به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیر حوزه‌های علمیه کشور در دیدار رئیس جهاد دانشگاهی استان قم با تقدیر از فعالیت‌های این نهاد، اظهار کرد: حقیقتاً شایسته است از همه عزیزانی که در این نهاد انقلابی مشغول به خدمت هستند و آن را با روحیه جهادی اداره کرده و به پیش می‌برند، قدردانی و تشکر شود.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور افزود: جهاد دانشگاهی نهادی برخاسته از بطن انقلاب اسلامی است و یکی از اصلی‌ترین وظایف آن، تولید فرهنگ پیشرفت و حرکت در مرزهای دانش و نوآوری به شمار می‌رود.
رسالت جهاددانشگاهی، شکستن بن‌بست‌هاست
آیت الله اعرافی تصریح کرد: جهاد دانشگاهی مأموریتی بنیادین بر پیشانی خود دارد؛ مأموریتی که عبارت است از پیشتازی در تحولات علمی، شکستن بن‌بست‌ها و گشودن افق‌های تازه در مسیر پیشرفت که تحقق این امر، مستلزم ایجاد فرهنگ امید و باور به پیشرفت در میان نسل جوان و جامعه دانشگاهی است.
استاد دروس خارج حوزه علمیه قم تأکید کرد: در نکته اول؛ ما در یک قرن اخیر، به‌ویژه در ایران، با نوعی احساس ناتوانی و باور به «نمی‌توانیم» مواجه بوده‌ایم، گرچه در برخی مقاطع تاریخی، نظیر دوران صفوی یا شخصیت‌هایی چون امیرکبیر و مصدق، بارقه‌هایی از امید دیده می‌شد، اما این روحیه در مجموع کم‌رنگ بود ضمن اینکه یکی از مشکلات جدی ما این بود که حتی در سطوح نخبگانی، بسیاری باور نداشتند که می‌توانیم به قله‌های پیشرفت دست یابیم.
امام جمعه قم بیان کرد: در عین حال، رویدادهای اخیر به‌ویژه در حوزه‌های دفاعی، از جمله موشکی نشان داد که «ما می‌توانیم». البته ضعف‌هایی هم در برخی عرصه‌ها وجود داشت که موجب آسیب شد، لذا بر این اساس وظیفه جهاد دانشگاهی آن است که بیش از پیش مروج فرهنگ «ما می‌توانیم»، و پیشران پیشرفت در سطح استان و کشور، به‌ویژه در مرزهای فناوری و دانش باشد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه ادامه داد: این فرهنگ‌سازی، پروژه‌ای مستقل و در عین حال اساسی است که باید در نهادهایی مانند آموزش و پرورش، دانشگاه، حوزه‌های علمیه، صنعت، کشاورزی و سایر عرصه‌ها نهادینه شود و هدف آن است که همه کنشگران عرصه‌های مختلف با باور به پیشرفت و امید به تحول، حرکت کنند؛ انتظاری که به‌حق از جهاد دانشگاهی می‌رود و از فلسفه‌های بنیادین تأسیس آن نیز بوده است.
آیت الله اعرافی گفت: نکته دوم، راهبری پیشرفت و تعالی با منطق اسلامی و ایرانی است؛ منطقی مبتنی بر استقلال و عزت ملی. جهاد دانشگاهی باید پیشاهنگ باشد، عرصه‌ها را بشناسد و نقش راهنما را برای سایر نهادهای علمی ایفا کند.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور عنوان کرد: اگر چه جهاد دانشگاهی تاکنون در این مسیر حرکت کرده، اما هنوز با نقطه مطلوب فاصله دارد و انتظار می‌رود در نقش پیشران، بیش از پیش ایفای نقش کند، بنابراین، نکته نخست من، امیدبخشی و فرهنگ‌سازی و نکته دوم، پیشاهنگی در راهبری علمی و پیشرفت است.
آیت‌الله اعرافی خاطرنشان کرد: حدود ۲۵ سال پیش در یکی از سفرهای خارجی‌ام به اروپا که پیش از تأسیس جامعه المصطفی بود گزارشی را خواندم که به‌نظرم قابل تأمل است و آن زمان، رئیس‌جمهور وقت آمریکا پروژه‌ای را به ۸۰ دانشمند آمریکایی سپرد با این سوال که: «چه کنیم تا در قرن ۲۱ نیز همچنان سیادت و برتری خود را در جهان حفظ کنیم؟»
استاد دروس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اظهارکرد: نتیجه این پژوهش به شکل گزارشی مفصل تهیه شد که من همان زمان، نسخه‌ای از ترجمه نامطلوب آن را به زبان انگلیسی خواندم. یکی از بندهای این گزارش چنین بود: «ما در حوزه ژنتیک باید سخاوتمندانه و بدون هیچ قید و شرطی سرمایه‌گذاری کنیم».
لزوم حمایت و توجه به مراکز علمی و فناور
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با تأکید بر ضرورت راهبری و حمایت از مراکز علمی و فناوری گفت: دانشگاه‌ها، مراکز نخبگان و پارک‌های فناوری نیازمند همراهی و هدایت قوی‌اند تا مسیر پیشرفت را با شتاب بیشتری طی کنند و نمونه‌ای از این تلاش‌ها، پروژه هوش مصنوعی است که بیش از دوازده سال پیش آغاز کردم؛ هرچند محدودیت‌های مالی فراوانی وجود داشت، اما این مسیر همچنان با قوت دنبال می‌شود.
اهمیت علوم و معارف اسلامی در بستر دانش‌های نوین
امام جمعه قم به اهمیت علوم و معارف اسلامی در بستر دانش‌های نوین اشاره کرد و افزود: ما در حوزه علوم اسلامی چندین محور بنیادین داریم؛ نخست فلسفه و اندیشه فلسفی اسلامی، به ویژه فلسفه‌های مضاف که با علوم و فناوری‌های جدید همچون ژنتیک و هوش مصنوعی پیوند می‌خورند؛ دوم اخلاق؛ سوم فقه؛ و چهارم بهره‌گیری از این معارف در حل مسائل واقعی جامعه. البته در این مسیر گاه افراط و تفریط‌هایی نیز رخ داده است؛ برخی از نظریات نادرست در پزشکی اسلامی که صحت علمی ندارند، باید با منطق دقیق و علمی نقد شوند. با این حال، ظرفیت‌های گسترده‌ای در زمینه‌هایی مانند روانشناسی و مشاوره وجود دارد که می‌توانند در بهبود مسائل فرهنگی و دینی ما بسیار اثرگذار باشند.
آیت الله اعرافی درباره جایگاه مراکز آموزش عالی استان قم به ویژه دانشگاه قم گفت: دانشگاه قم و جهاددانشگاهی باید در میان مراکز علمی کشور تفاوت بنیادین داشته باشد و باید دستی بر آتش داشته باشد، دستاوردهای علمی تولید کند و آن‌ها را به سراسر کشور عرضه نماید.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه بخشی از مشکلات موجود ناشی از ضعف‌های ساختاری است، تصریح کرد: سامانه‌های پاسخگو و قوی کمتر وجود دارد و پراکندگی‌هایی دیده می‌شود که ما به‌خوبی به آن واقفیم و تلاش برای رفع آن‌ها در جریان است، اما نگاه به دستگاه‌های علمی قم باید به گونه‌ای تقویت شود که دستاوردهای علمی در سطح ملی تأثیرگذار باشد.
عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه با تأکید بر جایگاه ویژه قم در منظومه علمی و فرهنگی کشور افزود: این استان نباید همچون سایر نقاط عادی دیده شود و امکانات و ساختارهای آن باید فراتر از یک استان عادی، بلکه در سطح فرااستانی و فراملی تعریف شود ضمن اینکه در برخی زمینه‌ها، قم حتی از پایتخت نیز برتر است و این نکته باید برای مسئولان تبیین شود.
آیت الله اعرافی درباره حوزه‌های تخصصی دیگری همچون درمان ناباروری و زیست‌محصولات تأکید کرد: این حوزه‌ها از ابتدا باید با نگاهی عمیق فلسفی و اخلاقی مورد بررسی قرار گیرند و در پروژه‌های مطالعاتی به آن‌ها پرداخته شود.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور به اهمیت تعامل حوزه و دانشگاه اشاره کرد و گفت: پیام رهبر معظم انقلاب به یکصدمین سالگشت بازتأسیس حوزه علمیه قم بر پیشرو بودن حوزه و سلامت آن تأکید دارد و حوزه و دانشگاه می‌توانند در کنار هم، زمینه‌ساز تحولات عظیم تمدنی در کشور باشند و گام‌های بلندی در این مسیر بردارند.
راهبردی برای توسعه پایدار و تمدن‌سازی
آیت الله اعرافی اظهار کرد: جهاد دانشگاهی به سبب ساختار علمی مستحکم و در عین حال انقلابی که دارد، برآمده از گفتمان انقلاب اسلامی است و به نظرم می‌تواند در این عرصه‌ها نقش‌آفرینی بسیار مهمی داشته باشد، البته مسائل و ظرایف زیادی در این زمینه وجود دارد که در جای خود باید به آن‌ها پرداخت.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به رویکرد بین‌المللی فعالیت‌های علمی و فرهنگی ادامه داد: از میان مراکز علمی کشور، شهرهای بزرگی همچون تهران، مشهد، اصفهان و شیراز ظرفیت‌های قابل توجهی دارند، اما ظرفیت بین‌المللی و امواج علمی و فرهنگی‌ای که از قم به سراسر جهان منعکس می‌شود، بی‌نظیر است و این ظرفیت عظیم اگر با تأمل و برنامه‌ریزی دقیق به فعلیت برسد، می‌تواند دستاوردهای بی‌نظیری خلق کند.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور به ضرورت توجه به رویکردهای بین‌المللی تأکید کرد و گفت: باید از همان ابتدا برای همکاری‌های بین‌المللی برنامه‌ریزی و نقاط مشترک را شناسایی کنیم. موضوعاتی مانند گردشگری درمانی و سایر زمینه‌های مشابه می‌تواند ظرفیت بسیار بالایی برای کشور و قم به همراه داشته باشد، هم از نظر منافع اقتصادی و هم در عرصه سیاست بین‌الملل.
مدیر حوزه‌های علمیه کشور گفت: پیشنهاد می‌کنم به صورت جدی پیگیری و به اقدامات مشخص و قابل اندازه‌گیری تبدیل شود. در قم هم باید جلساتی برگزار شود تا چند پروژه مشخص و معین برای همکاری حوزه و دانشگاه تعریف و دنبال گردد و پروژه‌هایی همچون مهدویت و دیگر زمینه‌های مطالعاتی که اشاره کردید، فرصت‌های بسیار خوبی برای فعالیت مشترک فراهم می‌آورد.
آیت الله اعرافی خاطرنشان کرد: بحث جمعیت از اولویت‌های جدی است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که تنها افزایش تعداد فرزند کافی نیست، بلکه ازدواج به موقع و حمایت از خانواده‌های جوان و همچنین درمان ناباروری از موارد بسیار مهم است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
