عصر ایران؛ الناز چراغی- سعید معیدفر، جامعه‌شناس و عضو اسبق هیات علمی دانشگاه در گفت‌وگو با «عصر ایران» درباره نگاهی که در افکار عمومی داخل ایران به رابطه با آمریکا و کل نظام بین‌الملل دارد گفته و به چند پرسش در این باره پاسخ داده است:
* مردم ایران چه نوع نگاهی به رابطه با آمریکا و کل نظام بین‌الملل دارند؟
ایران به واسطه جغرفیای سیاسی خود از گذشته های دور همیشه به جهان، چه به شرق و چه به غرب گشوده بوده و از این گشودگی بیشترین امتیازهای اقتصادی و حتی فرهنگی را تصاحب کرده است. در واقعی خیلی‌ها معتقدند، فرهنگ ایرانی فرهنگی سنتزی است که در حد فاصل شرق و غرب عالم قرار گرفته و ویژگی‌های بسیار برجسته و خاصی را پیدا کرده و از این طریق راهنمای جهانیان شناخته می‌شود. در واقع از آنجا که مهم‌ترین تمدن های بشری در این منطقه بوده‌اند می‌توان این‌طور گفت، ایران فرهنگی همیشه به جهان گشوده بوده است.
با این توضیح که لازم است، همچنان از این موقعیت برخوردار باشد. فرقی نمی کند رابطه با آمریکا، چین، اروپا، شرق، هند و . . . برقرار باشد. اساسا آنچه اهمیت دارد، پیوندهای مهم بین ایران و کشورهای سرتاسر دنیا است و این امتیازی بسیار بسیار با اهمیت است که شاید هم یکی از دلائل مشکلات و مانع هایی که امروز مردم ایران را درگیر کرده است و از دوران صفویه عملا به ایران مصیبت وارد شده است، به این دلیل است که به نحوی این موقعیت جغرافیای استراتژیک از جاتب حکومت‌ها به درستی درک نشده و متناسب با آن سیاست گذاری اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انجام نشده است. در این چند دهه اخیر هم که رابطه بر اساس دشمنی بوده درگیر جنگ هشت ساله و همچنین تحریم‌ها شدیم تا امروز مردم ایران شرایط بغرنجی تجربه کنند. بنابراین طبیعی است، مردمی که ریشه‌های عمیق تاریخی دارند، در پی ارتباطی پویا با همه دنیا باشند. در واقع مردم نمی‌خواهند خاورمیانه منطقه آشوب و جنگی باشد تا مردم دچار حال نزار و بیچارگی نشوند.
* استمرار قطع رابطه یا روابط محدود چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟
وضعیت امروز که قطعا وضعیتی نامیمون و غیرقابل پذیرش است و مردمی که به شدت خصوصا به لحاظ اقتصادی رنج می کشند. در واقع تلقی ما این است که باید در چالش با نظام بین الملل باشیم و همین ما را به عنوان پرخطرترین کشور دنیا شناسانده تا بتوان گفت، اگر توافق حاصل نشود، همه امید مردم را برای بهبود شرایط معیشتی شان و آینده را به بن بست برساند. پس استیصالی است که موجب ناآرامی، گسست بیشتر میان مردم و حاکمیت خواهد شد و همچنین با آسیب و هنجارهای بیشتر و دشوارتری خواهیم شد.
* مشکلات معیشتی می‌تواند افکار عمومی را نسبت به نظام حکمرانی بی‌اعتماد کند؟
گرانی‌یی که فقر را در جامعه پررنگ کرده است، تا همین جا بی اعتمادی افکار عمومی به نظام تصمیم گیری را موجب شده است. با این توضیح که هر چقدر جلوتر آمده ایم، شکاف ملت -دولت بیشتر شده و تداوم تنگناها شکاف را بیشتر و جدی تر خواهد کرد، به طوریکه ترمیم آن به حد محال برسد.
* در صورت عدم توافق پلن بی ( طرح جایگزین) برای جلوگیری از به هم ریختن جامعه چه نوع رویکردی باید ملاک باشد؟
اگر توافق نشود، هیچ پلن جایگزینی نخواهیم داشت. در واقع در شرایطی قرار گرفته‌ایم که هیچ چاره‌ای جز توافق با نظام بین‌الملل پیش روی ما قرار ندارد. یعنی همه تیرهای ترکش‌مان را رها کرده ایم .بنابراین هیچ امکان جایگزین وضعیتی غیر از مذاکره نداریم و به همین دلیل توقع عموم توافق و تعامل با جهان است و البته باید گفت، خودِ حاکمیت هم به این تشخیص رسیده است.
*ممنون! نکته ای مانده است؟
مردم دیگر توان و پتانسیل ندارند و حتی کسانی که شعارهای زائد می‌دهند هم می‌دانند، شرایط خطیری پیش روی خود می‌بینیم. متاسفانه طرف مقابل می‌داند، چه گرفتاری‌هایی داریم و بنابراین به خودش اجازه می‌دهد، هر روز امتیازهای بیشتری از ما طلب کند.
