به گزارش همشهری‌آنلاین، وقتی صحبت از بازیکنان جوان می‌شود، مردم اغلب از لاماسیا یا لافابریکا، آکادمی‌های باشگاه‌های بارسلونا و رئال‌مادرید حرف می‌زنند. اما پرورش بازیکن، یک صنعت پولساز در بسیاری از باشگاه‌های جهان است. گاهی در یک مقطع عده‌ای از بازیکنان آکادمی به‌طور دسته‌جمعی راهی تیم بزرگسالان می‌شوند و نسلی طلایی را تشکیل می‌دهند که کلاس۹۲ منچستریونایتد و بارسلونای گواردیولا نمونه‌های موفق از این دست هستند. ژاوی و هانسی فلیک هم از سر ناچاری و به‌خاطر شرایط اقتصادی باشگاه بارسلونا دست به جوانگرایی زدند. اما کدام لیگ‌ها و باشگاه‌های اروپایی بیشترین اعتماد را به بازیکنان جوان دارند؟
سوپر لیگ ترکیه با اینکه گردش مالی خوبی دارد، محل کشف استعدادهاست؛ هرچند که ستاره‌های مسن خارجی هم به آن جذب می‌شوند. در طول ۱۷فصل اخیر، میانگین فصلی سوپرلیگ برای نسبت کل دقایق بازی بازیکنان زیر ۲۲سال، ۵.۶درصد است که ۲.۵درصد کمتر از پایین‌ترین رکورد بعدی است.
لیگ برتر هلند بین ۱۰لیگ برتر اروپا، بیشترین نسبت دقایق بازی بازیکنان زیر ۲۲سال را دارد. از فصل ۰۹-۲۰۰۸، میانگین دقایق بازی بازیکنان زیر ۲۲سال در طول یک فصل، ۲۳درصد بوده است، بنابراین تقریبا یک‌چهارم از کل دقایق بازی در این لیگ در آن دوره به بازیکنان ۲۱سال یا کمتر اختصاص داده شده است. حتی در طول این سال‌ها چند فصل وجود داشته که بازیکنان ۲۱ساله یا کمتر بیش از یک‌چهارم کل دقایق بازی را به خود اختصاص داده‌اند. در فصل ۱۲-۲۰۱۱، این رقم ۲۶.۴درصد بود و در فصل‌های ۱۵-۲۰۱۴ و ۱۶-۲۰۱۵به‌ترتیب به ۲۵.۹درصد و ۲۵.۶درصد رسید. اوج این آمار در فصل ۲۰-۲۰۱۹بود که ۲۸.۳درصد از کل دقایق بازی در لیگ برتر هلند متعلق به بازیکنان زیر ۲۲سال بود.
این سناریویی مشابه اما کمی کمتر افراطی در بلژیک نیز وجود دارد. هر فصل ثبت‌شده (از فصل ۰۹-۲۰۰۸) حداقل ۱۴.۱درصد از کل دقایق بازی را به بازیکنان ۲۱ساله یا کمتر اختصاص داده است. برای درک بهتر این رقم، بدنیست بدانید لیگ برتر، لالیگا و سری‌آ هرگز به چنین اوجی نرسیده‌اند. استقبال لیگ برتر بلژیک از جوانان در ۸سال گذشته تشدید شده است. نسبت دقایق بازی بازیکنان زیر ۲۲سال در فصل‌های ۱۷-۲۰۱۶ و ۱۸-۲۰۱۷، تقریبا ۱۵.۵درصد بود، اما هر سال افزایش یافت تا اینکه در فصل ۲۴-۲۰۲۳ به ۲۴.۵درصد رسید. این آمار فصل گذشته با اندکی کاهش به ۲۱.۸درصد رسید، اما این رقم همچنان از هر یک از ۱۰لیگ برتر دیگر اروپا بیشتر بود.
