معایب و مزایای «مطالعه‏‌ همه‏‌جانبه»

دنیای اقتصاد دوشنبه 16 تیر 1404 - 00:06
ایبنا: با گسترش فناوری‌‌های دیجیتال، شیوه‌‌های نوین و ترکیبی برای مطالعه کتاب در سال‌‌های اخیر رواج یافته‌‌اند.

 یکی از برجسته‌‌ترین این روش‌‌ها، «مطالعه‌‌ همه‌‌جانبه» (Immersive Reading) است؛ روشی که در آن مخاطب به‌‌صورت هم‌زمان، متن نوشتاری کتاب را مطالعه کرده و نسخه صوتی آن را نیز گوش می‌‌دهد. این سبک مطالعه به‌‌ویژه در میان نسل جوان و کاربرانی با اختلال تمرکز یا سبک یادگیری شنیداری با استقبال گسترده‌‌ای روبه‌رو شده است. نمود فرهنگی این روش را می‌‌توان در آثار هنری معاصر نیز مشاهده کرد؛ از جمله در سریال موفق «وایت‌لوتوس» (White Lotus) که در آن شخصیت پایپر رتلیف با بهره‌‌گیری از مطالعه هم‌‌زمان صوتی و نوشتاری، به نحوی غیرمستقیم بازتاب هویت ذهنی خود را نمایان می‌‌سازد.

بر اساس آمار منتشرشده توسط مرکز گلوبال نیوزوایر (Newswire)، بازار جهانی کتاب‌‌های صوتی که در سال ۲۰۲۴ معادل ۷.۲۱میلیارد دلار برآورد شده، تا سال ۲۰۳۰ به رقمی افزون بر ۱۷.۱۸میلیارد دلار خواهد رسید. این رشد باعث شده است شرکت‌‌های فناوری‌محور، امکانات ویژه‌‌ای برای تقویت تجربه مطالعه همه‌‌جانبه فراهم سازند؛ از جمله مایکروسافت با ارائه ابزار Immersive Reader، اپل با قابلیت Read Aloud و نرم‌‌افزارهایی نظیر Speechify که توانایی تبدیل متن به گفتار با صداهای شخصی‌سازی‌شده را ارائه می‌‌دهند.

دیدگاه متخصصان آموزشی نسبت به این پدیده دوگانه است. از یک‌‌سو، دکتر رابرت سوج، رئیس دانشکده آموزش دانشگاه یورک، این شیوه را در صورتی که منجر به افزایش انگیزه مطالعه شود، مفید و قابل‌حمایت ارزیابی می‌‌کند و بر نقش مثبت فناوری در ارتقای سواد تاکید دارد.

از سوی دیگر، دکتر دنیل ویلیگهام، استاد روان‌‌شناسی شناختی دانشگاه ویرجینیا، با دیدی نقادانه‌‌تر به این مساله می‌‌نگرد. وی بر این باور است که مطالعه همه‌‌جانبه اگرچه در ظاهر روشی جذاب است، اما ممکن است منجر به دور شدن فرد از خواندن فعال و عمیق شود. به گفته او، از آنجا که شنیدن یک فعالیت زمان‌‌بندی‌‌شده و غیرخودسرانه است، فرد در آن کمتر فرصت مکث، بازگشت به متن و تحلیل معنایی دارد. علاوه بر این، این روش می‌‌تواند باعث شود که خواننده بدون درگیری ذهنی واقعی، صرفا به صوت تکیه کند و خود را از فرآیند شناختی فعال محروم سازد.

با‌این‌‌حال، ویلیگهام تاکید می‌‌کند که نسخه‌‌های صوتی برای مطالعه سبک، غیررسمی یا تفریحی مناسب‌‌اند و در برخی موارد، استفاده از لحن و آواهای گفتاری (prosody) می‌‌تواند به درک بهتر کمک کند، همان‌‌طور که در قرائت آثار نمایشی کلاسیک نیز دیده می‌‌شود. در یک تجربه عملی، استفاده هم‌‌زمان از متن و فایل صوتی باعث شد تلفظ‌‌های ناآشنا بهتر دریافت شود و لحن دیالوگ‌‌ها ملموس‌‌تر گردد، اما در‌عین‌حال، فضای ذهنی که در خوانش صرفا متنی ایجاد می‌‌شود، تحت تاثیر صدای راوی قرار گرفت و بخشی از تخیل فردی را از میان برد.

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.