به گرارش خبرگزاری صدا و سیما،آقای عبدالکریم حسین زاده، معاون رئیس جمهور در امور توسعه روستایی و مناطق محروم با حضور در برنامه صف اول "برنامه‌ها و اقدامات روستایی رئیس جمهوری در دولت چهاردهم" را تشریح کرد. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
سؤال: وقتی که صحبت از معاونت توسعه ریاست جمهوری و مناطق محروم می‌شود، همینطور که از اسم آن برمی آید معاونتی است که قرار است در راستای توسعه مناطق روستایی و مناطق محروم حرکت کند. اما قاعدتاً وقتی می‌گوییم موضوع برق و جاده و گاز و آب در حوزه روستایی و اینها، می‌بینیم هر کدام از اینها متولی و دستگاهی در دولت دارد و اولین چیزی که به ذهن می‌آید این است که نکند موازی کاری است. بخاطر همین فکر می‌کنم ضرورت این است که اول با این معاونت آشنا شویم، ساختار آن و ضرورت شکل گیری این معاونت چه بوده؟
حسین زاده: امروز حدود شش ماه از حضور من در معاونت توسعه امور روستایی و مناطق محروم رئیس جمهور می‌گذرد. روز اولی هم که وارد این عرصه شدم همین پرسش‌ها بود. می‌گفتند معاونتی ذیل معاونت اول وجود دارد یا دستگاه‌های مختلف دارند کار خودشان را می‌کنند. اما حقیقت این است که رئیس جمهور اعتقادی داشتند مبنی بر اینکه باید یک نهاد و یک ساختار ضابطه‌مند به وجود بیاید که تبدیل به صدای بی صدا‌ها شود. تبدیل به مرکز توجه به افرادی شود که احیاناً در حاشیه قدرت، سیاست، اقتصاد یا اجتماع قرار گرفته‌اند و این طیف عظیمی از افراد جامعه را دربر می‌گرفت. چه افرادی که ساکن روستاها هستند، چه افرادی که در مناطق کم برخوردار دارند زندگی می‌کنند و حیات خودشان را به سر می‌برند. قبل از هر چیزی عرض کنم این معاونت و این نهاد ضد موازی کاری است. یکی از درد‌های اساسی که در کشور ما وجود داشته اینکه حکمرانی یکپارچه و یکدست در حوزه توسعه روستاها و همچنین بهبود شرایط زیست در مناطق کم برخوردار را نداشتیم. در حوزه توسعه روستایی ۳۲ دستگاه داریم. در حوزه گروه‌های مختلفی که به صورت جهادی، خیرین، گروه‌های مختلفی که دارند فعالیت می‌کنند، چند ده هزار گروه مختلف داریم. وقتی رهبریتی برای این گروه‌ها وجود نداشته باشد، برای این سازمان‌های مختلف وجود نداشته باشد، در اینجا است که در خلأ نبود یک سازمان نظارتگر، سازمان سیاستگذار، سازمان برنامه ریز، امکان موازی کاری‌ها به وجود می‌آید. شأن نزول و یا تشکیل این معاونت این بوده که باعث این شود که هم افزایی درمیان همه انرژی‌ها و قدرت‌های مختلف که وجود دارند، ایجاد شود. خیلی از جا‌ها دیده‌ایم که بهره وری نمی‌گویم صفر شده ولی خیلی پایین آمده. به علت وجود همین موازی کاری ها. بعنوان مثال در حوزه زیرساخت‌هایی که شما اسم بردید، آب، برق، گاز و خیلی از مسائل دیگر، نمی‌آییم بیاییم شاخص‌های برخورداری استان‌های مختلف را با هم مقایسه کنیم بعد