همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: با بالا رفتن دمای هوا در ماه‌های گرم سال، آمار مراجعه بیماران قلبی و مبتلایان به بیماری‌های تنفسی به مراکز درمانی افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. این اتفاق در شهرهای گرم‌تر بیشتر اتفاق می‌افتد. دو روز پیش بود که رسانه‌ها اعلام کردند گرما و البته شدت آلودگی هوا در خوزستان باعث شد که حدود ۱۴۰۰ نفر با علائم قلبی و تنفسی غیرعفونی به بیمارستان‌ها مراجعه کنند. پزشکان هشدار می‌دهند که گرمای شدید می‌تواند روند بیماری‌های غیرعفونی مثل نارسایی قلبی، آریتمی، تنگی نفس مزمن و آسم را تشدید کند و در مواردی جان بیمار را به خطر بیندازد.
چرا این افراد حال‌شان بد می‌شود؟
چرا بیماری افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی در گرما تشدید می‌شود؟ دکتر محسن پاینده، متخصص قلب و عروق در این باره به همشهری‌آنلاین توضیح می‌دهد: بدن انسان در گرمای بالا تلاش می‌کند دمای خود را از طریق تعریق و گشاد شدن عروق سطحی کاهش دهد. این فرایند باعث افت فشار خون و افزایش ضربان قلب می‌شود. در افراد سالم، این تغییرات معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما برای بیماران قلبی - مخصوصا کسانی که دچار نارسایی قلبی یا گرفتگی عروق کرونر هستند -، این تلاش برای حفظ تعادل دمایی، یک بار اضافی به قلب وارد می‌کند.
این متخصص قلب و عروق ادامه می‌دهد: از طرف دیگر، از دست دادن آب و املاح از طریق تعریق زیاد ممکن است منجر به اختلالات الکترولیتی شود. مثلا کاهش پتاسیم و سدیم در خون می‌تواند آریتمی قلبی یا حتی ایست قلبی ایجاد کند. همچنین بعضی داروهای قلبی مانند که ادرارآور هستند هم می‌توانند بدن را نسبت به این کم‌آبی حساس‌تر کنند.
پاینده درباره عوارض و آسیب‌های گرما برای بیماران قلبی می‌گوید: کم‌آبی و اختلال در املاح بدن که می‌تواند آریتمی و ایست قلبی ایجاد کند، افت فشار خون و کاهش خون‌رسانی به اعضا، افزایش بار کاری قلب که باعث تشدید نارسایی و تنگی نفس می‌شود، تأثیر منفی بر عملکرد داروها و نیاز به تنظیم دوز و بالا رفتن خطر تشکیل لخته خون به دلیل غلظت خون از مهم‌ترین عوارض گرما برای این افراد است. همچنین اگر بدن نتواند به طور موثر دمای خود را تنظیم کند، گرمازدگی یا گرمازدگی شدید رخ می‌دهد. این شرایط خطرناک هستند و در افراد دارای زمینه بیماری‌های قلبی می‌توانند منجر به عوارض جدی از جمله سکته مغزی و حمله قلبی شوند.
پزشکان به بیماران تنفسی هم هشدار می‌دهند که در هوای گرم بیشتر مراقب خود باشند. چراکه گرما با کاهش کیفیت هوا و بالا رفتن غلظت آلاینده‌هایی مانند ازن سطح زمین و ذرات معلق همراه است و این مواد می‌توانند راه‌های هوایی را تحریک کنند و باعث تشدید علائم آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه شوند. بسیاری از بیماران تنفسی در تابستان دچار حملات تنگی نفس، خس‌خس سینه و سرفه‌های مکرر می‌شوند. همچنین رطوبت بالای هوا در برخی مناطق می‌تواند تهویه طبیعی ریه‌ها را مختل کند و احساس تنگی نفس را در بیماران افزایش دهد.
بیشتر بخوانید؛
-
با این کارها گرمازده نمی شوید
-
چرا نباید کودک زیر ۲ سال را در اوج گرما بیرون برد؟
-
۱۰ توصیه متخصصان طب سنتی برای پیشگیری از گرمازدگی
چه باید کرد؟
برای بیماران قلبی و تنفسی، فصل تابستان صرفاً زمان سفر و تعطیلات نیست، بلکه دوره‌ای پرخطر است. بنابراین باید با آگاهی کامل به استقبال آن بروند و رفتارهای پرخطر از خود نشان ندهند. در زیر چند توصیه کلیدی مطرح می‌شود که برای ارتقای آگاهی این افراد و با هدف خودمراقبتی بیشتر در گرما مفید هستند.
ماندن در خانه: در روزهایی که دمای هوا بالا است، به خصوص بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر، بیماران قلبی و تنفسی باید از خروج غیرضروری از منزل خودداری کنند. این افراد حتی اگر در ساعات غیر اوج گرما هم از خانه بیرو نرفتند، باید سعی کنند خود را خنک نگه دارند. مثلا آب کافی بخورند، تا حد ممکن در سایه حرکت کنند و اگر با خودرو جایی می‌روند حتما کولر خودرو را روشن کنند.
مصرف کافی آب: نوشیدن آب به صورت منظم (حتی در صورت نداشتن احساس تشنگی) برای جلوگیری از کم‌آبی بدن ضروری است. البته بیماران قلبی باید در این زمینه با پزشک خود مشورت کنند.
پوشیدن لباس‌های سبک و گشاد: لباس‌هایی که اجازه تهویه هوا را می‌دهند، به خنک شدن بدن کمک می‌کنند.
پرهیز از فعالیت سنگین: ورزش یا فعالیت‌های شدید جسمی باید به ساعات خنک‌تر روز منتقل شوند.
پایش علائم هشدار: اگر فردی دچار تپش قلب، سبکی سر، تنگی نفس، ضعف ناگهانی یا بی‌حالی شدید شد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند.
رعایت نسخه دارویی: بیماران نباید داروهای خود را خودسرانه قطع یا کم و زیاد کنند. برخی داروها ممکن است نیاز به تنظیم دوز در هوای گرم داشته باشند که تنها با نظر پزشک باید انجام شود.
آگاهی این گروه را افزایش دهیم
گرما در نگاه اول ممکن است تنها یک عامل آزاردهنده فصلی به نظر برسد، اما درواقع برای بیماران مزمن قلبی و تنفسی یک تهدید جدی است. شناخت درست اثرات گرمای هوا بر بدن و رعایت توصیه‌های ساده می‌تواند از بسیاری از موارد مراجعه به اورژانس و عوارض جدی جلوگیری کند. رسانه‌ها هم باید مدام در این زمینه اطلاع‌رسانی داشته باشند تا این گروه از بیماران با آگاهی بیشتری برای حفظ سلامت خود اقدام کنند.
