همشهری آنلاین- سحر جعفریان عصر: آبدوغ خیاری که به زور خودش را در لیست غذا جا داد. محبوب دل‌های آتش گرفته در ظهرهای گرم تابستان که بیشتر غذای تنگ‌دستان بود و کمی هم طبقه متوسط به آن چشم داشت، اما حالا به لطف صاحبان کافه‌های تهران، تا لیگ برتر کباب و خورش‌های اعیانی ارتقا یافته است.
غذایی سنتی، سفره پر کن، مامان‌پز و ارزان که حالا با پیاله‌ای ماست پرچرب یا چکیده، خرده‌های خیار ورامین، مشتی مخلوط از گردوی سفیدمغز بانه و کشمش شاهانی و نعناع باغی، چند پر گل محمدی و دورچینی از تکه‌های نان‌خشک کنجدی دوآتیشه، حسابی پرمسما، شبه‌لوکس و گران شده‌است؛ از کاسه و پک‌های نیمه‌آماده ۳۰۰گرمی ۲۵۰هزار تومانی تا پرسی‌های نیم و یک‌کیلوگرمی که قیمت‌هایی بیشتر از ۵۰۰هزار تومان و گاه به بهانه رسپی‌های اعلا و پروپیمان‌شان، هزینه‌های میلیونی دارند.
پرفروش به شکل لیوانی
داستان تغییر هویت آبدوغ‌خیار فقط به کافه‌ها ختم نمی‌شود؛ آبمیوه‌فروشی‌ها هم به شکل لیوانی در روزهای گرم تابستان آن را می‌فروشند. بازار تهران، اول سبزه‌میدان، آبمیوه‌فروشی‌هایی که همیشه شربت لیمو با خاکشیر و تخم‌شربتی می‌فروختند، حالا چند ردیف لیوان آبدوغ‌خیار چیده‌اند روی پیشخوان و آنقدر بازارشان سکه است که همکاران راسته خود را هم وسوسه کرده‌اند. قاسم، فروشنده آبدوغ‌خیار لیوانی می‌گوید: «خیلی‌ها که میان بازار و پول خوردن کباب رو ندارن و ساندویچ فلافل هم تو گرما بهشون مزه نمی‌ده، ترجیح میدن با یه لیوان آبدوغ‌خیار شکمشون رو سیر کنن؛ هم خنکه، هم خوشمزه و هم رژیمی! قیمتی هم نداره؛ لیوانی ۷۰هزار تومن.»
پک نیمه‌آماده برای تنبل‌ها
برخی کافه‌چی‌ها و شف‌های جوان، تمایلی خاص دارند به ادایی و بزک کردن هر آنچه شاید زمانی خوش‌نام هم نبوده؛ مثل آبدوغ: «کارش چیه، بوق می‌زنه، بخیه به آبدوغ می‌زنه»، «آبدوغ‌خیار با دل‌دردش، قیمت چلوکباب درمیاد» و «این چه آب است و چه دوغ است و چه خیار». یکی از همین کافه‌چی‌ها درحالی‌که نان‌خشک ۴مغز را توی مشت جمع‌وجورش خرد می‌کند، می‌گوید: «انگشت‌شمارند غذاهایی که قابلیت مدرنیزاسیون دارند... یکی‌شان آبدوغ‌خیار است؛ کم‌خرج و فوری و قابل‌تغییر با حفظ اصالت طعم. برای ما که کاسبیم، صرفه اقتصادی دارد و برای مشتری هم هیجان‌انگیز است.» اهالی کاشان، آبدوغ‌خیار را با آب چاییده (آب جوشیده و سرد شده با قالب‌های یخ) و نان‌خشک ۴مغز درست می‌کنند، ترک‌زبان‌ها نیز سبزیجات محلی را چاشنی‌اش می‌کنند، یزدی‌ها با پیاز می‌خورند و اقوامی هم هستند که زمستان‌ها آب انار شیرین را جایگزین دوغ در آبدوغ‌خیار می‌کنند. اینها را پاسخگوی تلفن یکی از فروشگاه‌های آنلاین غذا و مزه می‌گوید و ادامه می‌دهد: «همین تفاوت‌ها باعث نوسان قیمت آبدوغ‌خیار می‌شود.» آبدوغ‌خیار فقط در کافه‌ها و رستوران‌ها، لاکچری و گران نشده؛ این از تبلیغاتی که یکی از بلاگرهای معروف غذا انجام داده، پیداست: «پک نیمه‌آماده آبدوغ‌خیار برای ۴نفر... اول بسته خیار و سبزی، بعد بسته نان و ادویه را به ظرف بریزید...» آبدوغ‌خیارهای پک‌شده هم با توجه به بسته‌بندی یا عناوین‌شان مانند رژیمی یا مجلسی با قیمت‌های مختلف از ۲۵۰تا ۹۰۰هزار تومان عرضه می‌شوند.