نظام توزیع ثروت و بودجه‌ای ما براساس این باشد که ببینیم کدام استانها میزان بهره وری آنها از میانگین کشوری پایین‌تر است که بیاییم اول این استانها را به میانگین کشوری برسانیم، بعد مجدد برویم به سراغ سایر استان ها. استانی دارم درصد برخورداری بعنوان مثال از آب روستایی یا درصد تنش آب روستایی اش بسیار بالا است. استانی داریم درصد تنش آب روستایی اش بسیار پایین است. اما می‌آییم توزیع اعتبارات متوازن در کشور را به صورت کاملاً برابر بین استانها تقسیم می‌کنیم و این به این نابرابری دامن می‌زند. به قول شهید بهشتی نباید فضا را طوری کنیم که ثروتمندان ثروتمندتر و فقرا فقیرتر شوند. وجود ما در معاونت ایجاد ساختار هماهنگ و برنامه ریزی شده که سیاستگذاری و برنامه ریزی بین همه دستگاه‌ها می‌کند، بروند و فعالیت خودشان را بکنند. خیلی از جا‌ها به دوستان متذکر شده‌ام که ما نیامده‌ایم در امورات شما دخالت کنیم، اصلاً نیامده‌ایم کار شما را انجام دهیم، آمده‌ایم سیاستگذاری کنیم کار‌ها به چه نحوی انجام شود درست است و کشور منفعت می‌برد. در استان داریم، در سنوات گذشته چیزی حدود ۴۰۰ تا از روستا‌هایی که همه شاخص‌های برخورداری را داشتند خالی از سکنه شدند.
سؤال: پس می‌طلبد نگاه به معاونت را اصلاح کنیم. الان شما مثلاً بعنوان وزارت نیرو در حوزه آبفا آن بودجه را متوازن تقسیم می‌کند در صورتی که یک جا بیشتر نیاز دارد، یک جا کمتر. معاونت توسعه روستایی می‌آید این سیاست یکپارچه را انجام می‌دهد که بتواند در پیاده کردن وظایف شان به دستگاه‌ها کمک کند؟
حسین زاده: یک زمانی می‌گفتم یکی از معضلات اساسی ما این است که آمایش سرزمینی در ایران متولی ندارد. حداقل می‌توانم امروز این را ادعا کنم. با به وجود آمدن معاونت توسعه امور روستایی و مناطق محروم حداقل در این دو حوزه، آمایش سرزمین را هم مجری اش هستیم، هم ناظر آن هستیم و دستگاه‌های اجرایی می‌بایست در ابعاد شاخص‌هایی که وجود دارد، سنجش‌هایی که می‌شود، فعالیت خودشان را انجام دهند.
سؤال: الان مکلف هستند؟
حسین زاده: این تکلیف را آقای رئیس جمهور با حکمی که برای ما تفویض کرده و اعتباراتی که امسال در اختیار ما قرار گذاشته شده است، اختیارات خودمان را اهرم می‌کنیم برای اینکه بتوانیم سهمی از مشارکت اعتباری که داریم، با دستگاه‌ها سهیم شویم و آنها را جهت دهیم در مسیر هدفمند کردن این اعتبارات. به رئیس جمهور گفتم در پایان راه باید به دو مسئله رسیده باشیم، یکی اینکه توسعه روستایی و مناطق محروم را چه میزان متوازن کرده‌ایم، یعنی این عدم برخورداری‌ها را متوازن کرده‌ایم و چه میزان توانسته‌ایم حکمرانی یکپارچه در این دو حوزه به وجود بیاوریم. فکر می‌کنم این دو مأموریت مأموریت نهایی این معاونت خواهد بود و باید در خصوص آن هم به ملت عزیز ایران و هم به شخص رئیس جمهور پاسخگو باشیم.
