این حادثه که شامگاه چهارشنبه ۱۳ تیرماه و در ساعات پرتردد شبانه در قلب تجاری شهر رخ داد، میتوانست به فاجعهای انسانی تبدیل شود، اما حضور همزمان ۹ ایستگاه آتشنشانی، مدیریت بحران و تخلیه منظم بازار، از بروز بحران گسترده جلوگیری کرد. نیروهای امدادی در شرایطی دشوار و با وجود محدودیتهای ترافیکی و دود شدید، توانستند آتش را پیش از گسترش، در همان طبقه دوم مهار کنند. این مجتمع ، دارای ۶۵ هزار مترمربع زیربنا، ۵۵۴ واحد تجاری در ۱۳ طبقه، ۳۶ واحد مسکونی و ۵۴ واحد اداری است.
محل حادثه
در میانهی ساعتهای پرتردد شبانه، دود از طبقه دوم بازار بزرگ هرمزگان دیده شد، زمانی که با اوج ترافیک شبانه و ازدحام همراه بود، دود غلیظ از طبقه دوم به طبقات بالا نفوذ کرد. در لحظات ابتدایی، به دلیل موقعیتخاص بازار و ترافیک سنگین اطراف، خطر دیررسیدن نیروهای امدادی وجود داشت. اما به گفتهی شاهدان، تنها چند دقیقه پس از وقوع حادثه، صدای آژیر خودروهای آتشنشانی از خیابانهای اطراف شنیده شد و مسیرها توسط راهور و نیروی انتظامی از سمت ساحل و بازار زیتون مسدود شد.
شعلههای آتش
آتشسوزی حوالی ساعت 21 و 40 دقیقه رخ داد که هنوز بسیاری از مشتریان و صاحبان کسبوکار در بازار حضور داشتند.رئیس سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری بندرعباس در گفت و گو با صبح ساحل گفت: در پی تماس اولیه، بلافاصله 9 ایستگاه آتشنشانی با بیش از ۴۰ آتشنشان و دو دستگاه آمبولانس به محل اعزامشدند. محمدامین لیاقت گفت: با توجه بهشدت دود و گسترش حریق در طبقه دوم این مجتمع تجاری، بلافاصله درخواست نیروهای کمکی از ایستگاههای دیگر انجام شد. وی با اشاره به محدودیتهای تردد در این بازار افزود: راههای ورودی و خروجی محدود بازار، روند تخلیه دود را با تأخیر مواجه کرد، اما خوشبختانه با تلاش نیروها، عملیات اطفا بهسرعت انجام شد و توانستیم آتشسوزی را در همان محدوده اولیه کنترل کنیم.
لیاقت با بیان اینکه این حادثه خسارت قابلتوجهی به حدود چهار مغازه وارد کرده است، افزود: بررسی اولیه نشان میدهد که آتش ابتدا در یک مغازه آغاز شد و به واحد مجاور نیز سرایت کرد در این رابطه چهار باب مغازه آسیب دید که دو باب آن به طور کامل سوخته است.
این مقام مسوول ادامه داد: دودگرفتگی به واحدهای دیگر نیز آسیبهایی وارد کرده است. وی این را هم اضافه کرد که در پی مهار آتش، عملیات پاکسازی و ایمنسازی بازار نیز انجام شد.
مدیریت بحران و ایمنی
مهرداد حسنزاده مدیرکل مدیریتبحران استانداری هرمزگان، بابیان اینکه مسیرهای منتهی به بازار، بهویژه از سمت ساحل و بازار زیتون توسط پلیس مسدود شد تا امکان تردد سریع نیروهای امدادی فراهم شود افزود: خوشبختانه به دلیل قطع بهموقع برق و تخلیه سریع و منظم ساکنان، مشتریان و کسبه، هیچگونه تلفات جانی یا مصدومیت گزارش نشد و عملیات خنکسازی و تخلیه دود تا حوالی ساعت ۲ بامداد ادامه داشت.
ارزیابی خسارت
به گفته حسنزاده چندین واحد تجاری در طبقه دوم دچار دودگرفتگی و خسارت شدند، اما میزان دقیق خسارت پس از برآورد کارشناسی اعلام خواهد شد.
درباره علت دقیق حادثه نیز، وی اعلام کرد که علت حادثه در حال بررسی است و پس از پایان بررسیهای کارشناسی اعلام خواهد شد.
ضرورت بازنگری در ایمنی بازارها
این سومین آتشسوزی قابلتوجه در بازارهای هرمزگان طی یک ماه اخیر است و نگرانیهایی را نسبت به ایمنی بازارهای شلوغ بهویژه در فصل تابستان و ساعات پرتردد ایجاد کرده است.
آتشسوزی در بازار بزرگ بندرعباس، هرچند با مدیریت سریع و هماهنگ مهار شد و خوشبختانه تلفات انسانی نداشت، اما زنگ هشدار جدی برای بازارهای بزرگ به صدا درآورد. هرچند علت دقیق حادثه هنوز بهطور رسمی اعلامنشده، اما بررسیهای اولیه و تجربه حوادث مشابه نشان میدهد نقص در سیستمهای برقرسانی، ضعف در تجهیزات ایمنی و نبود زیرساختهای استاندارد اطفای حریق، از چالشهای اصلی این مجتمعهاست. در بازاری با ۶۵ هزار متر زیربنا و چند صد واحد فعال، کوچکترین بیتوجهی در زیرساخت میتواند به بحرانی تمامعیار تبدیل شود. بسیاری از کارشناسان ایمنی معتقدند که بررسی سیستم برقکشی، تهویه و ظرفیت مقابله با حوادث در بازارهای پرتردد باید بهصورت دورهای و شفاف انجام شود تا از وقوع فاجعههای جبرانناپذیر جلوگیری شود. مسئولان میبایست با نگاه جدیتر به مسئله ایمنی در مراکز تجاری و پرتردد فاصله میان هشدار تا فاجعه را کاهش دهند.
46