قطعات و لوازم برقی در طبقات مختلف کنار هم قرار گرفته‌اند. صدای ابزارآلات و مکالمات کارآموزان در محیط پیچیده است، اما چیزی که بیشتر از همه جلب توجه می‌کند، حضور زن جوانی است که به عنوان مهندس تعمیرکار لوازم خانگی سرگرم باز کردن دستگاه قهوه ساز است. فیلتر دستگاه را جدا می‌کند و با دقت و وسواس مشغول پیدا کردن علت روشن نشدن آن می‌شود. در کنار تعمیر دستگاه قهوه ساز سعی می‌کند سؤالات مرا هم با دقت پاسخ بدهد. رفتارهای تحسین‌آمیز همکارانش، نشان از احترام و جایگاه ویژه او دارد. می‌گویند شیما قاسمی در این حرفه بین زنان حرف اول را می‌زند.

 

به گزارش ایران، حرفه‌ای که طی سالیان گذشته دستخوش تغییر شده اما به کمتر زنی روی خوش نشان داده است؛ شغلی که غالباً مردانه قلمداد می‌شود و برای بسیاری، سخت و ناممکن به نظر می‌آید، اما برای این دختر فرصتی است تا علاقه و استعداد خود را با مهارت‌های تکنیکی‌اش به نمایش بگذارد. قاسمی نمادی از زنان و دختران توانمندی است که هدفشان، طی کردن مسیرهای حرفه‌ای غیرمتعارف است. 

 

ماجرای ورود به حرفه تعمیرکاری لوازم خانگی به ۷ سال قبل بازمی‌گردد، زمانی که شیما از رشته مهندسی برق الکترونیک فارغ‌التحصیل و توسط پدر به یکی از آشنایان معرفی شد تا اساس و پایه تعمیرات لوازم خانگی را آموزش ببیند.

 

شیما از روزهای کارآموزی این‌گونه یاد می‌کند: «از صفر شروع کردم؛ یعنی تی زدن زمین، جارو کشیدن تا جواب دادن به تلفن و در کنارش آموزش اصول اولیه تعمیرات. دو سال در محیطی کاملاً مردانه و بدون حضور خانم، در مغازه دوست پدرم که در پاساژ آلومینیوم بود، اصول اولیه را یاد گرفتم و بعد از آن هم در یکی از نمایندگی‌های برند معروف لوازم خانگی از تست پاوربانک تا مدیریت گارانتی را تجربه کردم. وقتی کار اداری و فنی را کامل یاد گرفتم از ۱۶ آذرماه ۱۳۹۸ این شرکت فنی را راه‌اندازی کردم و مشغول کار شدم.»

 

او در ادامه درباره تأمین هزینه راه‌اندازی این شرکت می‌گوید: «یکی از واردکنندگان، سه هزار دستگاه لوازم خانگی (بجز یخچال فریزر و لباسشویی) وارد ایران کرده بود که هر کدام به دلایلی ایراد داشتند. تیمی از فارغ‌التحصیلان را جمع کردم و به آنجا رفتیم و کارگاه زدیم و سه هزار دستگاه را در کمتر از سه ماه تعمیر، صافکاری و نقاشی کردیم و به این شکل هزینه شروع به کار شرکت آماده شد.» 

 

محل کارش در یکی از خیابان‌های نزدیک میدان توحید است و با مغازه پدر فاصله دارد. او می‌گوید: «هر چند پدر از من حمایت مالی نکرد، اما همین که به دوستانش سفارش می‌کرد کار تعمیرات لوازم خانگی را به من بسپارند، توفیق بزرگی بود.

 

پدر از همان ابتدا معتقد بود باید مجزا و مستقل کار کنم تا بتوانم تعمیرکار حرفه‌ای شوم. شاید بر همین اساس بود که هر چه جلوتر می‌رفتم، مهارت‌هایم بیشتر می‌شد زیرا معتقد بودم هر کاری که با عشق و علاقه باشد، با دانش و ابزار خودش امکانپذیر است. شاید زمانی زنجیر پاره کردن زور می‌خواست اما اکنون قرار نیست زنجیر پاره شود؛ برای باز کردن یک پیچ یا یک دستگاه کافی است ابزار و علم استفاده از آن‌ها را بشناسید.

 

در حال حاضر آنقدر در این کار حرفه‌ای شده‌ام که مشتری‌ها هر سؤالی داشته باشند، غیرحضوری هم پاسخ می‌دهم. برای همین کسانی که مرا می‌شناسند، می‌دانند که «نمی‌توانم» در کار ندارم! کمتر دلم می‌آید بگویم دستگاهی قابل تعمیر نیست، به‌خصوص اگر قصه‌ای پشت دستگاه باشد، مثل یادگاری، جهیزیه، هدیه و سوغاتی! »

 

بخشی از زندگی روزمره‌اش با صدای آچار و پیچ‌گوشتی لوازم خانگی گره خورده است. وسیله تعمیرات برقی را روی کاور لاستیکی سیاه‌رنگی می‌گذارد. قبل از آنکه دل و روده‌اش را بیرون بریزد، با حوصله و عمیق به آن فکر می‌کند. در همین حین می‌گوید: «دقت، صبر و حوصله را از همین تعمیرات یاد گرفته‌ام. شاید این به دلیل روحیه زنانه است که هر وسیله‌ای که برای تعمیر می‌آید با نهایت مراقبت و تمیزی به آن رسیدگی می‌کنم.» به لوازم تعمیر شده و آماده تحویل در طبقه دوم کمد فلزی اشاره می‌کند و می‌گوید: «تمام این وسایل که آماده شده و منتظر صاحبانشان هستند، سلفون پیچ شده‌اند و داخلشان را با اسپری تمیز کرده‌ام. بدون لک و ضربه به مشتری تحویل می‌دهم.»

 

او با تأکید بر اینکه خانم‌ها در بخش تعمیرات لوازم خانگی خیلی دقیق‌تر هستند، ادامه می‌دهد: «آن‌ها وقتی پا به عرصه آموزش و کار تعمیرات می‌گذارند واقعاً عاشق این کار هستند، از سوی دیگر خانم‌ها بیشتر از بقیه اعضای خانواده از لوازم خانگی استفاده می‌کنند و به همین جهت ایراد و مشکل دستگاه را بهتر می‌دانند. به نظر من روحیه زنانه با این شغل هیچ منافاتی ندارد و جای خانم‌ها در تعمیرات لوازم خانگی خیلی خالی است، زیرا ظرافت‌های زنانه موجب تمیزتر شدن کار تعمیرات می‌شود.» 

 

در دنیای امروز که تعمیرات لوازم خانگی بیشتر با قدرت بدنی، سختی و مهارت‌های فنی گره خورده است، قاسمی با ترکیب این مهارت‌ها و ظرافت‌های منحصربه‌فرد خود، استانداردهای رایج را تغییر داده است. موها و ناخن‌هایش همیشه کوتاه است و ثابت کرده مهارت و تجربه، فراتر از هر کلیشه زنانه است. بدون هیچ مانعی در میان قطعات دستگاه کار می‌کند.

 

از او می‌پرسم: «همیشه این‌گونه هستید و به زیبایی‌های ظاهری توجه نمی‌کنید؟» لبخند می‌زند و می‌گوید: «به نظرم فن و تکنیک مهم‌تر از ظاهر است. اوایل درگیر این موضوع بودم اما چون با تینر و دستگاه کار می‌کنم به دست‌ها و ناخن‌هایم آسیب می‌زند. علاوه بر آن با دستکش و کلاه کاملاً بر کارم کنترل دارم و همین باور در روحیه و رفتارم هم تأثیر گذاشته است. با وجود این در احساسات زنانه‌ام هیچ تأثیری نداشته است.» 