سؤال: اینها هر دو در مسیر توسعه؟
حسین زاده: بله ما تغییر ریل ایجاد کرده‌ایم. شخصاً جزء افرادی هستم که از واژه محرومیت زدایی حقیقتاً بیزار هستم. در این ایام استان خوزستان، بوشهر، خراسان جنوبی رفته‌ام. سفر اخیر من به استان کردستان بوده است. کردستان بر روی طلا خوابیده است، اصلاً منطقه‌ای به نام محروم نداریم. وجب به وجب خاک این سرزمین سرشار از ظرفیت‌های بالقوه‌ای است که ما نتوانسته‌ایم اینها را احیا کنیم. تغییر پارادایمی که دادیم این است که در نظام برنامه ریزی معاونت دیگر بر روی نداشته‌ها برنامه ریزی نمی‌کنیم. دیگر اینکه آب ندارد، برق ندارد، گاز ندارد، در اولویت دوم است. اولویت اول این است که چه چیزی دارد که ما برویم با سرمایه گذاری بر آن ظرفیت بالقوه آن را بالفعل کنیم تبدیل به ثروت کنیم. اعتقاد داریم اگر آنها را به آن ثروت برسانیم، خودشان می‌توانند بسیاری از این زیرساخت‌ها را ایجاد کنند، مشارکت کنند و خودشان توسعه گر مناطق خودشان باشند. لذا بیشتر در دایره بحث مناطق کم برخوردار به دنبال ایجاد توسعه، توسعه مشارکتی براساس ظرفیت‌های درون سرزمینی هر منطقه هستیم.
سؤال: اینها خیلی خوب و متین و منطقی است. چرا علی رغم منطقی بودن و درست بودن اینکه ما در هر منطقه‌ای کشورمان برویم روی خوشه صنعتی، در حوزه روستایی و مناطق کم برخوردار روی ظرفیت‌های آن کار کنیم ظرفیت‌های بالقوه را تبدیل به بالفعل کنیم، اما چرا تا الان نشده است. مهمترین موانع توسعه چه بوده؟
حسین زاده: علت‌های بسیار متفاوتی دارد. شاید یکی از دلایل آن که رئیس جمهور کشف کرده نبود نهاد نظارتی بالاسری بوده است. امسال ۶۰ همت اعتبارات خرد را بین مشاغل خرد و کارگاه‌های کوچک باید در سراسر کشور تقسیم کنیم. این باید براساس ظرفیت‌های مختلف درون هر استان برود و توزیع شود نه اینکه مفهوم توزیع رانت به خودش بگیرد، کما اینکه گاهاً این اتفاق در کشور افتاده است. اما وقتی یک معاونت می‌آید و ادعا می‌کند که ما باید براساس همان رسته‌ها در مسیر سیاستگذاری درست و براساس ظرفیت‌های درون سرزمینی هر منطقه بیاییم این ۶۰ همت را در مناطق مختلف تقسیم کنیم، احتمال اینکه انحراف از برنامه و اهداف به وجود بیاید، خیلی کم است. آمده‌ایم بگوییم که هیچکدام از دستگاه‌ها نباید از شفاف سازی بترسند، از اعلام واقعی هزینه کردها، از درصد تخصیص اعتبارات و پیشرفت فیزیکی طرح ها. چرا که معاونت قصد دارد در کنار آنها قرار بگیرد و این روند‌ها را روند‌های برنامه ریز کند. امروز جمعیت ما چیزی حدود ۲۳ یا ۲۴ درصد در روستاها باقی مانده‌اند که عدد خوبی نیست. الان به طور رسمی ۱۱ میلیون الی چند میلیون نفر در حاشیه شهر‌ها زندگی می‌کنند که در روستا‌های خودشان زیست باعزت و باکرامت داشته‌اند. واقعاً زیست در حاشیه شهر‌ها زیست باعزت نیست و تبدیل به چالش شده است. اگر توسعه روستایی و توسعه مناطق کم برخوردار محل سؤال در نظام برنامه ریزی ما بود، نباید این اتفاقات رخ می‌داد. امروز باید روستاها و مناطق کم برخوردار را به محل اتکای
برنامه ریزی در کشور برگردانیم، باید محلی از اعراب داشته باشد. نمی‌شود سهم روستا‌های ما از جی دی پی کشور ۲۳ درصد باشد، اما سهم شان از اعتبارات کشور حدود ۲ الی ۳ درصد. به اعتقاد من این بی عدالتی است. در اقتصاد مقاومتی که شما اسم بردید، رهبری انقلاب فرمودند که امسال شما باید پیوست عدالت داشته باشید، من از شما و مدیران کشوری و ملت ایران سؤال می‌کنم، آیا پیوست عدالتی پویاتر از یک معاونتی که می‌تواند این را برعهده بگیرد؟ این معاونت می‌تواند همان پیوست عدالت دولت باشد، در توزیع قدرت، در توزیع ثروت و در نظارت بر برخورداری ها، در نظارت بر عملکرد دستگاه‌هایی که مأموریت قبول کرده‌اند در حوزه محرومیت زدایی و در حوزه توسعه روستایی به همان میزان که اعتبارات می‌گیرند، به همان میزان که قدرت از دولت و حاکمیت می‌گیرند، به همان میزان هم پاسخگو باشند.
