واقعیت آن است که بازار خودرو در وضعیت رکود عمیق قرار دارد و سطح معاملات به شدت کاهش یافته است. میزان خرید و فروش به حداقل رسیده و حتی با وجود افزایش ۱۵ درصدی قیمت‌ها، همچنان هیچ تحرک جدی یا رونقی در بازار مشاهده نمی‌شود. این روند نشان می‌دهد که نه افزایش قیمت، و نه تغییرات مقطعی، نتوانسته‌اند اعتماد یا توان خرید مشتریان را بازیابی کنند.
اما بعد از شرایطی که کشور در یک ماه اخیر پشت سر گذاشت، مونتاژکاران دوباره ابتکار عمل را به دست گرفته و با اجرایی کردن شرایط فروش اقساطی سعی کردند در این بازار راکد، حرکتی ایجاد کنند.
برای مصرف کننده‌ای که به دلیل شرایط اقتصادی توان این را ندارد تا به یک باره پول خرید یک خودرو را پرداخت کند؛ اجرای شرایط فروش اقساطی راهکار خوبی برای خروج بازار از رکود است. این موضوع هم به نفع خودروساز است و هم به نفع مصرف‌کننده. شرکت‌ها با تعیین شرایط اقساطی و دریافت پیش‌پرداخت و تعیین اقساط چندین ماهه توانسته‌اند شرایط فروش را بهتر کنند.
در شرایط اقتصادی کنونی ایران که با تورم بالا و کاهش قدرت خرید مردم همراه است، فروش اقساطی خودرو توسط شرکت‌های مونتاژکننده داخلی می‌تواند نقش مهمی در ایجاد رونق نسبی در بازار خودرو ایفا کند.
این روش فروش، نه‌تنها به نفع مصرف‌کننده است، بلکه از نظر اقتصادی و روانی نیز اثرات مثبتی بر کل بازار دارد. اولین و مهم‌ترین مزیت فروش اقساطی برای مصرف‌کنندگان، افزایش دسترسی به خودرو است.
بسیاری از خانواده‌ها به دلیل جهش قیمت‌ها توان خرید نقدی خودرو را ندارند. فروش اقساطی با پیش‌پرداخت کمتر و اقساط بلندمدت، این امکان را فراهم می‌کند که طیف وسیع‌تری از مردم بتوانند خودروی مورد نیاز خود را تهیه کنند؛ بدون آن‌که ناچار به استفاده از خودروهای فرسوده یا پرریسک در بازار دست دوم شوند.
از سوی دیگر، رونق فروش اقساطی باعث تحریک تقاضا در بازار خودرو می‌شود. این امر به تثبیت تولید شرکت‌های مونتاژکننده داخلی کمک می‌کند. با افزایش فروش، کارخانه‌ها می‌توانند با ظرفیت بیشتری فعالیت کنند که این مسأله با جلوگیری از رکود، اشتغال را هم حفظ می‌کند.
همچنین در میان‌مدت با بالا رفتن تیراژ تولید، ممکن است کاهش نسبی قیمت‌ها نیز محقق شود. در شرایط فعلی که برخی خودروهای مونتاژی داخلی از نظر کیفیت و امکانات نسبت به گذشته بهبود یافته‌اند، فروش اقساطی می‌تواند ذائقه بازار را نیز تغییر دهد و مردم را به خرید خودروهای جدیدتر و ایمن‌تر ترغیب کند. این کار در بلندمدت باعث ارتقای سطح فنی خودروهای در حال تردد در کشور و کاهش حوادث رانندگی می‌شود.
از دیگر مزایای فروش اقساطی برای شرکت‌ها، مدیریت نقدینگی است. به جای آن‌که به دلیل کاهش قدرت خرید جامعه، انبارهای خودروها پر بماند، این روش به گردش مالی منظم‌تری منجر می‌شود. همچنین، چون اقساط معمولاً همراه با نرخ سود مشخص دریافت می‌شود، برای شرکت‌ها نیز سودآوری بیشتری نسبت به فروش نقدی صرف دارد. در مجموع، فروش اقساطی خودرو در ایران، بویژه از سوی شرکت‌های مونتاژکننده، راهکاری است که هم به حفظ تعادل بازار کمک می‌کند، هم به مصرف‌کننده فشار مالی کمتری وارد می‌کند و هم به پایداری تولید داخلی یاری می‌رساند.
با وجود چالش‌هایی مانند نرخ سود بالا یا نبود نظارت کافی، این مدل فروش در شرایط فعلی از معدود راه‌های مؤثر برای حفظ جریان عرضه و تقاضا در بازار خودروی ایران است. همچنین فروش اقساطی خودرو می‌تواند از نظر روانی نیز برای دولت مزیت داشته باشد.
وقتی مردم حس می‌کنند که با وجود دشواری‌های اقتصادی هنوز می‌توانند با اقساط قابل پرداخت، صاحب خودرو شوند، اعتماد نسبی به دولت و سیاست‌های اقتصادی افزایش می‌یابد. در فضایی که امید اجتماعی آسیب دیده، چنین طرح‌هایی اگر به‌درستی اجرا و نظارت شوند، می‌توانند فضای عمومی را تا حدی آرام‌تر کنند.
در مجموع، فروش اقساطی خودرو توسط مونتاژکنندگان داخلی، به‌شرط تنظیم‌گری دقیق، مزایای سه‌جانبه برای دولت، مصرف‌کننده و صنعت خودرو دارد و می‌تواند یکی از ابزارهای سیاستگذاری اقتصادی در دوره‌های رکود یا فشار تورمی محسوب شود.
