خبرآنلاین - در هفته‌های اخیر، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، با اعلام ناگهانی تصمیم‌های جدید در سیاست‌های تجاری نامنظم خود، کشورهایی را که به دنبال مذاکره برای فرار از تعرفه‌های سنگین او هستند، بیشتر سردرگم کرده است.
اسوشیتدپرس در گزارشی می‌نویسد ترامپ در طول هفته گذشته با تشدید حملات در جنگ تجاری خود، تهدید کرد که مالیات بر بسیاری از کالاهای کانادایی را افزایش می‌دهد، تعرفه را بر واردات از سراسر جهان بالا می‌برد و برزیل را به دلیل محاکمه دوستش، رئیس‌جمهور سابق این کشور، مجازات می‌کند.
روز شنبه، ترامپ تعرفه‌های بیشتری را اعلام کرد. این بار دو کشور از بزرگترین شرکای تجاری ایالات متحده هدف تعرفه‌های جدید بودند: اتحادیه اروپا و مکزیک، هر کدام به میزان ۳۰ درصد.
وندی کاتلر، مذاکره‌کننده تجاری سابق ایالات متحده، در گفت و گو با اسوشیتدپرس می‌گوید که اقدامات اخیر ترامپ «بر غیرقابل پیش‌بینی بودن، ناهمگونی و تهاجمی‌تر شدن روزافزون» سیاست‌های تجاری او تأکید دارد.
کاتلر، که اکنون معاون رئیس موسسه سیاست انجمن آسیا است، می‌گوید: «برای شرکای تجاری دشوار است که بدانند رابطه‌شان امروز با ترامپ در چه وضعیتی قرار دارد و چه چیز بیشتری ممکن است به طور غیرمنتظره‌ای سر راه آنها قرار گیرد.»
تامین مالی کسری بودجه «لایحه بزرگ زیبا» با تعرفه
روز پنجشنبه، رئیس‌جمهور درگیری‌ای را که با دومین شریک تجاری بزرگ و متحد دیرینه آمریکا آغاز کرده بود، تشدید کرد و تعرفه بر بسیاری از واردات کانادایی را از اول اوت به میزان ۳۵ درصد افزایش داد.
این اقدام ناگهانی، که در نامه‌ای به مارک کارنی، نخست‌وزیر کانادا، فاش شد، علی‌رغم تلاش کارنی برای دستیابی به یک توافق تجاری با ایالات متحده تا ۲۱ ژوئیه صورت گرفت. این اقدام ترامپ در حالی بود که روز ۲۹ ژوئن کانادا حاضر به دادن امتیاز بزرگی به ترامپ شده‌بود و مالیات خدمات دیجیتال را که ترامپ آن را برای غول‌های فناوری ایالات متحده ناعادلانه می‌دانست، حذف کرده‌بود.
کانادا تنها هدف نیست. ترامپ در مصاحبه‌ای در روز پنجشنبه با ان‌بی‌سی نیوز پیشنهاد کرد که قصد دارد تعرفه پایه خود را بر اکثر واردات از ۱۰ درصد قبلی تا ۲۰ درصد افزایش دهد. ترامپ تعرفه‌های پایه را به عنوان راهی برای تامین مالی کاهش مالیات‌ها در «لایحه بزرگ زیبا» می‌بیند که در ۴ ژوئیه به قانون تبدیل شد.
تلاش برای اعمال نفوذ در امور داخلی کشورها با وضع تعرفه تجاری
این تهدیدهای تعرفه‌ای پس از تصمیم فوق‌العاده او در روز چهارشنبه برای اعمال مالیات ۵۰ درصدی بر واردات از برزیل اتفاق افتاد. دلیل اعلام شده توسط ترامپ این بود که از نحوه رفتار قوه قضاییه برزیل با رئیس‌جمهور سابق برزیل، ژایر بولسونارو، که به دلیل تلاش برای ملغی کردن شکست انتخاباتی خود در سال ۲۰۲۲ با محاکمه روبرو است، خوشش نمی‌آمد.
ترامپ در نامه خود به رئیس‌جمهور فعلی برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، همچنین به اشتباه ادعا کرد که موانع تجاری برزیل باعث «کسری تجاری ناپایدار در برابر ایالات متحده» شده است. در واقع، بر خلاف این ادعا کسری تراز تجاری در مناسبات میان آمریکا و برزیل وجود ندارد و صادرات ایالات متحده به برزیل برای ۱۸ سال متوالی از واردات فراتر رفته است. سال گذشته مازاد تراز تجاری آمریکا با برزیل ۲۹ میلیارد دلار بود.
برای برخی، اقدام ترامپ علیه برزیل نشان می‌دهد که او در تلاش است تا نفوذ خود را فراتر از تجارت اعمال کند.
اسوار پراساد، استاد سیاست تجاری در دانشگاه کرنل به اسوشیتدپرس می‌گوید: «به نظر می‌رسد ترامپ تعرفه‌ها را ابزاری برای تأثیرگذاری نه تنها بر سیاست‌های تجاری و اقتصادی کشورهای دیگر، بلکه حتی بر مسائل حقوقی و سیاسی داخلی آنها می‌داند.»
تعرفه، عقب‌نشینی، ضرب‌الاجل و تعرفه
۲ آوریل، ترامپ تعرفه‌های پایه ۱۰ درصدی و تعرفه‌های بزرگتر متقابل - تا ۵۰ درصد - را بر ده‌ها کشور که ایالات متحده با آنها کسری تجاری دارد، اعلام کرد. اما او بلافاصله در واکنش به قرمز شدن وضعیت بازارهای سهام در سراسر جهانی، به سرعت تعرفه‌های متقابل را به مدت ۹۰ روز به حالت تعلیق درآورد تا به کشورها فرصتی برای مذاکره بدهد.