سؤال: حتی فراتر از این ما اعتقاد داشتیم بار‌ها در سیاست‌های کلان و سیاست‌های اعلامی، در شعار‌ها گفته‌ایم که توسعه کشور از روستاها می‌گذرد، یعنی فراتر از این را دیده‌ایم. اما الان یک نکته وجود دارد، شما یک اهرم را بعنوان بودجه اشاره کردید در اجرای این سیاست یکپارچه و توزیع عدالت. به جز این اهرم بودجه چه اهرمی در اختیار دارید که بتوانید با سایر دستگاه‌ها هماهنگ شوید در اجرای این مسیر مهم درست؟
حسین زاده: در برنامه پنج ساله هفتم، سه محور وجود دارد. یکی بحث محرومیت زدایی است، مبارزه با فقر و چندبعدی است و عدالت اجتماعی است. خوشبختانه یکی از مصوبات شورای عالی برنامه که اخیراً مصوب و اعلام شد این است که معاونت توسعه امور روستایی و مناطق محروم، سیاستگذاری، راهبری، برنامه ریزی، نظارت و هماهنگی است. این سه موضوع را برعهده دارد. در پایان بند سوم اشاره کرده که هماهنگی دستگاه‌های اجرایی هم با این معاونت است. یعنی دستگاه‌های مختلف در این حوزه عدالت اجتماعی، فقر چندبعدی و محرومیت زدایی باید در تابعی از این سیاستگذاری، برنامه ریزی، نظارت و هماهنگی باشد، ذیل معاونت رئیس جمهور.
سؤال: چون ابتدای فرمایش تان گفتید زمانی که وارد شدم گفتم این بحث معاونت ذیل معاون اول، یک زمان معاونت توسعه روستایی ذیل معاون اول بود قبلاً؟
حسین زاده: در این شش ماه که گذشته است که راحت هم نبوده، اگر کسی دو روز در فضای اداری کار کرده باشد می‌داند که فرآیند‌های بروکراسی اداری خیلی سخت است.
