محمد علیزاده و همسرش سارا منجزی‌پور در یک مجلس ختم + فیلم
به گزارش رکنا، مقاله‌ای تازه از واشنگتن پست، جاسوسی به عنوان یکی از کهن‌ترین هنرهای بشر، همواره بر دو اصل اساسی استوار بوده: مخفی‌کاری و تکنیک‌های پنهان‌سازی. اما در دنیای امروز، این ستون‌ها به لرزه درآمده‌اند. سیستم‌های نظارتی همه‌جانبه، دوربین‌های هوشمند با قابلیت تشخیص چهره، ردیاب‌های بیومتریک و رصد تلفن‌های همراه، کار جاسوسان را سخت‌تر از همیشه کرده‌اند.
به گفته آرون براون، افسر سابق سیا و از پیشگامان استفاده از فناوری در عملیات‌های اطلاعاتی، حتی نحوه راه رفتن افراد حالا می‌تواند آن‌ها را لو بدهد. براون سال‌ها پیش هشدار داده بود که الگوریتم‌های یادگیری ماشین به زودی قادر خواهند بود افراد را از فاصله دور تنها با مشاهده نحوه حرکتشان شناسایی کنند. اکنون این هشدار به واقعیت تبدیل شده و سیستم‌هایی مانند FarSight می‌توانند حتی بدون دیدن چهره، افراد را با دقتی تا ۸۳ درصد از فاصله یک کیلومتری تشخیص دهند.
سازمان سیا نیز ناگزیر به پذیرش این واقعیت شده و در حال بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای بازتعریف روش‌های عملیاتی خود است. آرون براون پس از خروج از سیا، استارتاپی به نام «لومبرا» را راه‌اندازی کرد که هدف آن توسعه «عامل‌های هوشمند» برای تحلیل داده‌ها و کشف الگوهای رفتاری دشمن است.
در کنار آن، شرکت‌های دیگری نیز با بهره‌گیری از تحلیل تبلیغاتی (ADINT) یا شبیه‌سازی‌های سیگنالی، به ابزارهایی مجهز شده‌اند که می‌توانند هویت و روابط افراد را در دل میلیون‌ها داده کشف کنند. فناوری‌هایی نظیر Obscura نیز طراحی شده‌اند تا سیگنال‌های دیجیتال افراد را به گونه‌ای بازتوزیع کنند که امکان ردیابی آن‌ها به حداقل برسد.
در گذشته، جاسوسانی چون آنتونیو مندز با ماسک‌ها و ترفندهای بصری، ظاهر خود را تغییر می‌دادند؛ اما در دنیای امروزی، حتی بهترین گریم هم نمی‌تواند با دوربین‌های تشخیص چهره رقابت کند.
یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های سیا، افت چشمگیر در استخدام جاسوسان جدید است. از سال ۲۰۱۹، جذب نیروهای انسانی با کاهش دو رقمی مواجه شده و بسیاری از مأموران حاضر نیز با خطر شناسایی مواجه‌اند؛ به‌ویژه در شهرهایی مانند پکن که بیش از یک میلیون دوربین با سیستم‌های تشخیص چهره نصب شده‌اند.
در پاسخ به این وضعیت، سیا به سراغ روش‌های غیرمرسوم رفته است. در ماه می ۲۰۲۵، این سازمان دو ویدیوی تبلیغاتی به زبان چینی منتشر کرد که به‌طور غیرمستقیم ناراضیان چینی را دعوت به همکاری می‌کرد. استفاده از این روش در سال ۲۰۲۳ نیز در جذب روس‌هایی که از جنگ اوکراین دلسرد شده بودند، موفق عمل کرده بود.
در کنار چالش‌های تکنولوژیک، تهدیداتی جدید نیز سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا را درگیر کرده‌اند. از جمله «سندرم هاوانا» که احتمال می‌رود نتیجه استفاده از سلاح‌های رادیویی یا امواج صوتی باشد. برخی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا این حملات را به دولت‌های خارجی نسبت داده‌اند.
در همین حال، چین با حمله سایبری موسوم به «طوفان نمک» توانسته به برخی زیرساخت‌های ارتباطی آمریکا نفوذ کند. این حملات، ابعاد جدیدی از جنگ اطلاعاتی را آشکار کرده‌اند؛ آن‌هم در زمانی که کاهش ۱۲۰۰ نفری نیروی انسانی سیا توسط دولت ترامپ در دستور کار قرار دارد. بسیاری نگران‌اند که این کاهش نه «چربی»، بلکه «عضله»ی سازمان را هدف گرفته باشد.
در عین حال، فرصت‌هایی نیز در دل این تهدیدها نهفته است. سیا ابزارهایی ساخته که به تحلیلگران امکان می‌دهد با نسخه‌های مجازی رهبران خارجی گفت‌وگو کرده و رفتار آن‌ها را پیش‌بینی کنند. همچنین فناوری‌های کمک‌رسان به جاسوسان برای حرکت در شهرهای با نظارت بالا توسعه یافته‌اند.
همکاری سیا با بخش خصوصی برای توسعه این فناوری‌ها، علیرغم موانع بوروکراتیک و محدودیت‌های امنیتی، در حال گسترش است. ناند مولچاندانی، مدیر فناوری سازمان، تلاش دارد تا این ارتباطات را تسهیل کرده و ساختار انعطاف‌پذیرتری ایجاد کند.
جنگ اطلاعاتی آینده، دیگر صرفاً درباره جاسوس و ضدجاسوس نیست؛ بلکه مسابقه‌ای برای تسلط بر هوش مصنوعی است. چین، آمریکا و سایر قدرت‌ها، سرمایه‌گذاری سنگینی برای ارتقاء توان اطلاعاتی خود از طریق فناوری انجام داده‌اند. همان‌طور که آرون براون می‌گوید، «باهوش‌ترین نیروهای سیا امروز در حال ساخت آینده‌ای هستند که در آن فناوری و جاسوسی به هم گره خورده‌اند.»