 

اهمیت دادن به موفقیت در کار، نه تنها از ویژگی‌های حرفه‌ای او است، بلکه دوست دارد آنچه را که یاد گرفته به دیگران آموزش دهد. شیما می‌گوید: «خانم‌های زیادی پیام می‌دهند و درباره نحوه کار با دستگاه، خرید و خرابی دستگاه و… سؤال می‌کنند. دوست دارم تا جایی که امکان دارد کمکشان کنم. سایتی راه‌اندازی کرده‌ام که دانسته‌هایم را با دیگران به اشتراک می‌گذارم. فضایی فراهم کرده‌ام که هر کسی دوست دارد، بتواند اینجا به صورت حضوری آموزش ببیند و آنچه که می‌خواهد لمس و تجربه کند.

 

از کارهای ریز و جزئی داخل دفتر مثل نظافت تا جواب تلفن دادن و ارتباط با مشتری. اینجا کلاس و آموزش رایگان است و من آن را بخش معنوی حرفه‌ام نامگذاری کرده‌ام.» قاسمی علاوه بر اهداف مادی، به اهداف معنوی هم بسیار فکر می‌کند: «ورکشاپ و کارگاه تعمیرات لوازم خانگی در شهرهای مختلف کشور برای خانم‌هایی که دوست دارند در یک جای امن و درست آموزش ببینند و وارد بازار کار شوند اما فضای آن را ندارند، برگزار می‌کنم.

 

او در خصوص افق حرفه‌اش هم می‌گوید: «دوست دارم با راه‌اندازی دفاتر فنی در نقاط مختلف کشور آن‌ها را در اختیار خانم‌هایی قرار دهم که صفر تا صد دستگاه‌ها را آموزش دیده‌اند و با عشق به این شغل، دوست دارند روی پای خود بایستند. همچنین علاقه‌مندم تولیدکننده لوازم خانگی باشم؛ لوازمی که به درد مردم می‌خورد، زیرا علاوه بر اینکه نیاز مردم و بخش خدمات را می‌دانم، به صفر تا صد دستگاه و مهندسی‌شده‌اش آگاهم.» 

 

قاسمی در سال ۹۷ در قرعه‌کشی لاتاری برنده شد؛ در آن مقطع حتی همین شرکت فنی هم راه نیفتاده بود که بخواهد پابندش کند، اما شرکت فنی‌اش هنوز شکل نگرفته بود، عشق به وطن او را از رفتن منصرف کرد. 

 

این تعمیرکار می‌گوید: «پشیمان نیستم زیرا افق دید من برای حرفه‌ام بزرگ‌تر از چیزی است که الان است. آنقدر حمایت‌های مردم به‌خصوص زنان را پای کارم دیده‌ام که دوست ندارم لحظه‌ای از حمایت‌های آنان دور بمانم. چندباری از صفر شروع کردم زیرا معتقدم تا توسعه فردی ایجاد نشود، بیزینس رشد نمی‌کند. خیلی چیزها را از تعمیرات یاد گرفتم، بویژه «فلسفه زندگی کردن» را.

 

زمانی که یک دستگاه درست نمی‌شود، بارها و بارها با صبر و حوصله باز می‌کنم تا ایراد آن را پیدا و رفع کنم. هنوز هم نمی‌توانم بگویم وسیله‌ای درست نمی‌شود. این تابوشکنی همیشه در کار من بوده است. یاد گرفتم قبل از شروع کاری یا تعمیری، فکر کنم. چون خیلی وقت‌ها قبل از اینکه بدانم ایراد دستگاه چیست آن را باز کردم، اما بعد متوجه شدم دستگاه سالم بوده است. از حواس بویایی، دیدن و شنوایی خیلی خوب استفاده می‌کنم، چون اینها نقش مهمی در تعمیرات دارد. »

 

شیما اولین دختر تعمیرکار لوازم خانگی است که در فضای مجازی بشدت شناخته شده است: «رسانه و فضای مجازی خیلی در پیشرفت کارم مؤثر بوده است. اگر رسانه نبود، کمتر به چشم می‌آمدم و فعالیتم دیده نمی‌شد. علاوه بر آن شعار من این است که هر کاری با دانش و ابزار خودش امکانپذیر است.»