سؤال: مخصوصاً برای شما که می‌خواهید این سیاست یکپارچه را پیاده کنید؟
حسین زاده: می‌خواهیم برای اولین بار شکل بگیرد. یکی از دوستان گفت شما؟ خودتان را فراموش کرده‌اید. نه من هم کسانی را که در این معاونت ذیل معاون اول فعالیت کرده‌اند، از آقای مدنی، آقای امید، آقای رضوی و همه افرادی که حضور ذهن ندارم، دست آنها را می‌بوسم. حتماً گام‌هایی را در این مسیر توسعه برداشته‌اند. اما مکلف بوده‌ایم ساختار جدیدی را به وجود بیاوریم. ساختاری که وقتی یک رئیس جمهور بخشی از قدرت اش را به معاونتی تحت این عنوان تفویض کرده بتواند نقش آفرینی درستی در فضای حکمرانی کشور داشته باشد. بتواند برای کشور خروجی داشته باشد. بتواند آن فاصله و شکاف عدم توسعه یافتگی را با نقاط شهری جبران کند. بخاطر همین، اولین اقدامی که کردیم اصلاح ساختار سازمانی این معاونت بود. امروز ساختار سازمانی اش را اصلاح کردیم، در معاونت چهار تا معاونت ذیل خودش دارد. سه مرکز دارد، چهار معاونت و ۱۸ رکن اساسی ذیل خودش دارد. دومین اقدام این بود که وقتی حرف از سیاستگذاری می‌زنید خیلی واژه راحتی است، اما در مقام عمل خیلی سخت است. مخصوصاً برای ساختار‌ها و سازمان‌هایی که فرابخشی اند. شما بدون پول نمی‌توانید هیچ سیاستگذاری کنید. اولین اقدام این بود که بیاییم در بودجه سنواتی امسال صاحب ردیف اعتباری شویم که توانستیم چند ردیف مستقل برای خودمان به وجود بیاوریم. عضویت کمیسیون‌های دولت را دارا شدیم با حق رأی. امروز با حق رأی در کمیسیون‌های دولت از حقوق مردم در مناطق روستایی و مناطق کم برخوردار دفاع می‌کنیم. حتی ساختمان نداشتیم. امروز دارای ساختمان شده‌ایم و تمام این سه چهار ماه هم گذشت برای اینکه ساختار سازمانی و ردیف‌های اعتباری و ساختمانی که باید در آن حضور پیدا کنیم را به وجود بیاوریم. اضافه بر آن قدرتی که باید از قانون می‌گرفتیم، حالا چه برنامه پنج ساله هفتم، مصوبه‌ای که در شورای عالی برنامه گرفتیم و هم ردیف‌های اعتباری مختلفی که در آنها فعال هستیم. خوشبختانه آخرین مصوبه هم با تأکید شدید رئیس جمهور در حوزه عدالت آموزشی و عدالت ورزشی و عدالت حوزه بهداشت و درمان و همچنین توانمندسازی مناطق روستایی و مناطق کم برخوردار، سهم مسئولیت‌های اجتماعی بود که در کمیسیون اصلی که کمیسیون مشترک برای آن تشکیل شد، سهم قابل توجهی در اختیار معاونت قرار خواهد گرفت که بتواند این عقب ماندگی در بخش‌های مختلف را شتاب دهد و از این سهم برای توسعه در این مناطق استفاده کند.
سؤال : چون دقیقاً تا اولین قدم مهمترین نکته را در دستور کار قرار دادید، ساختار اصلاح شود و در مسیر آن سیاستگذاری و اهداف کلان قرار بگیرد. قدم اول، قدم مهمی را برداشتید، الان در مسیر پیشرو مهمترین محورهایی که اولویت بندی کردید و در دستور کار معاونت قرار دارد؟
