صندوق‌های کالایی و سهامی با استفاده از مدل‌‌‌های الگوریتمی، بازدهی بالاتر از شاخص کل بورس و نقدشوندگی مطلوب را به ارمغان آورده‌‌‌اند. پلتفرم رونیتو با ارائه دسترسی ۲۴ساعته به ابزارهای متنوع بازار سرمایه، ورود افراد جدید را تسهیل کرده و نقدینگی تازه‌‌‌ای به این بازار تزریق می‌کند. در این گفت‌‌‌وگو، سعید کیانی، مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان نوویرا به ماموریت‌‌‌های مجموعه، مزیت‌‌‌ها و آینده صنعت مدیریت دارایی پرداخته شده است.
سعید کیانی، مدیر سرمایه‌گذاری گروه مالی نوویرا در ابتدا به معرفی کلی شرکت و ماموریت گروه در نحوه مدیریت دارایی آنها پرداخت و گفت: گروه مالی نوویرا به عنوان ۱۲امین سبدگردان تاسیس شده در بازار سرمایه، از ابتدای تاسیس تمرکز خود را بر مدیریت دارایی قرار داده است. در حال حاضر، این مجموعه دارای شش صندوق سرمایه‌گذاری فعال است و تمرکز ویژه‌‌‌ای بر مدیریت دارد. سبدهای اختصاصی نیز از جمله ابزارهایی هستند که بیشتر در همین حوزه به کار گرفته می‌‌‌شوند.
سه صندوق گروه مالی از نوع قابل معامله هستند و سه صندوق دیگر شامل یک صندوق بازارگردانی، صندوق سهامی مشترک ذوب‌آهن نوویرا و صندوق زمرد است. سه صندوق قابل معامله این گروه نیز، صندوق چند کالایی طلای سرخ (سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده کالایی زعفران) با نماد نهال، صندوق سرمایه‌گذاری درآمد ثابت نوع دوم کاج و صندوق در صندوق خوشه گندم است.
صندوق سهامی مشترک ذوب‌آهن و نوویرا با ۴۰۰میلیارد تومان در حال فعالیت است. این صندوق در ۴سال اخیر، از نظر بازدهی همواره عملکردی بهتر از شاخص کل بورس داشته و هدف آن کسب بازدهی تعدیل‌‌‌شده با ریسک قابل‌توجه برای سرمایه‌گذاران است. هم از نظر بازدهی و هم از نظر بازدهی تعدیل شده با ریسک از شاخص کل عملکرد بهتری به ثبت رسانده است.
صندوق نهال به‌‌‌عنوان تنها صندوق چندکالایی بازار سرمایه با امکان معاملات ثانویه شناخته می‌شود. فعالیت رسمی آن از اواخر سال ۱۳۹۹ آغاز شد و اکنون به‌‌‌عنوان بزرگ‌ترین صندوق دارنده زعفران در کشور شناخته می‌شود. در اوج فعالیت خود، این صندوق حدود ۵درصد زعفران کشور را تحت مدیریت داشته است.
تمرکز اصلی این صندوق کالایی روی زعفران است، اما در مواقع خاص (مانند فصل برداشت) امکان سرمایه‌گذاری در نقره نیز فراهم می‌شود. بخش نقدشونده صندوق به گونه‌‌‌ای طراحی شده تا در زمان‌‌‌های پرعرضه مانند فصل برداشت، کارآیی خود را حفظ کند.
از مهم‌ترین ماموریت‌‌‌های این صندوق می‌توان به مواردی مانند؛ ایجاد بازدهی بالاتر از نرخ تورم و دلار برای سرمایه‌گذاران از طریق سرمایه‌گذاری در کالاهای واقعی، کمک به ساختار بازار زعفران کشور و اثرگذاری بر قیمت جهانی آن، ایجاد پیوند میان بازار فیزیکی زعفران و بازار سرمایه از طریق شبکه فروش گسترده در استان خراسان و بهبود نقدشوندگی بازار زعفران در زمان‌‌‌هایی که سایر صندوق‌ها با چالش مواجه‌‌‌اند، اشاره کرد.
مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان نوویرا به تحلیل قیمت جهانی زعفران پرداخت و گفت: زعفران بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و مصرف زعفران در دنیا از قیمت تبعیت نمی‌‌‌کند. قیمت دلاری هر کیلو زعفران در حال حاضر حدود ۱۲۰۰دلار است و پیش‌بینی می‌شود در چند سال آینده با توجه به مازاد تقاضا نسبت به عرضه، این قیمت افزایش یابد. مصرف جهانی زعفران به‌‌‌ویژه در صنایع غذایی و دارویی عمدتا تحت‌تاثیر قیمت نیست، و افزایش تدریجی قیمت‌ها دور از انتظار نیست. انتظار می‌رود که شاهد افزایش قیمت دلاری تا پایان سال باشیم.
وی به ویژگی‌‌‌های منحصربه‌‌‌فرد صندوق نهال پرداخت: میانگین گواهی زعفران در صندوق بیش از ۹۵درصد بوده (در مقایسه با میانگین ۸۰درصدی دیگر صندوق‌ها)، معاملات این صندوق سه برابر بیشتر از صندوق‌های رقیب بوده، فاصله قیمت صندوق با بازار نقدی در یک سال اخیر کمتر از یک‌درصد بوده است. ماموریت نهال، حل کردن مساله نقدشوندگی برای خریداران زعفران است.
در سال گذشته، صندوق نهال از حجم ۳۰۰میلیارد تومان به نزدیک ۲۰۰۰میلیارد تومان رسید که عمدتا ناشی از ورود پول جدید بوده است. تجربه چهارساله فعالیت صندوق نشان می‌دهد که فصل پاییز، به‌‌‌ویژه همزمان با برداشت زعفران، بیشترین میزان جذب سرمایه را به همراه داشته است.
وی به وضعیت تولید و کشت زعفران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، موجودی انبارهای زعفران (بورسی و غیربورسی) در کمترین میزان چهار سال اخیر قرار دارد. مشکلات کمبود آب، تغییر اقلیم و فرسایش خاک، ظرفیت برداشت را در سال‌های اخیر کاهش داده است. میانگین برداشت زعفران به حدود ۲ تا ۳کیلوگرم در هر هکتار رسیده و در برخی مناطق حتی به زیر میانگین تاریخی رسیده است.
کیانی به تجربه نقدشوندگی صندوق در دوران پسا‌جنگ اشاره کرد و گفت: در دوره‌‌‌هایی مانند جنگ اخیر یا نوسانات شدید بازار، صندوق نهال توانسته از طریق شبکه فروش در بازار فیزیکی زعفران در خراسان، نقدشوندگی خود را حفظ کرده و پاسخگوی نیازهای سرمایه‌گذاران باشد. این عملکرد در مقایسه با برخی از صندوق‌های طلا که در همان بازه با مشکل نقدشوندگی مواجه بودند، قابل‌توجه است.
نهال در ۴سال فعالیت خود، در هر سال فاصله خود را با NAV کاهش داده است و امروزه این فاصله نزدیک به صفر است. عملکرد نهال نشان می‌دهد که حتی توانسته نقدشوندگی را برای ابطال ۵۰میلیارد تومانی در روز را هم فراهم آورد. رتبه‌‌‌بندی صندوق ما با صندوق‌های طلا نشان می‌دهد که از بسیاری از صندوق‌های طلا نقدشونده‌‌‌تر بوده و ارزش معاملات بالاتری به ثبت رسانده است.
مدیر سرمایه‌گذاری سبدگردان نوویرا به مزیت صندوق نهال نسبت به سایر صندوق‌های مشابه اشاره کرد و گفت: استراتژی این صندوق بر حداکثرسازی اکسپوژر به زعفران و حداقل نگه‌‌‌داشت نقدینگی تمرکز دارد. به همین دلیل، میانگین گواهی زعفران در این صندوق بیش از ۹۵درصد بوده و عملکرد معاملاتی آن نسبت به صندوق‌هایی مانند «سحرخیز» بسیار مطلوب‌‌‌تر گزارش شده است.
