خبرگزاری مهر، گروه استانها: همدان به عنوان یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران، همواره خاستگاه فرهنگ و ادبیات غنی آئینی بوده است. با این حال، بخش قابل‌توجهی از میراث ادبی این منطقه، اعم از منظومه‌های مذهبی، مرثیه‌های عاشورایی و متون تعزیه، هنوز به صورت رسمی ثبت و معرفی نشده‌اند. در حالی که شعر و ادبیات آئینی در همدان ریشه‌ای دیرینه دارد، غفلت از جمع‌آوری و انتشار این آثار، خطر فراموشی گنجینه‌های فرهنگی این دیار را افزایش داده است. با فرارسیدن ماه محرم، بار دیگر ضرورت توجه به این میراث معنوی و نقش آن در هویت مذهبی و اجتماعی مردم همدان پررنگ می‌شود.
یکی از شاعران آئینی همدان با اشاره به پیشینه غنی شعر مذهبی در این منطقه، تأکید کرد: شعر آئینی در همدان و جغرافیای فرهنگی آن ریشه دارد و قدمای این سرزمین منظومه‌های اثرگذار و اصیلی خلق کرده‌اند که متأسفانه بسیاری از آنها مهجور مانده‌اند.
عبدالرضا طراوتی، شاعر و پژوهشگر همدانی، با بیان اینکه ادبیات آئینی تنها به شعر محدود نمی‌شود، گفت: نوشته‌های منظوم و منثور در حوزه عاشورا، غدیر و مناسبت‌های مذهبی، بخشی از این گنجینه هستند که در همدان به وفور یافت می‌شوند، اما پراکندگی و عدم دسترسی متمرکز به آنها مشکل اصلی است.
وی با اشاره به وجود نسخ خطی تعزیه در روستاها و شهرهای همدان افزود: این آثار، از جمله مرثیه‌های قاسم ابن الحسن (ع)، حضرت علی‌اکبر (ع) و حضرت رقیه (س)، هنوز در میان مردم زنده‌اند، اما نیازمند ثبت و انتشار رسمی هستند تا از خطر نابودی در امان بمانند.
تقویت هیئات با اعزام مبلغین
مدیر کل تبلیغات اسلامی همدان نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه همدان دارای ویژگی‌های منحصر به فرد در عزاداری برای سید و سالار شهیدان است ادامه داد، شعار محرم امسال با عنوان «ایران؛ حسین تا ابد پیروز است» از فعالیت مبلغان، روحانیون و هیئات مذهبی در حوزه‌های مختلف در ایام ماه محرم خبر داد و افزود: یکی از مهم‌ترین این حوزه‌ها، اعزام مبلغ است.
وی از اعزام بیش از یک هزار و ۵۰۰ مبلغ و مبلغه به مناطق مختلف استان همدان در دهه اول محرم خبر داد و ابراز کرد: با توجه به گستردگی این اعزام‌ها پوشش همه مناطق در ایام محرم بسیار جامع است و تقریباً تمامی روستاها را شامل می‌شود.
گرجی اضافه کرد: حدود ۹۰۰ روستا در ۱۰ شهرستان استان همدان توسط روحانیون و مبلغان اعزامی ما پوشش داده می‌شوند و علاوه بر این، برای بیش از ۸۵۰ هیئت مذهبی فعال در استان نیز مبلغ و سخنران اعزام خواهد شد.
وی اضافه کرد: علاوه بر این نیز در این ایام، ستایشگران اهل بیت (ع) در هیئات به مدیحه‌سرایی و نوحه‌خوانی خواهند پرداخت برنامه‌های عزاداری، توزیع نذورات، تولید محتوا در فضای مجازی و سایر برنامه‌های فرهنگی و مذهبی.. نیز در این ایام انجام می‌شود.
مدیر کل تبلیغات اسلامی همدان در ادامه به برنامه‌های حمایتی این سازمان از هیئات مذهبی اشاره کرد و گفت: پیگیری‌های لازم برای برنامه‌های حمایتی سازمان تبلیغات از هیئات حسینی در حال انجام است.
وی خاطرنشان کرد: قول مساعد داده‌ایم که بتوانیم همانند سال‌های گذشته، حمایت‌های کالایی و اقلامی را برای تسهیل امر اطعام عزاداران حسینی داشته باشیم که این حمایت‌ها در راستای کمک به برگزاری هر چه باشکوه‌تر مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) صورت می‌گیرد.
ادبیات و مراسم آئینی همدان، به ویژه در حوزه عاشورا، تنها یک هنر نیست، بلکه بخشی از هویت فرهنگی و مذهبی این دیار محسوب می‌شود.
با این حال، نبود یک نظام جامع برای گردآوری، حفظ و معرفی این آثار، آنها را در معرض فراموشی قرار داده است.
ضرورت دارد نهادهای فرهنگی و پژوهشی همدان با همکاری اهالی هنر و ادب، طرحی ملی برای احیا و ثبت این میراث تدوین کنند تا آیندگان نیز بتوانند از این گنجینه معنوی بهره ببرند.
در غیر این صورت، خطر از دست رفتن بخشی از تاریخ شفاهی و مکتوب ایران در سایه بی‌توجهی بیش‌ازپیش نمایان خواهد
