اظهارات جدید دونالد ترامپ درباره تعیین زمان مذاکرات بعدی با ایران و تأکیدش بر تغییر قابل توجه مواضع تهران در هفتههای اخیر، بار دیگر بحث بازگشت احتمالی به میز گفتوگوها را داغ کرد. همزمان، مصاحبه مسعود پزشکیان، رئیسجمهور کشورمان، نشانههایی از آمادگی مشروط تهران برای ادامه مذاکرات را نشان میدهد.
تغییر موضع تهران؛ واقعیت یا تاکتیک؟
ترامپ با اشاره به تغییر موضع ایران در مقایسه با دو هفته گذشته و تأکید بر تعیین زمان مذاکرات، این تحول را نشانه آمادگی نسبی تهران برای گفتوگو ارزیابی میکند. این ادعا از سوی طرف ایرانی تاکنون با احتیاط پاسخ داده شده و مقامهای ایرانی همچنان بر شروط خود برای بازگشت به مذاکرات، از جمله توقف حملات و تضمینهای امنیتی، تاکید دارند.
مسعود پزشکیان در مصاحبه اخیر خود با خبرنگار آمریکای ضمن یادآوری اینکه میز مذاکره از سوی اسرائیل بمباران شده، به آمادگی ایران برای ادامه گفتوگوها البته به شرط حفظ اعتماد و عدم تکرار حملات، اشاره کرده است.
این دوگانگی میان استقبال از مذاکرات و حساسیت نسبت به تهدیدهای امنیتی، گویای وضعیت پیچیده و شکننده دیپلماسی هستهای و منطقهای است.
اصرار ترامپ به تهدید ایران
اظهارات ترامپ درباره استفاده از «بزرگترین بمبهای غیرهستهای» علیه ایران و مقایسه آن با حملات اتمی به ژاپن، بار دیگر فضای تنش و تهدید نظامی را به میان آورده است. این سخنان نشاندهنده اراده قوی آمریکا برای حفظ فشار نظامی و ایجاد رعب در تهران است و میتواند به عنوان اهرمی برای مذاکره استفاده شود.
از سوی دیگر، اشاره ترامپ به آمادگی طولانیمدت نیروهای آمریکایی برای حمله به ایران، یادآور فضای جنگ سرد و تهدید دائمی جنگ است که هرگونه پیشرفت دیپلماتیک را به چالش میکشد.
واکنشهای داخلی و تحلیلهای سیاسی
در داخل ایران، واکنشها نسبت به مصاحبه پزشکیان و اظهارات ترامپ متفاوت است. برخی جریانها بازگشت به مذاکره را با شروط سختگیرانه و حفظ خطوط قرمز میپذیرند، اما گروهی دیگر بهویژه در جناح اصولگرا، هرگونه مذاکره را بدون تضمینهای قوی خیانتآمیز و تله میدانند.
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که تهران در شرایط فشار اقتصادی، تحریمها و تنشهای منطقهای به دنبال حفظ تعادل میان مقاومت و دیپلماسی است. بازگشت به مذاکرات هستهای نیازمند توافق بر سر تضمینهای امنیتی و رفع نگرانیهای کلیدی هر دو طرف است.
چشمانداز آینده؛ دیپلماسی یا تنش؟
پرسش اصلی این است که آیا تغییر موضع تهران واقعی و پایدار خواهد بود یا تنها تاکتیکی برای کسب امتیاز در برابر فشارهای روزافزون است؟
از سوی دیگر، واشنگتن نیز در معرض چالش است؛ از یک طرف تمایل به کاهش تنش و بازگشت به مذاکرات دارد و از سوی دیگر با نهادها و گروههای داخلی خود که خواهان سختگیری بیشتر هستند، روبهرو است.
بنابراین، تحقق هرگونه توافق یا حتی از سرگیری مذاکرات، به اراده سیاسی قوی و انعطافپذیری هر دو طرف و همچنین تحولات منطقهای و بینالمللی وابسته است.
منبع: رویداد 24