به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، دوازدهم ژوئیه، روز جهانی سیب‌زمینی سرخ‌کرده، فرصتی است برای بازخوانی رابطه‌ی متناقض انسان امروز با یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌های دنیا.
این خوراکی خوش‌طعم، ساده و در عین حال پرحاشیه، جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی بسیاری از مردم جهان، به‌ویژه نسل جوان دارد. از فست‌فودهای زنجیره‌ای تا کافه‌های مدرن، از دستفروش‌های خیابانی تا بشقاب‌های خانگی؛ سیب‌زمینی سرخ‌کرده همیشه هست، همیشه خوشمزه است، و همیشه بحث‌برانگیز.
اما این خوراکی پرطرفدار، در کنار لذت کوتاه‌مدتی که به کام می‌نشاند، هزینه‌های سنگینی بر سلامت عمومی تحمیل می‌کند؛ هزینه‌هایی که اغلب تا سال‌ها بعد در قالب بیماری‌های مزمن خود را نشان می‌دهند.
نسل جوان، که به سرعت، راحتی و طعم اهمیت می‌دهد، بیش از دیگر گروه‌های سنی به مصرف سیب‌زمینی سرخ‌کرده گرایش دارد. در شبکه‌های اجتماعی، ویدئوهای تست انواع سیب‌زمینی سرخ‌کرده با سس‌های متنوع از سس چیلی و پنیر گرفته تا سیر، کچاپ، پستو و حتی شکلات با استقبال میلیون‌ها کاربر مواجه می‌شود. این خوراکی تبدیل به یک آیتم فرهنگی شده است؛ نشانه‌ای از سبک زندگی شهری، پرمشغله و گاه بی‌توجه به سلامت.
در یک نظرسنجی آنلاین در میان کاربران ایرانی بین ۱۸ تا ۳۰ سال، بیش از ۷۰ درصد گفته‌اند که حداقل سه بار در هفته سیب‌زمینی سرخ‌کرده می‌خورند. این آمار زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که بدانیم اغلب این مصرف در قالب وعده‌های فست‌فودی، همراه با نوشابه و غذاهای سرخ‌شده دیگر صورت می‌گیرد.
از نگاه سلامت عمومی، سیب‌زمینی سرخ‌کرده یک «بمب خاموش» است. در فرآیند سرخ‌کردن در دمای بالا، به‌ویژه در روغن‌های صنعتی و بارها استفاده‌شده، ترکیباتی مانند آکریل‌آمید (Acrylamide) تولید می‌شود که به گفته‌ی سازمان بهداشت جهانی، می‌تواند سرطان‌زا باشد. همچنین این خوراکی سرشار از چربی‌های اشباع‌شده و نمک است که با بیماری‌های قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی ارتباط مستقیم دارند.
متخصصان تغذیه و سلامت عمومی تاکید دارند:
«هیچ ایرادی ندارد که گاهی به خودمان سیب‌زمینی سرخ‌کرده هدیه بدهیم. مسئله زمانی پیش می‌آید که این خوراکی، جایگزین وعده‌های اصلی یا بخش دائمی رژیم غذایی ما شود. مصرف روزانه یا چندبار در هفته آن می‌تواند به شکل‌گیری اختلالات متابولیک منجر شود.»
آنها تأکید می‌کنند که مهم‌تر از خود سیب‌زمینی، روش تهیه و روغن استفاده‌شده است:
«سرخ‌کردن در خانه با روغن‌های سالم و یک‌بار مصرف شده، به مراتب خطر کمتری دارد تا نمونه‌های آماده‌ای که در فست‌فودها و خیابان عرضه می‌شوند.»
در حالی‌که مغز ما با هر لقمه‌ی سیب‌زمینی سرخ‌کرده، دوپامین ترشح می‌کند و احساس لذت می‌دهد، بدن درگیر مقابله با چربی، نمک و ترکیبات مضر است. این همان دوگانگی آشنایی‌ست که بسیاری از جوانان با آن درگیرند: از یک سو میل به طعم و لذت، و از سوی دیگر اضطراب نسبت به سلامت آینده.
برخی کمپین‌های آگاهی‌بخشی سعی کرده‌اند این شکاف را با معرفی جایگزین‌های سالم‌تر پر کنند. «سیب‌زمینی تنوری»، «چیپس خانگی با روغن زیتون»، یا «سیب‌زمینی آب‌پز با ادویه‌های گیاهی» از جمله نمونه‌هایی هستند که در سال‌های اخیر محبوبیت بیشتری یافته‌اند، هرچند هنوز فاصله زیادی تا محبوبیت نسخه‌ی سرخ‌کرده دارند.
نسل جوان امروز بیش از هر زمانی در معرض انتخاب‌های پیچیده غذایی قرار دارد. الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات پنهان و سرعت زندگی روزمره، خوراکی‌هایی مانند سیب‌زمینی سرخ‌کرده را به گزینه‌ی ساده و در دسترسی بدل کرده‌اند. اما آگاهی، همچنان مهم‌ترین ابزار برای بازتعریف رابطه‌ی ما با غذاست.
شاید وقت آن رسیده باشد که در روز جهانی سیب‌زمینی سرخ‌کرده، به جای جشن صرف، گفتگویی صادقانه را آغاز کنیم؛ گفتگویی درباره‌ی لذت، مسئولیت، و سلامت. درباره‌ی اینکه چگونه می‌توان خوراکی‌های محبوب را نه حذف، که بازتعریف کرد—در قالبی سالم‌تر، آگاهانه‌تر، و البته همچنان خوش‌طعم.
