تا کنون در جریان اجرای طرح «بیمه سهام» که اوراق اختیار فروش تبعی با نماد «همیار» است، حدود ۷۰ هزار و ۱۷۷ کد حقیقی اوراق اختیار فروش تبعی با نماد « همیار» خریداری کردند و این تعداد معتبر شناخته شده‌است. چرا که این تعداد افراد شرایط(سبد پایه کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان و داشتن سهام پایه) سرمایهگذاری در این اوراق را دارا بودند. یکی از ایراداتی که به این طرح وارد می‌شود، همین موضوع است. به نظر می‌‌‌رسد که در صورت افزایش دامنه افرادی که در این طرح قرار می‌گیرند، گسترش پیدا کند.
البته لازم به ذکر است که بسیاری از سهامداران، سرمایه‌‌‌گذاران و فعالان بازار سرمایه به درستی با این طرح آشنایی ندارند. در صورتی که اطلاع‌‌‌رسانی‌‌‌حرفه‌‌‌ای و آموزشی افزایش پیدا کند، افراد بیشتری به خرید بیمه سهام تشویق خواهند شد. همچنین با توجه به شرایط بازار در دو روز گذشته که تقریبا جو بازار سرمایه مثبت بوده ولی در صورتی که بازار در وضعیت نوسانی یا نزولی قرار داشته باشد، جذابیت بیمه کردن سبد سهام جهت کاهش ریسک زیان، بیشتر می‌شود و میتواند باعث افزایش تقاضا برای اوراق تبعی شود.
اما با توجه به شرایط ناپایدار سیاسی و ریسک موجود در منطقه نمی‌توان انتظار فعالیت گسترده از سرمایه‌‌‌گذاران در بازار داشته باشیم، چرا که بازار سرمایه برای رشد و صعود مستلزم کاهش ریسک‌‌‌های موجود است، از ریسک‌‌‌های اقتصادی مرتبط با داخل کشور گرفته تا ریسک‌‌‌های اقتصاد بین‌الملل که به تحریم‌ها مرتبط هستند. به علاوه اینکه اخیرا، ریسک تنش‌‌‌‌‌‌ها نیز به ریسک‌‌‌های مذکور اضافه شده است.
بنابراین تا زمان عادی شدن شرایط سیاسی کشور این وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار و نهادهای بالادستی بازار سرمایه است که از سرمایه و دارایی‌‌‌های مردم در بورس در برابر این ریسک‌‌‌ها حفاظت کنند، به نظر می‌‌‌رسد که اگر بانک مرکزی نرخ بهره بین بانکی یا سود سپرده‌‌‌ها را کاهش دهد سرمایه‌‌‌گذاران ممکن است به جای بانک، وارد بازار سرمایه خواهند شد یا در صندوق‌های درآمد ثابت سرمایهگذاری کنند.
در کنار این موارد، مواضع و وعده‌‌‌های مسوولان اقتصادی کشور در حمایت از بازار سرمایه در راستای ایجاد ثبات اقتصادی در بازارهای مالی، اقدامی است که میتواند ترس و اضطراب سرمایه‌‌‌گذاران را کاهش داده و از اقدامات هیجانی و رفتارهای گروهی پرهیز کنند. اوراق اختیار فروش تبعی یا همان بیمه سهام، یکی از اقداماتی است که در کوتاه‌‌‌مدت اثر مثبت دارد، اما بازار سرمایه نیازمند تغییرات ساختاری در اقتصاد است. بیمه سهام در کوتاه‌‌‌مدت میتواند یک رشد و بازدهی مثبتی در بازار سرمایه ایجاد کند، اما ریسک‌‌‌های اقتصادی در داخل کشور، تحریم‌های اقتصادی، مداخلات اقتصادی، ریسک‌‌‌های سیاسی و تنش‌‌‌های نظامی از جمله مواردی هستند که اثرگذاری منفی بیشتری در بلندمدت بر اقتصاد کشور می‌‌‌گذارند و اقدامات حمایتی مانند اوراق تبعی، مانند یک چتر عمل می‌‌‌کند که باعث ترغیب سهامداران و سرمایه‌‌‌گذاران در بازار سهام می‌شود و آنها این اطمینان‌خاطر را دارند که در صورت تکرار ریسک‌‌‌های مذکور، حداقل بازدهی را برای خود خواهند داشت.
حمایت های کوتاه مدت نباید جایگزین اصلاحات ساختاری بازار سرمایه شود. زیرا این مفهوم را به فعالان بازار مخابره خواهد کرد که فقط با تضمین سود وارد بازار شوند. این مساله مانعی برای عمیق شدن بازار است. از سوی دیگر، علاوه بر اینکه باعث اتلاف منابع دولت یا ناشر خواهد شد، نتیجه ای در جهت بهبود بازار سرمایه نیز نخواهد داشت. اگر در گام بعد از انتشار اوراق تبعی بیمه سهام، حمایت های عملیاتی از سهام انجام نشود، اعتماد به بازار بر نمی گردد.
* کارشناس بازار سرمایه
