به گزارش همشهریآنلاین به نقل از فارس، رئیسجمهور آمریکا در جریان دیدار با نخستوزیر رژیم صهیونیستی اشاره کرد که تحریمهای سوریه را برداشته و اگر ایران هم مثل سوریه باشد، تحریمهایش برداشته میشود. نگاهی گذرا به وضعیت سوریه، نشان میدهد که خواسته اصلی ترامپ از ایران چیست و در چه شرایطی تحریمها برداشته میشود.
۱. شورش به دست تروریستهای وارداتی
ابومحمد الجولانی کسی است که باید سابقه او را در القاعده جستوجو کرد. القاعده، گروه تروریستی است که در سال ۱۹۸۸ توسط اسامه بنلادن تشکیل شد. این گروه بهمرور زمان در سایر کشورهای منطقه گسترش یافت و به عراق و سوریه هم رسید. الجولانی در سال ۲۰۰۳ به عراق رفت و از اعضای ردهبالای القاعده عراق (AQI) شد.
روزنامه صهیونیستی تایمز اسرائیل در سال ۲۰۱۳ درباره او نوشت: «الجولانی بهقدری مرموز است که کسی نمیتواند با قاطعیت بگوید نام واقعی او چیست و مقامات امنیتی عراق وی را یکی از رهبران ارشد القاعده دانستند. او همچنین از نزدیکان ابومصعب الزرقاوی، رهبر اصلی القاعده عراق است. الجولانی مدتی را در زندانهای آمریکایی در عراق سپری کرد. او پس از آزادی از زندان، فعالیت نظامی خود را از سر گرفت؛ اما اینبار در کنار ابوبکر البغدادی. جولانی پس از مدتی به سوریه رفت و در سال ۲۰۱۲ جبهه النصره را بهعنوان شاخهای از القاعده تشکیل داد. این گروه تروریستی با رهبری جولانی گسترده شد.»
جولانی بعدتر بهعنوان رهبر گروه تروریستی تحریر الشام فعالیت کرد و با همین عنوان دولت سوریه را به دست گرفت. گروه تحریر الشام و شخص جولانی که اکنون توسط آمریکا حمایت میشوند، در لیست تروریستهای ایالات متحده قرار داشتند. بهطوری که آمریکا برای دستگیری جولانی، جایزه ۱۰ میلیوندلاری تعیین کرده بود.
بر اساس «دستور اجرایی ۱۳۲۲۴» که توسط رئیسجمهور «جورج بوش» صادر شده، اشخاص یا گروههایی که از نظر آمریکا تروریسم هستند، در لیستی معرفی میشوند. آمریکا در سال ۲۰۱۴ طبق این دستور اجرایی، جبهه النصره با حضور جولانی را در لیست گروههای تروریستی قرار داد. بعد از آنکه جولانی به سراغ تشکیل گروه فتح شام رفت، آمریکا این گروه را در سال ۲۰۱۶ تروریستی اعلام کرد. سپس با تشکیل تحریر الشام، این گروه نیز در سال ۲۰۱۸ از سوی ایالاتمتحده تروریستی معرفی شد.
به عبارتی دیگر، آمریکا تمام گروههایی که جولانی در آن حضور داشته و رهبری میکرده را، تروریستی میداند.
بعد از اشغال سوریه توسط تحریر الشام، تعاملات آمریکا با آن تغییر اساسی یافت. «باربارا لیف»، دستیار وزیر امور خارجه وقت آمریکا در دیدار با جولانی با وجود کشتار غیرنظامیان سوریه به دست او حتی زنان و کودکان، گفت: «جولانی فردی عملگراست و اظهارات او در مورد مسائل زنان و حقوق برابر، بسیار عملی و معتدل است.»
بنابراین، قدم اول در مدل ترامپ برای رفع تحریم، در دستگرفتن خیابانهای کشور به دست تروریستهای وارداتی از کشورهای عربی است.
۲. اشغال کشور توسط اسرائیل
اولین واقعهای که بعد از قدرتگرفتن جولانی و تحریر الشام در سوریه رخ داد؛ اشغال این کشور توسط ارتش اسرائیل بود. ماجرای اولین اشغال سوریه توسط رژیم صهیونیستی به سال ۱۹۶۷ بازمیگردد. بعد از جنگ میان اسرائیل و برخی کشورهای عربی در این سال که به «جنگ ششروزه» شناخته میشود؛ رژیم صهیونیستی منطقهای هممرز با سوریه به نام «بلندیهای جولان» را اشغال کرد. فاصله جولان تا دمشق، حدود ۶۰ کیلومتر است؛ بهگونهای که از بالای بلندیهای این منطقه، میتوان پایتخت سوریه را بهراحتی رصد کرد.
از آن زمان تاکنون، اسرائیل از منطقه جولان برای رصد نظامی-امنیتی سوریه و حتی فراتر از آن، استفاده میکند. در سال ۱۹۸۱ اسرائیل خود را مالک جولان اعلام کرد و در سال ۲۰۱۹، رئیسجمهور آمریکا اشغال جولان توسط اسرائیل را به رسمیت شناخت.
