علیرغم مصوبه چندین ساله مجلس و دولت برای حذف یارانه نقدی افرادی که به این یارانه نیاز ندارند یا مستحق دریافت یارانه نقدی نیستند، اخبار تسنیم حاکی است، بخش قابل توجهی از این افراد که که از مدت‌ها پیش از کشور خارج شدند و حتی در کسوت اپوزیسیون در خارج کشور علیه منافع مردم و کشور سخن پراکنی و اقدام می کنند، همچنان در لیست یارانه نقدی هستند و فرایند حذف آنها از دو سه ماه پیش آغاز شده است.
یکی از این چهره های شاخص که تا پایان سال 1403 یارانه می گرفته و از فروردین امسال یارانه اش حذف شده، مجتبی پورمحسن خبرنگار رسانه صهیونیستی اینترنشال است که اخیرا انتشار اطلاعات وی توسط هکرها رسانه‌ای شده است. در حقیقت این فرد و بسیاری دیگر از افراد که بعضاً سال‌ها است از کشور خارج شده‌اند، تا پیش از این همچنان در فهرست یارانه بگیران قرار داشته‌اند و برخی از آنها هنوز هم یارانه می گیرند.
پیگیری‌های انجام شده نشان می‌دهد که در حال حاضر این فرآیند آغاز شده است و بخشی از افراد ساکن خارج از کشور از فهرست یارانه بگیران حذف شده‌اند. این گروه شامل افرادی بودند که بیش از 6 ماه از زمان خروج آنها از کشور گذشته است.
در اینجا مسئله یک فرد و نیاز او به رقم یارانه یا کالابرگ نیست؛ بلکه تخصیص یارانه و کالابرگ به افرادی است که مستحق آن نیستند و یا اساساً به دلیل اینکه سال‌ها است از کشور خارج شده‌اند امکان استفاده از این منابع را ندارند. به این ترتیب شاهد از دست رفتن منابع محدودی هستیم که می‌تواند برای حمایت بیشتر از دهک‌های پایین مورد استفاده قرار بگیرد.
با توجه به جزء (6) بند (الف) تبصره (8) ماده واحده قانون بودجه سال 1403 سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف شد تا با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به تجدیدنظر در مورد افرادی که یارانه آنها حذف شده و همچنین نسبت به حذف یارانه خانوارهای غیرمشمول حمایت دولت به‌موجب آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها ظرف یک‌ماه از لازم‌الاجرا شدن قانون به‌تصویب هیأت وزیران می‌رسد، اقدام نماید.
به سبب تغییر دولت و چالش‌هایی که در ابتدای سال 1403 به وجود آمد تصویب این آیین‌نامه با تاخیر مواجه شد.
برهمین اساس و در اواخر سال 1403 دولت آیین‌نامه‌ای را در خصوص 6 شاخص حذف دهک‌های پردرآمد منتشر کرد. شاخص‌های تعیین شده در این آیین‌نامه شامل خانوارهای دارای املاک و مستغلات از جمله باغ‌ویلاهای مجلل (لوکس) با مجموع ارزش ریالی بالاتر از 35 میلیارد تومان، خانوارهای دارای یک یا چند خودروی سواری یا وانت دواتاق (کابین) دارای شماره انتظامی شخصی با مجموع ارزش 3 میلیارد تومان، خانوارهایی که درآمدهای آنها بیش از سقف مشخص باشد، خانوارهایی که میزان خرید آنها از طریق حساب‌های غیرتجاری از رقم تعیین‌شده بالاتر باشد، ایرانیان مقیم خارج از کشور بر اساس اعلام وزارت امور خارجه و خانوارهایی که بیش از پنج سفر خارجی در بازه یک‌ساله داشته‌اند می‌شد.
براساس این آیین‌نامه باید یارانه دهک‌های 8 تا 10 قطع می‌شد تا در مرحله بعد منابع حاصل از آن در جهت تامین کالابرگ مورد استفاده قرار بگیرد. طبیعتاً با توجه به اینکه این آیین‌نامه در اواخر سال 1403 به دستگاه‌های مجری به ویژه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان متولی اصلی سامانه رفاه ایرانیان ابلاغ شد، انتظار می‌رفت تا فرآیند اجرایی آن با تاخیر همراه باشد.
حذف یارانه غیرمشمولان؛ مطالبه‌ای برای عدالت در توزیع منابع
در حال حاضر و با در نظر گرفتن تنها یکی از شاخص‌های تعیین شده در آیین‌نامه مورد تاکید قانون، تعداد زیادی از غیرمشمولان شناسایی شدند و از وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی انتظار می‌رود مسیر قانونی که آغاز کرده است را با جدیت بیشتری دنبال کند.
لازم به ذکر است، قطعا مسئله حذف یارانه افراد با حساسیت‌های ویژه‌ای همراه است و باید نهایت دقت در خصوص شناسایی افراد مشمول و غیرمشمول لحاظ شود. با این حال برخی شاخص‌های تعیین شده در آیین‌نامه بسیار شفاف بوده و می‌تواند ملاک عمل باشد.
برهمین اساس و به منظور تامین هر چه بهتر منابع یارانه و کالابرگ برای دهک‌های پایین‌تر، این درخواست و انتظار از وزارت رفاه وجود دارد تا فرآیند حذف افراد پردرآمد یا ایرانیان خارج از کشوری که سال‌ها است کشور را ترک کرده‌اند و بعضا در این بازه زمانی اقداماتی خلاف امنیت کشور انجام داده‌اند، تسریع کند.
