷۵ هزار و ۹۰۰ تومان، لپه هم در بسیاری از فروشگاهها موجود نیست.
همچنین در حالی که قیمت لوبیا چیتی بستهبندی شده در فروردین و اردیبهشت امسال ۵۰۰ هزار تومان بود، اما اکنون یک میلیون تومان را هم رد کرده و هم ردیف با قیمت گوشت قرمز شده است و حتی عملاً با بخشهای گرانتر گوشت برابری میکند.
افزایش بیسابقه قیمت حبوبات به ویژه لوبیا چیتی و رسیدن آن به قیمت گوشت اولین اثری که بر سبد غذایی خانوار می گذارد این است که موجب حذف آن از سفره معیشتی مردم میشود. این درحالی است که این منبع پروتئین بعد از تخم مرغ، ارزانتر و جایگزین مناسب برای گوشت در سبد غذایی خانوارهای ایرانی بود.
ازسویی دیگر، حذف یا کاهش مصرف حبوبات و گوشت به دلیل گرانی، منجر به کمبود پروتئین و سایر مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی خانوادهها شده و این موضوع سوءتغذیه، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات سلامتی در بلندمدت را در خانوادهها بیشتر میکند که فشار مستقیم بر سیستم بهداشت و درمان است. همچنین از آنجایی که بسیاری از کالاهای اساسی با تورم و افزایش قیمت مواجه هستند سهم بیشتری از درآمد خانوار صرف تأمین حداقل نیازهای غذایی شده و به تبع آن توانایی خرید سایر اقلام ضروری کاهش مییابد.
به نظر میرسد اصلیترین عامل گرانی حبوبات در تغییر نرخ ارز واردات از ارز ترجیحی به توافقی بود که هزینه واردات را به شدت افزایش داد؛ همچنین در مقاطعی، صادرات بیرویه حبوبات باعث کاهش عرضه در بازار داخلی شد و به گرانیها دامن زد البته ناهماهنگی در مدیریت ذخایر و توزیع حبوبات نیز بی تاثیر در به وجود آمدن نوسانهای قیمتی نبوده است.
البته نقش دلالان و واسطهها در افزایش قیمت یا بنکدارانی که اجناس را احتکار کرده تا در مواقع گرانی به دست مردم برسانند را هم نباید از یاد برد. همچنین عدم ترخیص به موقع حبوبات وارداتی از گمرک به دلیل مشکلات تخصیص ارز و افزایش تعرفههای گمرکی نیز مزید بر علت گرانیها دراین مدت بوده است.
به گزارش تابناک، افزایش سرسامآور قیمت لوبیا چیتی و همقیمت شدن آن با گوشت، یک زنگ خطر جدی برای امنیت غذایی و سلامت جامعه است که نیاز به اقدامات فوری و کارآمد از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای کنترل بازار و حمایت از معیشت مردم دارد.