با این وجود، حتی در اوج جنگ و تنش سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸ و باوجود ضعف شدید دولت و ارتش بشار اسد در سالهای اخیر، صهیونیستها نتوانستند در اشغال سوریه پیش روی کنند.
اما بهمحض اعلام قطعی سقوط دولت اسد، تانکهای اسرائیل، ادامه اشغال سوریه را آغاز کردند و حملات توپخانهای صهیونیستها در استان قنیطره مشاهده شد. بهانه اسرائیل برای اشغال بیشتر، ایجاد منطقهای حائل بود. همان بهانهای که بهوسیله آن، جولان را اشغال کردهاند.
اسرائیل به اشغال سوریه ادامه میدهد و کنترل منطقه جبلالشیخ را به دست گرفته است. ارتش اسرائیل حتی حومه دمشق را هدف قرار داد. این عملیات شامل حملههای هوایی نیز میشود.
جبل الشیخ، یک منطقه کور برای رادارهای اسرائیلی بود و عبور هواپیماهای جنگی، بهویژه پهپادهای محور مقاومت از سوریه به سمت سرزمینهای اشغالی را تسهیل میکرد.
جولانی که اکنون مدعی است زمام امور سوریه را در دست دارد؛ در برابر اشغال کشور به دست اسرائیل اقدامی انجام نداد. علاوه بر عدم اقدام، جولانی تاکید کرد با اسرائیل وارد جنگ نخواهد شد. اما سنگ تمام او برای صهیونیستها، این است که در مصاحبه با تایمز انگلیس گفت: «از سوریه بهعنوان سکوی پرتاب حمله به اسرائیل استفاده نخواهد شد.»
استاندار دمشق(یکی از نزدیکان جولانی) در مصاحبه با شبکه NPR آمریکا بعد از اشغال سوریه به دست اسرائیل و ۴۰۰ حمله هوایی با بمبهای چند تنی گفت: «قابل درک است وقتی یک دولت جدید در سوریه روی کار میآید، اسرائیل نگران میشود. شاید اسرائیل احساس ترس کرد و به همین خاطر قدری پیشروی کرد و کمی بمباران کرد. ما هیچ ترسی از اسرائیل نداریم و مسئلهای هم با اسرائیل نداریم. ما به دنبال صلح هستیم و نمیخواهیم در هیچچیزی که امنیت اسرائیل را تهدید میکند، دخالت کنیم.»
در نتیجه، گام دوم در مدل ترامپ برای لغو تحریم، اشغال کشور به دست اسرائیل است.
۳. تحریمهای سوریه تا جنگ با ایران، لغو نشد
با وجود همراهی صددرصدی جولانی با اسرائیل و آمریکا، بازهم تحریمهای سوریه لغو نشد. سناتورهای آمریکایی از هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه بعد از تمدید تحریمهای سوریه تا سال ۲۰۲۹ اعلام کردند: «ما برای رفتن اسد سالها تلاش کردیم و همه برای رفتن دولت او خوشحالیم. اما برای لغو تحریمهای سوریه خیلی زود است و بعید است ایالاتمتحده به این زودی سیاست خود را تغییر دهد.»
بر اساس گزارش وزارت امور خارجه آمریکا، سوریه از دسامبر ۱۹۷۹ بهعنوان کشور حامی تروریسم تعریف شده و از همان زمان با تحریم روبرو گشت. در سال ۲۰۰۴، برنامه تحریمهای جدید سوریه با صدور فرمان اجرایی ۱۳۳۳۸ توسط رئیسجمهور آمریکا، تعیین شد و محدودیتها علیه این کشور افزایش چشمگیری یافت. این تحریمها به بهانه وجود سلاحهای کشتارجمعی و برنامه موشکی تعیین گردید.
اما باوجود سقوط دولت اسد و روی کار آمدن تحریرالشام، کنگره آمریکا تحریمها علیه سوریه را به مدت ۵ سال تمدید کرد. در این روزها، با شروع پروژه حمله به ایران و عملیات فریب در مذاکرات، در کنار استفاده اسرائیل از آسمان سوریه، حالا ترامپ برای پیشبرد سناریوی خود، به طور اعلامی تحریمهای سوریه را برداشته است.
ترامپ میداند با وجود اشغال سوریه توسط اسرائیل و حکمرانی تروریستهای جولانی، حتی اگر تمام تحریمها برای همیشه لغو شود، پیشرفت و توسعهای در انتظار این کشور نخواهد بود.
بر اساس انچه گفته شد، تنها در حالتی تحریمها برداشته میشود که ایران به دست اسرائیل اشغال گردد؛ گروهای تروریستی کنترل خیابانهای کشور را دست بگیرند و در جنگی علیه یکی از کشورهای منطقه، طرف اشغالگران باشد