گزیدگی مگس اسب باعث ایجاد برآمدگیهای قرمز یا تغییر رنگ یافته روی پوست میشود. این گزیدگیها دردناک هستند اما معمولاً بیضررند. مراقبتهای خانگی میتوانند به تسکین علائم کمک کنند. در موارد نادر، ممکن است واکنش آلرژیک، عفونت یا بیماری باکتریایی به نام تولارمی ایجاد شود که نیاز به درمان پزشکی دارند.
مگس اسب (Tabanus spp.) حشرهای بزرگ است که معمولاً در نزدیکی آبها و جاهایی که به راحتی به پستانداران دسترسی دارد زندگی میکند. این مگس به دلیل آزار مکرر اسبها و دیگر پستانداران (از جمله انسانها) به این نام شناخته میشود.
مگسهای اسب ماده برای تغذیه از خون گاز میگیرند. آنها دارای دهانی قوی برای پاره کردن پوست و زبانی اسفنجی برای مکیدن خون هستند. این برخلاف پشههاست که پوست را سوراخ کرده و خون را میمکند. به همین دلیل معمولاً گزیدگی مگس اسب را هنگام وقوع حس میکنید، اما گزیدگی پشه را خیر.
گزیدگی مگس اسب دردناک است اما معمولاً برای انسانها بیضرر است. با این حال، ممکن است واکنش آلرژیک یا عفونت ایجاد شود. در موارد بسیار نادر، مگس اسب میتواند باکتریای به نام تولارمی را از طریق گزیدگی منتقل کند.
گزیدگی مگس اسب معمولاً به صورت یک برآمدگی قرمز یا تغییر رنگ یافته روی پوست ظاهر میشود. معمولاً فقط یک یا دو گزیدگی خواهید داشت. این گزیدگیها دردناک هستند، بنابراین احتمالاً قبل از اینکه مگس دوباره گاز بگیرد، آن را دور میکنید.
مگسهای اسب بدنی خاکستری یا سیاه دارند و 10 تا 30 میلیمتر طول دارند. آنها چشمان بزرگ و بدنی تنومند دارند. بیش از 160 گونه مگس اسب وجود دارد.
مگسهای اسب بالغ پروازکنندگانی سریع هستند که اغلب به اشیاء متحرک و تیره حمله میکنند، زیرا آنها را به عنوان منبع غذا میبینند. آنها در بیشتر مناطق جهان به جز برخی جزایر و مناطق قطبی وجود دارند.
مگسهای اسب ماده در جستجوی خون بسیار سرسخت هستند، بنابراین اگر در نزدیکی شما زندگی کنند، گزیدگی آنها میتواند شایع باشد. اگر در مزرعه یا نزدیک دام زندگی میکنید، احتمالاً با گزیدگیهای زیادی مواجه شدهاید. با این حال، مگسهای اسب بیشتر به گاوها و اسبها حمله میکنند تا انسانها.
مگسهای اسب در هوای گرم و مرطوب فعالتر هستند.
اولین نشانه گزیدگی مگس اسب، درد است. ممکن است مگس را هنگام گزیدن ببینید. پس از گزیدگی، احتمالاً ناحیهای قرمز یا تغییر رنگ یافته روی پوست خواهید داشت که ممکن است به لمس حساس باشد. همچنین ممکن است کمی خونریزی مشاهده کنید.
در اکثر موارد، گزیدگی مگس اسب در عرض چند روز بهبود مییابد.
عوارض گزیدگی مگس اسب نادر است، اما میتواند شامل موارد زیر باشد:
• واکنش آلرژیک
• عفونت
• انتقال عفونت
در موارد شدید، گزیدگی میتواند باعث واکنش آلرژیک شود. مگسهای اسب هنگام گزیدن پروتئینی ترشح میکنند که لخته شدن خون را کند میکند. برخی افراد ممکن است به این پروتئین حساسیت نشان دهند.
علائم واکنش آلرژیک شامل موارد زیر است:
• قرمزی یا تغییر رنگ پوست که فراتر از محل گزیدگی گسترش یابد.
• خارش پوست
• کهیر
• تورم اطراف محل گزیدگی
واکنشهای آلرژیک خفیف معمولاً با گذشت زمان خودبهخود برطرف میشوند. اگر این علائم بدتر شدند، با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) شامل موارد زیر است:
• تورم لبها، زبان یا گلو
• تنگی نفس، مشکل در تنفس یا خسخس
• سرگیجه و/یا غش
• درد معده، استفراغ یا اسهال
• آنافیلاکسی تهدیدکننده حیات است. اگر علائم آنافیلاکسی دارید، با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیکترین بیمارستان بروید.
ممکن است پس از گزیدگی مگس اسب دچار عفونت شوید. این احتمال بیشتر است اگر محل گزیدگی را بخارانید یا تمیز نگه ندارید. علائم عفونت پوست (سلولیت) شامل موارد زیر است:
• تب و لرز
• تورم، تغییر رنگ پوست یا رگههای قرمز اطراف محل گزیدگی
• تاول پر از مایع اطراف گزیدگی
• پوست گرمتر از حد معمول اطراف گزیدگی
• ترشح چرک یا مایع از محل گزیدگی
• تورم غدد لنفاوی، بهویژه آنهایی که نزدیک محل گزیدگی هستند
• خستگی
اگر علائم عفونت دارید، باید به ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنید. عفونتها نیاز به درمان با آنتیبیوتیک دارند.