وعده دولت ترامپ ۹۰ معامله در ۹۰ روز بود، اما در این مدت تنها دو معامله (با بریتانیا و ویتنام) قبل از پایان مهلت در روز چهارشنبه به دست آمد.
ترامپ به جای بازگرداندن تعرفه‌های متقابل، نامه‌هایی را به ۲۳ کشور ارسال کرد و گفت اگر نتوانند به توافق برسند، از یک اوت عوارضی از ۲۰ درصد بر فیلیپین تا ۵۰ درصد بر برزیل اعمال خواهد کرد.
محدودیت‌های داخلی کشورها برای توافق‌های جدید با آمریکا
چاد براون، محقق ارشد در موسسه اقتصاد بین‌الملل پترسون، در مصاحبه با اسوشیتدپرس می‌گوید که تعجب‌آور نیست که ترامپ به زمان بیشتری نیاز داشته‌باشد تا شرکای تجاری ایالات متحده را تحت فشار قرار دهد تا برای باز کردن بیشتر بازارهای خود به روی صادرات ایالات متحده تلاش بیشتری انجام دهند، اگرچه بعید است سه هفته دیگر زمان کافی برای دستیابی به توافق‌های اساسی باشد.
او می‌گوید: «برای هر یک از این کشورها، آنها چالش‌های داخلی خاص خود را در مورد آنچه می‌توانند و نمی‌توانند ارائه دهند، دارند. دلایلی وجود دارد که چرا قبلا این کشورها بازارهای خود را روی کالاهای آمریکایی باز نکرده‌اند ... آنها حوزه‌های سیاسی داخلی دارند و استدلال می‌کنند که برای حفظ ثبات داخلی باید حمایت از تولید داخلی را ادامه دهند. اینها مشکلاتی نیستند که بتوان به راحتی در عرض چند هفته حل کرد.»
برای مثال، زفرول عزیز، وزیر تجارت مالزی روز چهارشنبه گفت که مالزی «خطوط قرمز خاصی» دارد که از آن عبور نخواهد کرد، از جمله خواسته‌های ایالات متحده مربوط به قراردادهای دولتی، گواهینامه حلال، استانداردهای پزشکی و مالیات دیجیتال.
اما مالزی متعهد شده است ۳۰ هواپیمای بوئینگ را خریداری کند و امتیازات دیگری را در مورد نیمه‌هادی‌ها و فناوری ارائه کرده است. او می‌گوید: «توافق باید عادلانه باشد. اگر این معامله برای مالزی سودمند نباشد، ما نباید معامله‌ای داشته باشیم.»
اقتصاد ۳۰ هزار میلیارد دلاری ایالات متحده و مصرف‌کنندگان ولخرج، اهرم قابل توجهی به ترامپ، به ویژه در مقابل کشورهایی که به صادرات وابسته هستند، می‌دهد. متیو گودمن، مدیر مرکز مطالعات ژئواکونومیک شورای روابط خارجی می‌گوید: «این کشورها به ایالات متحده نیاز دارند. آنها به بازار ما نیاز دارند.»
تایلند که با تهدید تعرفه ۳۶ درصدی ترامپ در یک اوت روبرو است، به تلاش برای دستیابی به یک توافق ادامه می‌دهد و پیشنهاد کرده است که بازار خود را به روی محصولات کشاورزی، انرژی و صنعتی بیشتری از ایالات متحده باز کند.
ترامپ گفت که ویتنام به شرکت‌های آمریکایی دسترسی بدون عوارض به بازار خود داده و در عین حال با تعرفه ۲۰ درصدی ایالات متحده بر صادرات خود موافقت کرده است، اگرچه جزئیاتی از این معامله منتشر نشده است. استیون میران، رئیس شورای مشاوران اقتصادی ترامپ، یکشنبه گذشته در برنامه «این هفته با جورج استفانوپولوس» در شبکه ای‌بی‌سی نیوز با غرور گفت: «معامله ویتنام فوق‌العاده بود. این معامله یک‌طرفه است.»
گاهی اوقات مقاومت در برابر زورگویی ایالات متحده با واکنش‌های مثبت درون کشورها مواجه می‌شود. برای مثال، حزب لیبرال کارنی به دلیل ایستادگی در برابر فشار ترامپ، در آوریل یک پیروزی انتخاباتی غیرمنتظره به دست آورد.
در عین حال کشورها شروع به جستجوی جایگزین‌هایی برای اتکا به اقتصاد ایالات متحده می‌کنند. کانادا در حال مذاکره برای یک پیمان تجاری با کشورهای آسیای جنوب شرقی است. برخی دیگر از کشورها نیز به چین نزدیک‌تر می‌شوند.
ویلیام رینش، یک مقام تجاری سابق ایالات متحده که اکنون در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی است، به اسوشیتدپرس می‌گوید: «برای ترامپ، اعمال فشار مهمتر از گرفتن نتیجه است. چیزی که برای او مهم است برنده شدن است - ظاهر علنی و آشکار برنده شدن. ولی آنچیزی که برنده می‌شود کم اهمیت‌تر است.» به اعتقاد این کارشناس: «بنابراین ترفند برای این کشورها این می‌شود: چگونه به ترامپ اجازه دهیم به گونه‌ای پیروز شود که به ما اجازه دهد کمترین ضرر را بدهیم؟»
۴۲/۴۲
