محققان آمریکایی نوعی «نخ دندان دارویی» ساخته‌اند که می‌تواند واکسن را کاملاً بدون درد و بدون نیاز به سوزن، به بدن منتقل کند. این روش جالب که در آزمایش بر روی موش‌ها، ایمنی ۱۰۰ درصدی در برابر ویروس آنفلوآنزا ایجاد کرد، می‌تواند در آینده جایگزینی برای تزریقات سنتی باشد و حتی در ویزیت‌های عادی دندانپزشکی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
به گزارش ساینس، ایده ساخت چنین واکسنی از یک جرقه ذهنی کاملاً تصادفی آغاز شد. دکتر «هارویندر گیل» (Harvinder Gill)، مهندس نانوپزشکی و سرپرست پژوهش جدید، سال‌ها پیش در حین مطالعه درباره بیماری‌های لثه متوجه شد که شیار لثه (Gingival Sulcus)، یعنی فضای کوچک بین دندان و لثه، قابلیت جذب مولکولی فوق‌العاده بالایی دارد. او می‌گوید: «این مسئله در ذهن من جرقه زد. اگر این ناحیه تا این حد نفوذپذیر است، آیا نمی‌توانیم از آن برای واکسیناسیون استفاده کنیم؟»
برای اثبات و آزمایش این ایده، محققان دانشگاه فناوری تگزاس ابتدا باید بر یک مسئله بزرگی غلبه می‌کردند: نخ دندان کشیدن برای یک موش! این کار دشوار، با کمک دو نفر انجام شد و نتایج اولیه نشان داد که ۷۵ درصد از پروتئین‌های قرار گرفته روی نخ، با موفقیت به لثه موش منتقل شدند.
اما آزمایش اصلی زمانی بود که آنها یک ویروس غیرفعال آنفلوآنزا را به نخ دندان آغشته کردند. نتایج خیره‌کننده بود: تمام موش‌هایی که سه دوز از این «واکسن نخی» را دریافت کرده بودند، پس از مواجهه با ویروس واقعی آنفلوآنزا زنده ماندند، درحالی‌که تمام موش‌های واکسینه‌نشده مردند.
ابن روش نه‌تنها باعث تولید آنتی‌بادی در بزاق و مدفوع شد، بلکه یک پاسخ ایمنی سیستمیک و قوی ایجاد کرد. سطح سلول‌های T (سلول‌های مهم سیستم ایمنی) در ریه‌ها و طحال آنها افزایش یافته بود و حتی آنتی‌بادی‌ها در مغز استخوان نیز یافت شدند که نشان‌دهنده درگیری کامل سیستم ایمنی بود. این پاسخ ایمنی، بسیار شبیه به اثر واکسن‌های استنشاقی مانند FluMist بود.
برای سنجش کارایی این روش در انسان، محققان از ۲۷ داوطلب سالم خواستند تا از نخ دندان‌های آغشته به رنگ خوراکی استفاده کنند. نتایج نشان داد که به‌طور متوسط ۶۰ درصد از رنگ به لثه آنها منتقل شده است. مهم‌تر از آن، اکثر داوطلبان اعلام کردند که این روش را به تزریق سنتی ترجیح می‌دهند.
این رویکرد اکنون نیازمند آزمایش‌های بالینی برای تأیید نهایی است. دکتر گیل و تیمش امیدوارند با اصلاح و بهبود این فناوری، آینده‌ای بسازند که در آن واکسیناسیون می‌تواند به سادگی و بدون درد در حین یک ویزیت عادی دندانپزشکی انجام شود.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال Nature Biomedical Engineering منتشر شده است.
