خبرگزاری مهر -گروه استانها: استان ایلام به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مبادی خروجی زائران اربعین حسینی، هر ساله میزبان میلیون‌ها عاشق اهل بیت (ع) است که از مرز مهران راهی عتبات عالیات عراق می‌شوند.
در واقع مرز مهران با بیش از ۷۰ درصد سهم از تردد زائران، پرترددترین پایانه مرزی کشور در ایام اربعین محسوب می‌شود و این حجم عظیم جمعیت، ایلام را به نقطه‌ای راهبردی در مدیریت مراسم اربعین تبدیل کرده است، به گونه‌ای که هم اکنون استان ایلام نه‌تنها نقش حیاتی در تسهیل تردد زائران دارد، بلکه مسئولیت سنگینی در تأمین امنیت، رفاه و خدمات‌رسانی به آنان نیز بر عهده دارد.
با توجه به نقش راهبردی استان ایلام در میزبانی از زائران اربعین، اهمیت زیرساخت‌های این منطقه چند برابر شده است؛ حجم بالای تردد، نیازهای متنوع زائران و شرایط خاص مرز مهران ایجاب می‌کند که زیرساخت‌ها نه‌تنها پاسخگوی نیازهای فعلی باشند، بلکه ظرفیت توسعه و ارتقا برای سال‌های آینده را نیز داشته باشند، زیرا زیرساخت‌های مناسب، تضمین‌کنندهٔ امنیت، سلامت، رفاه و رضایت زائران هستند و در عین حال، از بروز بحران‌های احتمالی در ایام پیک جمعیت جلوگیری می‌کنند.
در سال‌های گذشته، زیرساخت‌های اربعین در استان ایلام با چالش‌های جدی مواجه بودند، نبود مسیرهای مناسب، کمبود سرویس‌های بهداشتی، ضعف در خدمات درمانی، و نبود امکانات رفاهی کافی باعث می‌شد زائران در مسیر عبور از مرز مهران با مشکلات متعددی روبه‌رو شوند؛ همچنین مسیرهای دوخطه، نقاط حادثه‌خیز، نبود سایبان و نمازخانه، و کمبود آب و برق در پایانه‌ها از جمله مواردی بودند که هر ساله در گزارش‌های رسمی و مردمی مطرح می‌شدند.
اما در سال‌های اخیر، با توجه ویژه دولت و نهادهای اجرایی، تحولی چشمگیر در توسعه زیرساخت‌های اربعین در ایلام رخ داده است.
پروژه‌های عمرانی گسترده‌ای در حوزه راه‌سازی، خدمات شهری، درمانی و رفاهی اجرا شده‌اند، مسیرهای منتهی به مهران در حال تبدیل به جاده‌های چهارخطه هستند، بیش از ۶۸۸ چشمه سرویس بهداشتی احداث شده، نمازخانه‌هایی با مساحت بیش از ۲۰۰۰ مترمربع ساخته شده‌اند و سایبان‌های متعدد برای استراحت زائران نصب شده‌اند؛ همچنین، احداث پارکینگ ۸۰ هکتاری با ظرفیت ۱۰۰ هزار خودرو و امکانات کامل رفاهی و پروژه خط انتقال آب به طول ۱۱.۵ کیلومتر برای تأمین آب پایدار پارکینگ اربعین و مناطق مسکونی مهران نیز در دست اجرا است.
با وجود تلاش‌های چشمگیر و پروژه‌های عمرانی گسترده که در سال‌های اخیر برای بهبود زیرساخت‌های مرز مهران اجرا شده‌اند، هنوز هم این منطقه با توجه به اهمیت بی‌بدیلش در آئین اربعین، نیازمند توسعه بیشتر و همه‌جانبه است.
باید گفت ظرفیت‌های معنوی و اجتماعی مراسم اربعین در استان ایلام، به‌ویژه در مرز مهران، روزبه‌روز در حال گسترش هستند؛ به همین علت می‌بایست زیرساخت‌ها متناسب با این رشد، به‌روزرسانی و تقویت شوند.
لزوم تقویت مستمر زیرساخت‌های اربعین
یک کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: استان ایلام به واسطهٔ موقعیت جغرافیایی خاص خود و برخورداری از مرز مهران، در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین مسیرهای تردد زائران اربعین تبدیل شده و همین ظرفیت کم‌نظیر ایجاب می‌کند که زیرساخت‌های این استان نه‌فقط برای تأمین نیازهای فعلی، بلکه برای مدیریت جمعیت‌های میلیونی سال‌های آینده تقویت و نوسازی شوند، چرا که اربعین از یک مناسبت مذهبی به یک جریان عظیم اجتماعی با اثرگذاری منطقه‌ای و ملی بدل شده است.
مجتبی منصورپور افزود: اقدامات قابل توجهی در حوزه‌های مختلف مانند بهسازی مسیرهای ارتباطی، افزایش ظرفیت پارکینگ‌ها، احداث موکب‌های سامان‌یافته، تأمین آب پایدار، برق‌رسانی و ارتقای خدمات درمانی صورت گرفته، اما با توجه به شتاب فزایندهٔ حضور زائران، این اقدامات کافی نیستند و توسعهٔ زیرساخت‌ها باید با رویکردی جامع و مبتنی بر آینده‌نگری دنبال شود، به‌گونه‌ای که تمامی نیازهای زائران از لحظهٔ ورود تا بازگشت، با نظم، سرعت و کیفیت پاسخ داده شود و استان ایلام بتواند نقشش را به‌عنوان میزبان ملی این آئین مهم به‌درستی ایفا کند.