صندوق‌های کالایی به‌خصوص کالاهای کشاورزی در دنیا، افت و خیزی دارند که تحت‌تاثیر برداشت این کالاهای کشاورزی است. معمولا در فصل پاییز استقبال به زعفران افزایش می‌‌‌یابد و در سه سال سابقه نشان داده که ما شاهد این افزایش استقبال، ورودی نقدینگی و افزایش قیمت در پاییز بوده‌‌‌ایم. البته سال‌جاری سال متفاوتی است، موجودی کل زعفران‌‌‌های کشور در حداقل خود در چهار سال اخیر هستند و در این مدت هرگز چنین چیزی مشاهده نشده است. به همین دلیل انتظار کاهش قیمت دلاری پیش و پس از برداشت در فصل پاییز وجود ندارد.
بیشترین رشد قیمت زعفران در ۱۴۰۲ رقم خورد، چرا که یک سرمای قابل‌توجهی، در زمستان خراسان در ۱۴۰۱ به وجود آمد که پیاز زعفران آسیب دید و این موضوع خود را در افزایش قیمت سال بعد نشان داد.
مدیر سرمایه‌گذاری نوویرا به صندوق خوشه گندم (صندوق در صندوق) پرداخت و گفت: صندوق خوشه گندم مجموعه از ابتدای فعالیت خود با رویکرد الگوریتمی و بدون دخالت انسانی مدیریت شده است. این صندوق انعطاف بالایی دارد و در دوره‌‌‌هایی به ۶۰ تا ۷۰درصد سبد خود را به سهام یا طلا اختصاص داده است.
در مقایسه با سایر صندوق‌ها، ریزش کمتری در دوره‌‌‌های بحرانی (مانند دوره جنگ اخیر) داشته است. سه گروه مخاطب برای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها شناسایی شده‌‌‌اند؛ افراد حقیقی با سرمایه‌‌‌های متوسط که به دنبال حفظ ارزش دارایی هستند، شرکت‌های حقوقی کوچک و متوسط و شرکت‌های بزرگ مانند فولادی‌‌‌ها و پتروشیمی‌‌‌ها که بخشی از دارایی‌‌‌هایشان را در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند.
پلتفرم رونیتو با هدف تسهیل ورود افراد جدید به بازار سرمایه و افزایش شناخت عمومی راه‌‌‌اندازی شده است. این پلتفرم به‌‌‌صورت ۲۴ساعته فعال است و امکان دسترسی کاربران عادی به ابزارهای متنوع بازار سرمایه را فراهم می‌کند. هدف نهایی، ورود نقدینگی جدید به بازار و توسعه ابزارهای مالی است.
کیانی، به نحوه تحلیل وضعیت بازارها و اقتصاد توسط صندوق خوشه پرداخته است و گفت: با توجه به وقایع اخیر و ریسک‌‌‌های سیاسی، خروج پول از بازار سهام و ورود مجدد آن به صندوق‌های درآمد ثابت و طلا مشهود بوده است. مدل‌‌‌های الگوریتمی صندوق خوشه کوشیده‌‌‌اند با استفاده از داده‌‌‌های بازار طلا، سهام و صندوق‌های کالایی، تخصیص بهینه دارایی را انجام دهند و از افت ارزش دارایی‌‌‌ها جلوگیری کنند.
سعید کیانی با اشاره به نکات مورد اهمیت، به آسیب‌‌‌شناسی عملکرد نهادهای مالی در بحران‌ها پرداخت و گفت: بسیاری از مدیران دارایی در کشور توجه کافی به مدیریت ریسک ندارند. نهادهای مالی باید سناریوهای محتمل مانند تشدید تنش‌‌‌های سیاسی را از پیش مدل‌‌‌سازی کنند. سواد عمومی سرمایه‌گذاران حقیقی درباره ریسک باید افزایش یابد و سازمان بورس نیازمند بازنگری در دامنه نوسان و نقدشوندگی ابزارهاست.
