ایرنا: چهارشنبه ۲۵ تیرماه گزارشی از سوی کانال ایندیپندنت فارسی با عنوان «گزارش اختصاصی از جلسه محرمانه تاج و دنیامالی برای بازداشت علیرضا فغانی» منتشر و در آن ادعا شده که جلسهای با حضور مقامات وزارت ورزش، از جمله احمد دنیامالی (وزیر ورزش) و مهدی تاج (رئیس فدراسیون فوتبال ایران) با موضوع «برخورد امنیتی با علیرضا فغانی» برگزار شده است.
در این گزارش آمده که این مقامات خواهان ثبت پروندهای قضایی ـ امنیتی علیه فغانی شدهاند و تأکید داشتند که خبر این جلسه رسانهای نشود تا از خطر تعلیق فدراسیون فوتبال ایران جلوگیری شود.
هرچند خبر یادشده با جزئیات متعددی روایت شده اما بررسی دقیقتر ماجرا نشان میدهد چنین ادعایی از چند جنبه دچار اشکالات اساسی و تناقضهای بنیادین است.
مداخله امنیتی علیه یک داور فیفا؛ بازی غلط
«فیفا» نهاد ناظر جهانی بر فوتبال به شدت نسبت به مداخلههای دولتی و امنیتی در امور فوتبال حساس است. طبق مقررات منشور فیفا هرگونه دخالت نهادهای حکومتی در تصمیمات فوتبالی میتواند منجر به تعلیق فوری فدراسیون ملی از فعالیتهای بینالمللی شود.
اگر حتی نشانهای از این که نهادهای دولتی ایران در حال پیگیری امنیتی یا قضایی علیه یک داور فیفا هستند به تأیید این نهاد برسد، خطر محرومیتهای گسترده برای فوتبال ایران بسیار جدی خواهد بود. در گذشته نیز کشورهایی چون کویت و پاکستان به همین دلیل با تعلیق کامل مواجه شدند. از این رو بعید است مدیران ارشد فدراسیون ایران بهویژه شخص مهدی تاج که تجربه کافی در تعاملات بینالمللی دارد، وارد چنین بحران پرخطری شده باشند، آن هم در شرایطی که فوتبال ایران به شدت نیازمند حفظ جایگاه خود در رویدادهای بینالمللی است.
موقعیت بینالمللی فغانی؛ داور استرالیایی با اصالت ایرانی
علیرضا فغانی سالهاست پس از مهاجرت از ایران با پرچم استرالیا در میادین بینالمللی سوت میزند. او عضو رسمی فدراسیون فوتبال استرالیا و داور بینالمللی معرفیشده از سوی این کشور به فیفاست. در حال حاضر فغانی هیچ ارتباط رسمی یا تشکیلاتی با فدراسیون فوتبال ایران ندارد. بنابراین اساساً فدراسیون فوتبال ایران نمیتواند در روند حرفهای یا بینالمللی او دخالت یا درخواستی به فیفا ارائه کند. هرگونه برخورد با وی به عنوان یک داور بینالمللی تابع مقررات فیفا و کشور استرالیا خواهد بود، نه ایران.
تناقض در رفتار دیپلماتیک جمهوری اسلامی
در همان گزارش ایندیپندنت فارسی آمده که در ماههای گذشته، دولت جمهوری اسلامی در حال مذاکره مستقیم با دولت دونالد ترامپ بوده و قصد دارد دور ششم این مذاکرات را برگزار کند. در چنین شرایطی برخورد امنیتی با داوری که تنها در یک مراسم رسمی ورزشی از سوی ترامپ مورد تقدیر قرار گرفته، نوعی تناقض آشکار در رفتار دیپلماتیک تلقی میشود. بنابراین حمله به فغانی آنهم در سطح امنیتی با منطق و سابقه سیاسی کشور همخوانی ندارد.
ابعاد رسانهای و عواقب بینالمللی
علیرضا فغانی چهرهای شناختهشده در فوتبال جهان است. او سابقه داوری در جام جهانی، فینال جام ملتهای آسیا، المپیک و جام باشگاههای جهان را دارد. بسیاری از رسانههای خارجی رسانههای داخلی و حتی مقامات فوتبالی بینالمللی فغانی را به عنوان نماد داوری حرفهای میشناسند. در چنین شرایطی، کوچکترین نشانهای از برخورد امنیتی یا قضایی با فغانی بلافاصله به موضوعی جهانی و دردسرساز برای وجهه بینالمللی ایران در فوتبال تبدیل خواهد شد و به نظر میرسد عقلانیت مدیریتی اجازه چنین اقدامی نمیدهد.
نبود منابع رسمی و استناد به یک منبع آگاه
کل گزارش ایندیپندنت فارسی مبتنی بر گفتوگو با «یک منبع آگاه در وزارت ورزش» است. هیچ سند تصویر یا صدای ضبطشدهای از جلسه مورد ادعا منتشر نشده؛ همچنین هیچ مقام رسمی این ادعا را تأیید نکرده و در هیچ رسانه معتبر بینالمللی یا داخلی نیز بازتابی نداشته است.
در فضای رسانهای تکیه صرف بر یک منبع نامشخص و بدون مدارک پشتیبان بهویژه در موضوعاتی با این حساسیت نمیتواند بهتنهایی مبنای قضاوت قطعی باشد. اگرچه گزارش منتشرشده در ایندیپندنت فارسی تلاش کرده فضایی بحرانی پیرامون رابطه علیرضا فغانی و نهادهای رسمی ایران ترسیم کند، اما با در نظر گرفتن قواعد حرفهای فوتبال موقعیت بینالمللی فغانی، حساسیت فیفا نسبت به مداخلات سیاسی و منافع حیاتی فوتبال ایران میتوان گفت احتمال چنین اقدامی بسیار پایین است.
راستیآزمایی
در غیاب شواهد مستند و در شرایطی که حتی رسانههای داخلی نیز واکنشی به این خبر نشان ندادهاند، بعید به نظر میرسد فدراسیون فوتبال یا وزارت ورزش چنین تصمیمی گرفته باشند. بنابراین گزارش منتشرشده اگر نگوییم ساختگی، دستکم بسیار دور از واقعیتهای عملی است و از این رو میتوان آن را «نادرست» دانست.