وی تصریح کرد: مرز مهران محل عبور زائران بلکه بستری برای رشد اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی استان ایلام است و اگر توسعه زیرساخت‌ها به شکل اصولی، مستمر و با هم‌افزایی بین دستگاه‌های اجرایی انجام گیرد، از سوی دیگر می‌توان این مرز را به یک الگوی موفق در مدیریت مناسبت‌های بزرگ ملی تبدیل کرد؛ بنابراین لازم است که نهادهای تصمیم‌گیر به جای اقدامات مقطعی و صرفاً فصلی، برنامه‌هایی بلندمدت و چندساله طراحی و اجرا کنند تا استان ایلام از ظرفیت‌های عظیم اربعین به‌درستی بهره‌برداری کند.
ارائه خدمات درمانی در ایام اربعین نیازمند توجه
رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایلام، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: استان ایلام به عنوان دروازه اصلی ورود زائران اربعین حسینی از مرز مهران، نقش تعیین‌کننده‌ای در خدمات سلامت کشور ایفا می‌کند و همین جایگاه ایجاب می‌کند که زیرساخت‌های درمانی استان در سطحی بالاتر از شرایط فعلی تقویت و نوسازی شوند تا در ایام اربعین شاهد خدمت‌رسانی مطلوب و اثربخش به جمعیتی بالغ بر سه میلیون زائر باشیم، زائرانی که سالانه حدود ۷۰ درصد تردد مرزی رسمی را از طریق این استان تجربه می‌کنند.
عباس قیصوری ادامه داد: که برای ارتقای خدمات درمانی و به‌روزسازی تجهیزات بهداشتی در سطح استان، تأمین اعتباری در حدود ۶۴۰ میلیارد تومان ضروری است، چرا که استان ایلام در طول چهار دهه گذشته با چالش‌هایی در زیرساخت سلامت مواجه بوده و اکنون فرصت ارزشمندی فراهم شده تا با حمایت دولت و ستاد مرکزی اربعین، زمینهٔ توسعه پایدار در بخش سلامت فراهم شود، به گونه‌ای که نه‌تنها در ایام اربعین بلکه در طول سال نیز خدمات مؤثر و تخصصی‌تری به مردم منطقه ارائه گردد.
وی تصریح کرد: که با همکاری و هم‌افزایی مطلوب میان دانشگاه علوم پزشکی ایلام و سایر دستگاه‌های اجرایی استان، همه تلاش‌ها در برای برگزاری اربعینی باشکوه، ایمن و سالم در جریان است و انتظار می‌رود با تخصیص به‌موقع اعتبارات، مسیر خدمت‌رسانی درمانی هموارتر شود، چرا که همه اعضای نظام سلامت پای کار هستند تا با ارتقای کیفی خدمات، ایلام به الگویی موفق در مدیریت درمان زائران تبدیل شود و ظرفیت‌های منحصر به‌فرد آن بیش از پیش مورد توجه ملی قرار گیرد.
آماده سازی زیرساخت‌ها در مرز مهران
استاندار ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: اربعین امسال یکی از پرترددترین و گرم‌ترین اربعین‌های سال‌های اخیر خواهد بود و همین موضوع ایجاب می‌کند که تمامی دستگاه‌های اجرایی با آمادگی کامل و هماهنگی حداکثری وارد میدان شوند؛ چرا که مرز مهران بیش از ۶۰ درصد از کل تردد زائران را به خود اختصاص می‌دهد و استان ایلام باید نقش خود را به عنوان میزبان ملی این مراسم به درستی ایفا کند.
احمد کرمی افزود: در حوزه خدمات‌رسانی اقدامات گسترده‌ای از جمله تأمین آب پایدار برای نقاط پرتراکم بازسازی قرارگاه آب مرز مهران و ذخیره‌سازی ۶۰ میلیون بطری آب معدنی انجام شده، همچنین برای نخستین‌بار از ظرفیت اتوبوس‌های شهری در انتقال زائران استفاده خواهد شد و پایانه‌های شهید سلیمانی و برکت با استقرار سرداران معین آماده ارائه خدمات منظم هستند.
کرمی تصریح کرد: در حوزه درمان نیز با توجه به اینکه استان ایلام تنها هفت دهم درصد از سرانه دارویی کشور را در اختیار دارد و باید پاسخگوی بیش از سه و نیم میلیون زائر باشد، یقیناً تأمین اقلام دارویی و تجهیزات بهداشتی در دستور کار قرار گرفته و مراکز درمانی و بیمارستان‌های صحرایی در مسیرهای پرتردد مستقر خواهند شد.
کرمی با اشاره به منابع مالی گفت: زیرساخت‌های استان ایلام به دلیل حجم بالای تردد زائران در خدمت کل کشور هستند و نباید صرفاً بر اساس سرانه جمعیتی استان تخصیص اعتبار صورت گیرد بلکه باید نگاه ملی و راهبردی در تصمیم‌گیری‌ها حاکم باشد.
استان ایلام با محوریت مرز مهران، به عنوان مهم‌ترین مسیر تردد زائران اربعین، ظرفیت‌های گسترده‌ای در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی در اختیار دارد که در صورت توسعهٔ اصولی زیرساخت‌ها، می‌تواند به الگویی ملی در مدیریت این مناسبت عظیم تبدیل شود.
بنابراین، تقویت خدمات‌رسانی، ارتقا امکانات و برنامه‌ریزی بلندمدت، ضرورتی انکارناپذیر برای بهره‌برداری کامل از این فرصت راهبردی است.
