گروه مسکن و شهری: تابستان تهران به انواع و اقسام آلایندههای هوا و تهدیدکننده سلامتی شهروندان تبدیل شده است. آسمان پایتخت در اولین ماه تابستان به 3 نوع آلودگی آغشته شد؛ آلایندههایی مرکب از ریزذرات، اشعه و گاز که هر کدام به تنهایی، سلامتی سیستمهای اصلی بدن شامل قلب، عروق، ریه و... را تهدید میکنند و منشأ مرگ زودرس یا سرطان هستند.
نیمه اول تیرماه، افزایش ریزذرات گرد و خاک در آسمان تهران برای دو روز پیاپی، «وضعیت قهوهای» در شهر برقرار کرد. افزایش آلایندگی PM10 و همچنین PM2.5 در هوا، شاخص آلودگی را از عدد 300 فراتر برد؛ وضعیتی که در آن هر نوع تردد در سطح شهر باید ممنوع شود. ریزذرات گردوخاک به اندازه ریزذرات ناشی از انتشار آلودگی از اگزوز خودروها که در زمستان افزایش پیدا میکند، برای سلامتی شهروندان تهدیدزاست و حتی میکروب و ویروسهایی از تنفس این ذرات گرد و غبار نیز وارد بدن انسان میشود که خود بیماریها و عوارض بعدی را به همراه دارد.
افزایش گرد و غبار در سطح شهر ناشی از جهش خاکها از زمینهای خشکشده اطراف تهران در اثر افزایش وزش باد است. طی روزهای اخیر نیز افزایش دمای هوا و تابش نور خورشید سبب شده شاخص اشعه UV از حد مجاز فراتر رود. این اتفاق مخاطراتی برای پوست به همراه دارد که حادترین آن، سرطان است.
دمای هوای تهران روز گذشته به 39 درجه رسید و امروز و فردا نیز پیشبینی شده است، شدت گرما در همین حد حفظ شود و شنبه به 40درجه صعود کند.در کنار این دو نوع آلودگی، طی روزهای گذشته، شاخص آلایندگی گاز ازن (O3) نیز در هوای پایتخت افزایش پیدا کرده است. روز پایانی تیرماه، عدد این شاخص به 138 تجاوز کرد که از سطح نرمال 50 خیلی بیشتر است و به معنای «آلودگی ازنی» تهران است.
گاز ازن در اثر ترکیب شیمیایی اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار متصاعدشده از جایگاههای سوخت و خودروها با تابش نور خورشید هنگام افزایش دمای هوا از سطح 30 درجه، به وجود میآید. حدمجاز غلظت این گاز در هوا باید 59pbb (ذره در میلیارد) باشد اما با افزایش دمای هوا به سطح 39 و 40 درجه، این غلظت به 100pbb و بیشتر تجاوز میکند که در این حالت، گاز ازن اثر تخریبی شدید بر مخاط و اندامهای تنفسی دارد. تنفس ازن همچنین به درد قفسه سینه، سرفه، سوزش گلو و گرفتگی ریه میانجامد و علاوه بر آن میتواند بیماریهای ریوی مثل برونشیت را تشدید کند. از گاز ازن بهعنوان آلودگی ثانویه یاد میشود.
در حالی که در روزهای سرد سال عمده آلودگی هوا مربوط به ذرات معلق و منواکسید کربن است، در روزهای گرم سال آلودگی ثانویه ازن تبدیل به خطر اصلی تهدیدکننده جان انسانها میشود. بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران میزان غیرمجاز از گاز ازن (O3) در هوا میتواند باعث بروز عوارضی بر سلامتی انسان بهویژه مبتلایان به بیماریهای ریوی، کودکان، سالمندان و افرادی که در خارج از منزل فعال هستند، شود. گفته میشود در مواجهه با ازن، کودکان در معرض بیشترین خطر هستند زیرا ریههای آنان هنوز در حال رشد و تکامل است و معمولا فعالیت آنها در خارج از منزل در روزهای داغ تابستانی یعنی درست در زمانی که سطح ازن بالاست، زیاد است. همین موضوع احتمال افزایش تاثیرپذیری کودکان از ازن را تقویت میکند و در نتیجه ممکن است به شکل آسم در کودکان بروز و ظهور پیدا کند.