حسین‌زاده: من فکر می‌کنم شأن ملت ایران خیلی بالاتر از این است که ما نگاه‌مان به آنها، نگاه صرفاً حمایتی باشد. ما جامعه ایران را به حق باید توانمند کنیم و فاکتور اساسی در معاونت توسعه امور روستایی و مناطق محروم؛ توانمندسازی جامعه است. برگرفته از همین توانمندسازی، نقش اصلی و کلیدی ما یک موضوع است که خیلی به آن بی‌توجه بودیم، چرا مردم به حاشیه شهر‌های بزرگ مهاجرت کردند؟ چرا مردم علیرغم وجود همه زیرساخت‌های آب، برق، گاز و تلفن، مانایی آنها در روستاها کاهش پیدا کرده؟ ما به اقتصاد بی‌توجه بودیم، ما به اشتغال پایدار بی‌توجه بودیم. امروز هدف اصلی و واقعی ما در معاونت، اشتغال روستایی و توانمندسازی و اقتصاد مناطق کم‌برخوردار است که ما بتوانیم آن را به صورت کاملاً پایدار دربیاوریم. نمی‌گویم اعتبارات اختصاص داده نشده است، مردم عزیز در بین کشور‌های حوزه خلیج فارس و خاورمیانه، جمهوری اسلامی ایران جزو کشور‌هایی است که بالاترین حجم سرمایه‌گذاری در روستاها و مناطق محروم را داشته، اما ما نیامدیم و آن را هدفمند نکردیم. امسال ۶۰ همت، سال گذشته ۷۰ همت، از خودمان پرسیدیم چه مقدار آن تبدیل به اقتصاد پایدار شد؟ چه مقدار آن امروز اگر من مراجعه کنم؛ شغل‌ها موجود هستند؟ چه مقدار تلاش کردیم که مردم را بیکار بدهکار نکنیم؟
سؤال: اصلاً چقدر آن جذب شد؟
حسین‌زاده: جذب آن بالا بوده، اما به اعتقاد من، باید هدفمند شود. ما همه دستگاه‌ها؛ بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، کمیته امداد، همه گروه‌های جهادی، بنیاد برکت، بنیاد علوی، دستگاه‌های مختلف اجرایی؛ آب، راه، برق، وزارتخانه‌های مختلف، بنیاد مسکن، همه باید در یک مسیر درست و واقعی حرکت کنیم و برنامه‌های ما همسو باشد که موازی‌کاری‌ها آسیب به ایران و به ملت ایران نرساند و در تقویت یکدیگر حرکت کنند و این جز با ایجاد اشتغال و اقتصاد پایدار در این مناطق صورت نمی‌گیرد و این هدف و کارکرد اصلی ما در این معاونت خواهد بود. در کنار نظارت بر توزیع، اعتبارات برای زیرساخت‌ها، بر این که استانها بتوانند از بهره‌مندی متناسب بهره‌مند باشند به نسبت زیرساخت‌های روستایی، مناطق محروم، در کنار استفاده از ظرفیت‌های نوین، تأکید اساسی داریم بر توانمندسازی، اقداماتی هم برای این موضوع صورت گرفته است.
سؤال: الان بحث خوب پیش می‌رود؛ مرحله به مرحله، حالا می‌رسیم به مهمترین نقطه؛ بحث اشتغال و توانمندسازی که به نظرم می‌تواند یک توسعه پایدار را رقم بزند. اگر در آن مسیر با همان سیاست یکپارچه که فرمودید اجرایی شود، مهمترین برنامه‌های شما برای اشتغال، الان؛ چون در گذشته مثلاً می‌گفتند صرفاً تسهیلات دهیم و بعد مسائل و مشکلات مختلفی، چون بر اساس آن آمایش سرزمینی و آن توازن غیرعادلانه، بودجه هدایت و تخصیص داده می‌شد، الان شما در دولت چهاردهم چه رویکردی دارید برای این که بتوانید این اشتغال و توانمندسازی هم پایدار باشد و هم در مسیر توسعه قرار بگیرد؟