اگر یکی از ۵لیگ برتر اروپایی بیشترین تکیه را بر بازیکنان جوان داشته باشد، آن لیگ‌یک فرانسه است. این لیگ در ۱۱فصل گذشته، ۱۰بار بیشترین نسبت دقایق بازی بازیکنان ۲۱سال یا کمتر را داشته است، درحالی‌که میانگین کلی آن برای کل دوره ۱۷ساله مورد بررسی، ۱۴.۸درصد است. این رقم برای ۵سال گذشته به ۱۶.۱درصد افزایش یافته است. فصل‌های ۲۴-۲۰۲۳ و ۲۵-۲۰۲۴شاهد اوج اعتماد لیگ‌یک به جوانان بوده‌ایم که آمار به‌ترتیب به ۱۷.۳درصد و ۱۷.۴درصد رسیده است.
در مورد لیگ برتر، لالیگا و سری‌آ، فاصله زیادی بین آنها وجود ندارد؛ لیگ برتر انگلیس کمترین میانگین (۸.۱درصد) را دارد، میانگین ۱۱.۳درصد و ۱۰درصد آن در ۲فصل گذشته، بالاترین میزان در این رقابت‌هاست.
سری آ در این دوره ۱۷ساله، پایین‌ترین میانگین (۸.۴درصد) را دارد و اخیرا نوسانات زیادی را تجربه نکرده و در ۵فصل گذشته از ۸.۲درصد تا ۹.۷درصد متغیر بوده است. لالیگا (۹.۲درصد) با میانگین ۱۷ساله در رتبه بعدی قرار دارد.
بوندس‌لیگای آلمان هم چندان متفاوت نیست. در طول همین دوره ۱۷ساله، نسبت دقایق بازی داده شده به بازیکنان زیر ۲۲سال، ۱۳درصد است. اما بوندس‌لیگا از فصل ۱۸-۲۰۱۷(۱۷.۲درصد) در شیب نزولی قرار داشته است؛ میانگین در ۷فصل بعدی ۱۱.۳درصد بوده و فصل ۲۵-۲۰۲۴ با ۹.۶درصد کمترین میزان این رقابت در ۱۷سال گذشته بوده است.
لالیگا نیز در سال‌های اخیر شاهد افزایش اتکا به بازیکنان جوان‌تر بوده است. این لیگ در فصل ۲۲-۲۰۲۱ به پایین‌ترین سطح خود در این رقابت‌ها رسید و تنها ۶.۹درصد از دقایق بازی لیگ به بازیکنان زیر ۲۲سال اختصاص داشت. با این حال، این رقم در فصل ۲۵-۲۰۲۴ به ۸.۷درصد، سپس ۱۰.۹درصد و ۱۱.۵درصد افزایش یافت و در فصل اخیر، پس از لیگ‌یک (۱۷.۴درصد) در رتبه دوم قرار گرفت.
از آغاز فصل ۱۲-۲۰۱۱، لیگ برتر هلند به‌طور میانگین جوان‌ترین ترکیب اولیه (۲۴سال و ۲۵۶روز) را داشته، درحالی‌که سوپرلیگ ترکیه مسن‌ترین ترکیب اولیه (۲۷سال و ۳۱۰روز) را ثبت کرده است. لیگ هلند (اردی‌ویژه) از فصل ۱۲-۲۰۱۱ تاکنون، با ۱۲بازیکن از ۱۴بازیکن جوان، در صدر جدول رده‌بندی جوان‌ترین میانگین سنی ترکیب اصلی تیم‌ها در یک فصل قرار دارد.
در فصل ۲۵-۲۰۲۴، میانگین سنی بازیکنان اصلی استراسبورگ ۲۱سال و ۱۰۶روز بود. این تقریبا یک سال کامل جوان‌تر از دومین رکورد پایین‌ترین میانگین سنی در بین ۱۰لیگ برتر اروپا (PSV در فصل ۱۴-۲۰۱۳ با ۲۲سال و ۸۴روز) است. این باشگاه زیرنظر شرکت تاد بولی، مالک چلسی است.
والنسیا به‌خاطر مشکلات مالی، چاره‌ای جز میدان‌دادن به جوانان ندارد. در فصل ۲۴-۲۰۲۳، میانگین سنی ترکیب اصلی آنها ۲۳سال و ۲۷۴روز بود که از فصل ۲۲-۲۰۱۲ تاکنون، جوان‌ترین رکورد یک تیم لالیگایی در یک فصل کامل است. تیم‌های فصل ۲۳-۲۰۲۲(۲۴سال و ۹۱روز) و ۲۵-۲۰۲۴(۲۴سال و ۱۹۰روز) نیز در جمع ۶تیم برتر قرار دارند.
در فصل ۲۵-۲۰۲۴، بارسلونا در حالی لالیگا را فتح کرد که میانگین سنی ۱۱بازیکن اصلی آن ۲۴سال و ۲۴۸روز بود و تیم آنها شامل ۱۰بازیکن از فارغ‌التحصیلان لاماسیا بود؛ ۹نفر اگر دنی اولمو را که ۱۰سال پس از ترک بارسلونا در نوجوانی از لایپزیش به این تیم پیوست، کنار بگذاریم. این رکورد آنها را به جوان‌ترین تیم تاریخ تبدیل کرد که قهرمان لالیگا شده است.
از بین تیم‌هایی که حداقل از فصل ۱۲-۲۰۱۱ بین ۱۰لیگ برتر اروپا حضور داشته‌اند، آلکمار جوان‌ترین ترکیب اصلی خود با میانگین سنی ۲۳سال و ۲۵۶روز را دارد. هیرنفین (۲۳سال و ۳۱۰روز) و آژاکس (۲۳سال و ۳۲۵ روز) نیز فاصله چندانی با آنها ندارند.
فرصتی برای کشف نیست
تیم‌ها بودجه، اولویت‌ها و سیاست‌های متفاوتی دارند و بازیکنان جوان آینده‌دار در برخی لیگ‌ها نسبت به سایر لیگ‌ها، مسیر بهتری برای رسیدن به تیم اصلی دارند. در باشگاهی مثل رئال‌مادرید نمی‌شود جوانگرایی را از دل باشگاه شروع کرد. اگر بازیکن جوان در بازار موجود باشد، جذب می‌شود اما اعتماد به آکادمی بعید است. آنچلوتی یک مربی ستاره‌دوست بود و حتی گاهی اگر مجبور به استفاده از بازیکنان جوان تیم دوم می‌شد، در بازی بعدی او را روی نیمکت قرار می‌داد. در رئال به سرمربی فرصت کشف بازیکن داده نمی‌شود. هواداران فقط جام می‌خواهند و بلافاصله بعد از جشن قهرمانی، می‌گویند بس است و برویم سراغ جام بعدی؛ بازیکنی که ظهور می‌کند، به باشگاه‌های دیگر قرض داده می‌شود و خیلی خوب برمی‌گردد.
در میان ۱۰لیگ برتر اروپایی طبق آمار اوپتا شام یعنی ۵لیگ بزرگ، به علاوه لیگ‌های برتر هلند، پرتغال، بلژیک، ترکیه و چک، منطقی است که فرض کنیم پیشرفته‌ترین و معتبرترین لیگ‌ها کمترین وابستگی را به جوانان دارند. پولی که در این رقابت‌ها در گردش است، بیشتر است و جوانگرایی ریسک بالایی دارد.
موفقیت عظیم منچستریونایتد در طول دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ بر پایه چیزی مشابه بنا شده بود و آن چیزی که «کلاس۹۲» نامیده می‌شد، نقشی محوری در بهترین دوران سر الکس فرگوسن داشت. منچستریونایتد ادعا می‌کند که از ۳۰اکتبر ۱۹۳۷تاکنون، حداقل یک فارغ‌التحصیل آکادمی را در ترکیب‌های روز مسابقه‌اش داشته و این یعنی بیش از ۴۰۰۰بازی.
