به گزارش همشهری آنلاین، سلامت روان کودکان و نوجوانان یکی از دغدغه‌های اصلی والدین و مربیان است. با افزایش موارد افسردگی و اضطراب در این گروه سنی، بسیاری به دنبال راهکارهای جایگزین برای درمان‌های دارویی و روان‌درمانی هستند.
مطالعات اخیر دانشگاه استرالیای جنوبی نشان می‌دهد که فعالیت بدنی منظم نه‌تنها سلامت جسمی، بلکه سلامت روان کودکان را نیز بهبود می‌بخشد. این تحقیق با بررسی داده‌های هزاران کودک و نوجوان، تأثیر ورزش را بر کاهش علائم افسردگی و اضطراب تأیید کرده است. در این مطلب، به یافته‌های این پژوهش و راهکارهای عملی برای استفاده از ورزش در بهبود سلامت روان کودکان می‌پردازیم.
ورزش چگونه به سلامت روان کودکان کمک می‌کند؟
طبق گزارش سایت نوروساینس نیوز، بررسی بیش از ۳۷۵ مطالعه علمی روی ۳۸ هزار کودک و نوجوان ۵ تا ۱۸ ساله نشان داد که ورزش ساختاریافته تأثیر قابل‌توجهی در کاهش علائم افسردگی و اضطراب دارد. این مطالعه که در نشریه JAACAP Connect منتشر شده، تأکید می‌کند که کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه (ADHD) یا افسردگی بالینی بیشترین بهبود را تجربه کردند. همچنین، نوجوانان بالای ۱۲ سال در مقایسه با کودکان کوچک‌تر، پاسخ بهتری به فعالیت‌های ورزشی نشان دادند.
چرا درمان‌های فعلی همیشه مؤثر نیستند؟
درمان‌های استاندارد افسردگی کودکان معمولاً شامل روان‌درمانی و داروهای ضدافسردگی است. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد:
- ۴۰ تا ۶۰ درصد کودکان به درمان‌های رایج پاسخ نمی‌دهند یا به‌طور کامل تحت پوشش قرار نمی‌گیرند.
- برخی خانواده‌ها به دلایل مالی یا فرهنگی، دسترسی منظم به روان‌درمانگر ندارند.
- نگرانی از عوارض جانبی داروها، بسیاری از والدین را به دنبال گزینه‌های غیردارویی سوق داده است.
در این شرایط، ورزش به‌عنوان یک راهکار کم‌هزینه، ایمن و قابل دسترس می‌تواند مکمل مناسبی برای درمان باشد.
بهترین ورزش‌ها برای کاهش افسردگی و اضطراب کودکان
براساس این پژوهش، همه ورزش‌ها اثر یکسانی ندارند:
- برای کاهش افسردگی: ترکیب تمرینات هوازی و مقاومتی با شدت متوسط بیشترین تأثیر را دارد.
- برای کاهش اضطراب: تمرینات مقاومتی با شدت کم مناسب‌تر هستند.
- مدت زمان برنامه: برنامه‌های کوتاه‌مدت (کمتر از ۱۲ هفته) در کاهش افسردگی مؤثرتر بودند، درحالی‌که مدت ورزش تأثیر چندانی بر کاهش اضطراب نداشت.
نکته جالب این بود که حتی فعالیت‌های ساده‌ای مانند پیاده‌روی، بازی‌های حرکتی یا ورزش‌های خانگی نیز تأثیر مثبتی بر سلامت روان کودکان داشتند.
چرا نوجوانان بیشتر از کودکان از ورزش سود می‌برند؟
یافته‌ها نشان داد که نوجوانان بهبود قابل‌توجه‌تری نسبت به کودکان داشتند. محققان این موضوع را به دلایل زیر مرتبط می‌دانند:
- نوجوانان معمولاً استرس بیشتری را تجربه می‌کنند.
- فرصت آنان برای فعالیت بدنی در مقایسه با کودکان کمتر است.
- تغییرات هورمونی و رشد مغزی در نوجوانی، آنان را بیشتر تحت تأثیر ورزش قرار می‌دهد.
چگونه کودکان را به ورزش تشویق کنیم؟
والدین و مدارس می‌توانند با راهکارهای ساده، فعالیت بدنی را در برنامه روزانه کودکان بگنجانند:
- در خانه: بازی‌های حرکتی، پیاده‌روی خانوادگی یا استفاده از برنامه‌های ورزشی آنلاین.
- در مدرسه: گنجاندن فعالیت‌های ورزشی ساختاریافته در برنامه هفتگی.
- برای نوجوانان: ثبت‌نام در کلاس‌های ورزشی موردعلاقه مانند فوتبال، شنا یا یوگا.
پروفسور کارول ماهر، از محققان این مطالعه، تأکید می‌کند: «حتی جلسات کوتاه ورزشی نیز می‌تواند تأثیر مثبتی بر سلامت روان کودکان داشته باشد. مهم این است که فعالیت بدنی به‌صورت منظم و پایدار انجام شود.»
نتیجه‌گیری: ورزش جایگزین درمان نیست، اما مکمل ارزشمندی است
ورزش نمی‌تواند جایگزین کامل درمان‌های تخصصی باشد، اما می‌تواند به‌عنوان یک راهکار حمایتی قدرتمند در کنار روش‌های دیگر استفاده شود. برای خانواده‌هایی که به دنبال گزینه‌های غیردارویی هستند، فعالیت بدنی می‌تواند نقطه شروعی ایمن و مؤثر باشد.
پیام نهایی: حرکت، نه‌تنها برای جسم، بلکه برای روان کودکان نیز حیاتی است. با تشویق آنان به فعالیت‌های ورزشی ساده و لذت‌بخش، می‌توان گام بزرگی در جهت بهبود سلامت روان آنان برداشت.