حسین‌زاده: در این معاونت قاطعانه به مردم عرض می‌کنم، هر جا هم دیدند به ما بگویند؛ ما اجزای حکمرانی هستیم، ما اگر درست رفتار نکنیم، حکمرانی در مفهوم کلان آن در نظرگاه مردم زیر سؤال خواهد رفت. اعتماد مردم به دستگاه‌ها وقتی که کاهش پیدا کند، به کلان‌نظام حکمرانی کاهش پیدا خواهد کرد. ما موظفیم درست رفتار کنیم. در معاونت تحت نظارت ما و ذیل نظر رئیس‌جمهور، یک ریال از اعتبارات و از آنچه به عنوان امانت نزد ماست در حوزه اشتغال‌های ناپایدار صرف نخواهد شد. ما کاملاً بر اساس ۳۵ رسته، ۱۹ منطقه اقتصادی و ظرفیت‌های واقعی درون سرزمینی هر منطقه سرمایه‌گذاری خواهیم کرد. به عنوان مثال، مسأله فرش در بیجار کردستان، یزد و تبریز؛ یک موضوع است ولی سه مؤلفه کاملاً جداست. وقتی ما فهم از موضوعات منطقه‌ای و محلی نداشته باشیم، اصلاً نمی‌توانیم برنامه‌ریزی دقیقی برای این موضوعات داشته باشیم. ما یک کلان پروژه تعریف می‌کنیم که روز سه‌شنبه هم از این برنامه‌مان در کمیسیون برنامه و بودجه به دعوت این کمیسیون، به همراه سازمان مدیریت رونمایی خواهیم کرد. ما همه را باید درگیر کار کنیم، کار فقط نزد ما نیست. تمام حقیقت؛ ما نیستیم. تمام حقیقت؛ همه ما هستیم، لذا ۱- استارت‌آپ‌ها، شما دیجی‌کالا را گفتید، تمام استارت‌آپ‌های واقعی نه فیک باید بیایند پای کار و یک فرصت بی‌بدیل را به وجود بیاورند که مردم با راحت‌ترین شکل ممکن، محصولات خود را در دورترین نقطه ایران به دست هر مصرف‌کننده‌ای برسانند. ما در حال به وجود آوردن یک کنسرسیوم بزرگ هستیم بین افرادی که در حوزه توانمندسازی کار می‌کنند. توانمندسازی و کارآفرینی زنان، در مناطق محروم و روستاها، استارت‌آپ‌ها، کارخانه‌ها و تولیدکننده‌های مادر؛ از کاله و همه تولیدکنندگان بزرگ ایران، این سه قشر به همراه دستگاه‌های متولی که ما هستیم، به همراه تسهیل‌گرانی که داریم و برنامه داریم تربیت کنیم در ماه این تسهیل‌گران را.
سؤال: شبکه تأمین، توزیع و...؟
حسین‌زاده: تسهیل‌گران افرادی هستند که آموزش می‌بینند و می‌روند افراد را آموزش می‌دهند که چگونه بهره‌وری بالاتری از زمین خود، اشتغال خردشان و هر نوع فعالیتی که دارند، داشته باشند. همه اینها را ما باید باهم مرتفع کنیم و یک مرکز توسعه روستایی را به وجود بیاوریم که ابزار فناورانه نوین را هم داراست. در کنار شما از مزارع و پنل‌های خورشیدی بگیرید تا آموزش هوش مصنوعی و همه ظرفیت‌هایی که در فناوری‌های نوین وجود دارد و همه اینها وقتی در یک نقطه به هم برسند، قاعدتاً چیزی جز توسعه را خلق و به بار نمی‌آورند. اعتقاد داریم همه ما بایستی در مسیر آن اهداف، این ابزارها، و دست‌های مختلف به هم بچسبیم و یک ید واحده شویم برای توسعه ایران عزیز در تمام پهنه جغرافیایی خود از خلیج فارس تا خزر، از شرق تا غرب.
