عصر ایران؛ جلیل بیات - یکی از مهم ترین اشکالات حکمرانی در جمهوری اسلامی اصرار بر «مسئله ناپذیری» است؛ به این معنا که بخش هایی از حاکمیت تمایل چندانی به پذیرش هرگونه مشکل، مسئله یا بحران ندارند و به هر طریق تلاش می کنند مسئله موردنظر را انکار کرده و شرایط را عادی جلوه دهند. مهم ترین پیامد چنین رویکردی این خواهد بود که این نهادها یا مقامات هیچگاه به سمت حل مشکل یا مسئله موردنظر نمی روند، چرا که اساسا منکر وجود چنین مسئله ای شده اند.
در طی دهه های اخیر بارها و در موارد مختلف شاهد چنین رویکردی از سوی بخش‌هایی از حاکمیت بوده ایم، به طوری که گاها آنقدر به یک مسئله بی توجهی شده است که بعدا تبدیل به بحرانی عمیق گشته که دیگر امکان انکار یا سرپوش گذاشتن بر آن وجود نداشته است.
به طور مثال سال هاست که افراد دلسوز و مستقل و حتی برخی مسئولین سابق دولتی درباره نفوذ اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل در ایران هشدار می دهند، با این حال توجه چندانی به این هشدارها نمی شود. به طور مثال در تیرماه 1400 حجت الاسلام علی یونسی وزیر اطلاعات دولت خاتمی در مصاحبه ای گفته بود: «نفوذ موساد در بخش‌های مختلف کشور به حدی است که جا دارد همه مسئولین جمهوری اسلامی، برای جان خودشان نگران باشند.» با این حال نه تنها این هشدار جدی گرفته نشد، بلکه برخی مانند روزنامه کیهان به علی یونسی تاختند و موضوع را به رقابت سیاسی داخلی تحریف کردند.
اما پیامدهای این نفوذ در جنگ ۱۲ روزه اسرائیل و آمریکا علیه ایران آنقدر آشکار و عیان بود که دیگر انکار یا بی توجهی به آن ممکن نبود. با این حال بخش هایی از حاکمیت اینبار به تغییر ماهیت مسئله پرداخته اند به طوری که نفوذ اسرائیل در ایران را در حد استخدام و به کارگیری چند مهاجر افغان تقلیل داده اند که البته تفاوت چندانی با انکار مسئله ندارد؛ هرچند اخیرا منان رئیسی، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگویی در شبکه خبر اعلام کرده که «بر اساس اطلاعات موثق، در میان جاسوسان اسرائیل حتی یک مهاجر افغانستانی هم نداریم.»
البته درباره نفوذ اسرائیل در ایران باید بسیار محتاط و دقیق بود به طوری که نه آن را خیلی بزرگ جلوه داد و نه آن را کوچک شمرد. قطعا اغراق در این باره به نفع دشمن است چرا که مایل است چنان تخم ترس، بی اعتمادی و بدبینی را در بخش های مختلف نظام پخش کند که امکان هرگونه بازسازی (تشکیلاتی و روحی - روانی)، برنامه ریزی (نظامی و امنیتی) و سرانجام تصمیم گیری در سطح کلان از جمهوری اسلامی سلب شود. با این حال هرگونه تقلیل و کوچک شماری این موضوع نیز ادامه همان رویکرد انکار و لاپوشانی خواهد بود که آسیب ها و مضرات آن آشکار شده است.
جای تردید نیست که اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه و پیش از آن از ابزارهای جاسوسی و اطلاعاتی مدرنی همچون هوش مصنوعی، ماهواره‌ها، نفوذ سایبری، هک های اینترنتی و ردیاب های الکترونیکی بهره برده است و چه بسا برای برخی اهداف مهم خود به ساخت و توسعه تجهیزات کاملا جدید نیز اقدام کرده باشد. با این حال کاربرد این تجهیزات تا یک جایی مقدور است و برخی محدودیت ها شامل حال آنها نیز می شود.
اینکه اسرائیل دقیقا می دانست فلان فرمانده ارشد نظامی که از وسایل الکترونیک هم استفاده نمی کرده در فلان ساعت کجاست، ارتباط چندانی به این تجهیزات ندارد. نیروهای پیاده موساد هم که بیشتر نقش عملیاتی در به راه اندازی ریزپرنده ها ایفا می کردند و قطعا به این سطح از اطلاعات دسترسی نداشتند. لذا می توان نتیجه گرفت که اسرائیل دسترسی سطح بالایی به اینگونه اطلاعات و احتمالا از طریق نیروهای نفوذی رده بالا داشته است.
بنابراین نیروهای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی می بایست با جدیت، اما در کمال آرامش به جستجوی این روزنه ها و احتمالا نیروهای نفوذی باشند، چراکه هرگونه تقلیل یا انکار این موضوع عایدی جز خسارت بیشتر برای ایران نخواهد داشت.