در موارد نادر، مگسهای اسب میتوانند عفونت باکتریایی به نام تولارمی را از طریق گزیدگی منتقل کنند. این بیماری عمدتاً جوندگان وحشی را تحت تأثیر قرار میدهد، اما کنهها، مگسهای گزنده و پشهها میتوانند آن را به انسان منتقل کنند.
علائم تولارمی سه تا پنج روز پس از مواجهه ظاهر میشوند و به سرعت بروز میکنند. این علائم شامل موارد زیر است:
• تب، لرز و تعریق
• سردرد
• سفتی مفاصل و درد عضلانی
• زخم در محل گزیدگی
• تنگی نفس
• کاهش وزن
اگر این علائم را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
مگسهای اسب ماده برای تحریک تولید تخم برای تولید مثل به خون نیاز دارند. آنها میتوانند در جستجوی پستانداران (مانند اسبها، گاوها و انسانها) برای گزیدن بسیار سرسخت و تهاجمی باشند.
مگسهای اسب نر تخم تولید نمیکنند، بنابراین نیازی به خون ندارند. آنها عمدتاً از گرده و شهد گیاهان تغذیه میکنند.
اگر دچار گزیدگی مگس اسب شدید، محل را با آب و صابون بشویید تا احتمال عفونت کاهش یابد. اکثر گزیدگیها در چند روز بهبود مییابند. اما میتوانید برای تسکین علائم در خانه اقداماتی انجام دهید، از جمله:
• قرار دادن کمپرس یخ پیچیده شده در پارچه روی محل گزیدگی به مدت حداقل 20 دقیقه. این کار میتواند به کاهش تورم کمک کند.
• بالا نگه داشتن ناحیه، اگر ممکن است.
• مصرف مسکنهایی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای تسکین درد ناشی از گزیدگی. حتماً دستورالعملهای مصرف دارو را رعایت کنید.
• مصرف آنتیهیستامین برای تسکین خارش. حتماً دستورالعملهای مصرف دارو را رعایت کنید.
• از خاراندن یا دستکاری محل گزیدگی خودداری کنید.
برخی اقدامات برای پیشگیری از گزیدگی مگس اسب شامل موارد زیر است:
• اجتناب از مناطق باتلاقی، سواحل یا مناطق باز نزدیک به جنگلها، بهویژه در زمانی که باد نمیوزد.
• پوشیدن شلوار بلند و پیراهن آستینبلند به رنگ روشن و کلاه هنگام بیرون رفتن.
• استفاده از اسپریهای دافع حشرات حاوی DEET، پیکاریدین یا لیمو-اکالیپتوس روی پوست.
اگر تعداد مگسهای اسب در منطقه شما در حال افزایش است، با یک متخصص کنترل آفات مشورت کنید.
چه زمانی باید برای گزیدگی مگس اسب به ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی مراجعه کنم؟
اگر پس از گزیدگی مگس اسب علائم واکنش آلرژیک، عفونت یا تولارمی مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید.
1. گزیدگی مگس اسب چیست و چرا دردناک است؟
گزیدگی مگس اسب توسط مگسهای ماده ایجاد میشود که برای تغذیه از خون، پوست را پاره میکنند. این فرآیند به دلیل دهان قوی و برنده مگس دردناک است، برخلاف پشه که پوست را سوراخ میکند.
2. آیا همه مگسهای اسب گاز میگیرند؟
خیر، فقط مگسهای ماده برای تولید تخم به خون نیاز دارند و گاز میگیرند. مگسهای نر از شهد و گرده تغذیه میکنند.
3. چرا گزیدگی مگس اسب بیشتر در تابستان رخ میدهد؟
مگسهای اسب در هوای گرم و مرطوب فعالتر هستند، زیرا این شرایط برای تولید مثل و تغذیه آنها مناسبتر است.
4. آیا گزیدگی مگس اسب با پشه متفاوت است؟
بله، مگس اسب پوست را پاره میکند که باعث درد فوری میشود، در حالی که پشه پوست را سوراخ میکند و معمولاً در لحظه گزیدگی حس نمیشود.
5. آیا کودکان بیشتر در معرض خطر گزیدگی مگس اسب هستند؟
خیر، اما پوست کودکان ممکن است حساستر باشد و احتمال خاراندن محل گزیدگی و ایجاد عفونت در آنها بیشتر است.
6. آیا مگس اسب میتواند بیماریهای دیگری غیر از تولارمی منتقل کند؟
انتقال بیماری توسط مگس اسب نادر است، اما در برخی موارد ممکن است باکتریهای دیگر یا عفونتهای پوستی را منتقل کند.
7. چگونه میتوان مگس اسب را از محیط دور کرد؟
استفاده از تلههای مخصوص مگس، حذف آب راکد و مشاوره با متخصصان کنترل آفات میتواند به کاهش جمعیت مگسهای اسب کمک کند.
گزیدگی مگس اسب یک واقعیت دردناک و آزاردهنده برای بسیاری از افرادی است که در مناطق گرم و مرطوب زندگی میکنند. در اکثر موارد، گزیدگی مگس اسب بیضرر است. اما مانند همه گزیدگیها و نیشهای حشرات، باید محل را تمیز نگه دارید و از خاراندن آن خودداری کنید تا از عفونت جلوگیری شود. اگر علائم شما بیش از چند روز طول کشید یا دچار واکنش آلرژیک شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته