نصف مجروحان را از کارت‌های توی جیبشان شناسایی کردیم!
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در روزهایی که قطعی برق و خاموشی در خیابان‌ها، ادارات و خانه‌ها تیتر یک رسانه‌ها شده، بحرانی عمیق‌تر و کمتر دیده‌شده در حال گسترش است و آن افت کیفیت اینترنت است.
بحرانی که برخلاف خاموشی‌های شهری، صدایی ندارد، اما تبعاتش از کار افتادن یک کولر یا خاموش شدن چراغ یک خانه نیست؛ بلکه توقف آموزش، فروپاشی کسب‌وکارها، مهاجرت نخبگان و کند شدن چرخ توسعه ملی است.
اینترنت در ایران، از ابزار لوکس به زیرساخت حیاتی تبدیل شده است. اما همچنان با نگاهی امنیتی و انفعالی به آن نگریسته می‌شود؛ نه رسانه‌ها از آن می‌نویسند، نه نمایندگان مجلس از آن دفاع می‌کنند، نه حتی منتقدان حرفه‌ای حوزه فناوری درباره‌اش موضع‌گیری می‌کنند.
ساکنان شهرهای مختلف ایران از افت شدید سرعت اینترنت، افزایش تأخیر در بارگذاری محتوا، و قطعی‌های ساعتی گزارش می دهند. این مشکل محدود به کاربران خانگی نیست؛ شرکت‌های خصوصی، استارت‌آپ‌ها، پلتفرم‌های آموزشی، فروشگاه‌های اینترنتی و حتی سیستم‌های بانکی با اختلالات جدی مواجه شده‌اند.
در شرایطی که جهان در حال حرکت به سمت دیجیتال‌سازی گسترده است، ایران در حال تجربه یک عقب‌گرد بی‌سابقه است. در واقع، اینترنت در ایران دیگر «امکان» نیست، بلکه «ضرورت» است. قطع آن یعنی قطع ارتباط با اقتصاد جهانی، ناتوانی در ارائه خدمات دیجیتال، فلج شدن آموزش آنلاین و انزوای فناورانه.
دولت با وعده رفع فیلترینگ اینترنت، امید بسیاری را در میان کاربران ایجاد کرد؛ وعده‌ای که می‌توانست گامی مهم در افزایش کیفیت و دسترسی آزاد به اینترنت باشد. اما این وعده به تحقق نپیوسته است و حتی در برخی موارد محدودیت‌ها و فیلترینگ‌ها تشدید شده است. نتیجه آن، نه تنها افت کیفیت بلکه کاهش اعتماد عمومی به مسئولان و سیاست‌گذاران است.
یکی از قربانیان خاموش این وضعیت، نظام آموزشی کشور است. در حالی‌که مدارس و دانشگاه‌ها به سمت آموزش ترکیبی (حضوری و آنلاین) پیش می‌روند، کیفیت پایین اینترنت به یکی از موانع جدی یادگیری تبدیل شده است. دانشجویان از قطعی‌های مکرر در کلاس‌های آنلاین شکایت دارند، اساتید در آپلود محتوا با مشکل مواجه‌اند و پلتفرم‌های آموزشی با قطعی‌های سرور روبه‌رو هستند.
آیا کشوری با چنین وضعیت اینترنتی می‌تواند مدعی رقابت علمی و دانشگاهی در منطقه باشد؟
فروشگاه‌های اینترنتی، پلتفرم‌های خدماتی، فریلنسرها و برنامه‌نویسان، ستون‌های جدید اقتصاد دیجیتال ایران را تشکیل می‌دهند. اما افت کیفیت اینترنت، عملاً به معنی بالا رفتن هزینه‌ها، کاهش رضایت مشتری، و از دست رفتن فرصت‌های اقتصادی است. در نبود اینترنت پایدار، بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMEs) روزبه‌روز تضعیف می‌شوند.
چه نهادی پاسخگوی زیان میلیون‌ها کاربر است؟ چرا در قانون بودجه یا برنامه‌های توسعه، جای اینترنت به عنوان زیرساخت اقتصادی تعریف نشده؟ مجلس چرا ابزار نظارتش را به کار نمی‌گیرد؟
مشکل فقط تکنیکی نیست. مسأله اصلی، نگاهی است که هنوز اینترنت را «زاپاس» می‌بیند؛ چیزی اضافه، کنترل‌پذیر، و در صورت لزوم قابل قطع. این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته، اینترنت در کنار آب، برق و گاز جزو الزامات اولیه زندگی و رشد اقتصادی محسوب می‌شود.
قطع اینترنت، آن هم نه فقط در سطح ملی، بلکه در محدوده‌های استانی و منطقه‌ای، با هیچ معیار توسعه‌ای سازگار نیست. خاموشی اینترنت یعنی عقب‌ماندگی یعنی جلوگیری از گردش آزاد اطلاعات، یعنی مرگ فرصت‌های شغلی نو.
چرا نمایندگان مجلس درباره اینترنت سکوت کرده‌اند؟ چرا کسی بابت افت کیفیت اینترنت از وزیر ارتباطات توضیح نمی‌خواهد؟