سؤال: خیلی نکات، نکات درستی است، واقعیت هم درست، هم منطقی و هم بر اساس اسناد بالادستی و قانون است، اما این که این نظر و تئوری که بایسته، شایسته، منطقی و درست است، چطور برود در فاز اجرا و اجرایی شود؛ نکته‌ای بود که از گذشته تا الان دغدغه بوده که الان شما به عنوان معاون توسعه روستایی دغدغه آن را دارید که حالا یکپارچه و هدفمند کنید و یک توسعه متوازن داشته باشید. الان فقط دغدغه این است که این صحبت‌های شما که واقعاً درست و بر اساس قانون است، چطور اجرایی و عملیاتی شود؟
حسین‌زاده: پلن اجرایی آن را تدوین و تقسیم کار آن را مشخص کردیم، سالن چه تعداد شغل آن، با چه درصد بهره‌وری، همه را رونمایی خواهیم کرد، نقش هر یک از این دستگاه‌ها و بخش‌های مختلفی که عرض کردم و مسئولیت‌های اجتماعی که دارند را مشخص کردیم و شما شش ماه دیگر همین جا می‌توانید مرا دعوت کنید و بگوییدآقای حسین زاده..، اصل پاسخ‌گویی را ما نباید فراموش کنیم. من کارگزار این مملکت هستم، باید توان و جرأت این را داشته باشم، جلوی این دوربین بیایم بگویم حرف‌هایی که شش ماه قبل گفتم کجا رفت؟ کدام عملیاتی شد؟ هفته گذشته ما در مورد ناترازی آب و وضعیت بحران آب صحبت کردیم، ما را خیلی‌ها بر اساس سه فاکتور؛ حکمرانی بد در حوزه آب، سیاست‌گذاری‌های غلط در حوزه آب و تعارض منافع متعددی که در حوزه آب وجود داشته، ما را به بی‌راهه بردند. شما تمام کشور‌های حوزه خلیج فارس را نگاه کنید، ما ۲۵ برابر همه آنها آب‌های تجدید‌پذیر داریم، چرا بحران آب باید در کشور ما وجود داشته باشد؟ من می‌گویم دولت باید از خود شروع کند. من اعتقاد دارم هر یک از ارکان دولت بایستی پیوست پایداری آب در معاونت و وزارتخانه خود داشته باشد، لذا در حوزه اشتغالی که ایجاد خواهیم کرد، در حوزه پروژه‌های زیرساختی که ایجاد خواهیم کرد؛ از یک شغل کوچک تا یک شغل بزرگ، از یک راه‌سازی تا توسعه‌های آب و گاز، هر پروژه‌ای که باعث تشدید تنش آبی باشد، معاونت نه تسهیلات خواهد داد، نه با آن همراهی خواهد کرد. بالأخره اینها در چارچوب یک برنامه عملیاتی ممکن است، ما نمی‌توانیم بیاییم اینجا بنشینیم و به مردم رؤیافروشی کنیم، بدون این که برنامه عملیاتی داشته باشیم. برای هر یک از مواردی که گفتم، در معاونت ذیل ما به همراه همکاران عزیزم که من هم عضوی کوچک از آن مجموعه هستم، در حال برنامه‌ریزی هستیم با جزئیات و برنامه های عملیاتی و اجرایی دقیق که قابل سنجش، متر و اندازه‌گیری باشد، شش ماه آینده همه اینجا پاسخگوی این ملت باشیم، ببینیم چه کردیم و چه نکردیم.
سؤال: شش ماه ابتدایی به‌حق برای اصلاح ساختار و تأمین آن بستر برای فعالیت؛ منطقی و قابل پذیرش است و از این به بعد آن برنامه‌ها و اولویت‌بندی‌های معاونت توسعه روستایی اجرایی خواهد شد. در گذشته منِ روستایی وقتی معاون توسعه روستایی می‌آمد به روستای ما، یک نامه‌ای می‌دادم و درخواستی مطرح می‌کردم، در ذهن منِ روستایی می‌گفتم ایشان معاون توسعه روستایی است، پس قاعدتاً باید مشکل مرا حل کند، بعد آن معاون توسعه روستایی نامه را می‌گرفت، مثلاً من اگر در حوزه مثلاً آب؛ همین آبخیزداری مشکل داشتم، فرض مثال نامه مرا ایشان ارجاع می‌داد به مثلاً معاونت آبفا یا وزیر نیرو به سلسله‌مراتب می‌رفت، الان با این روش جدیدی که شما اهرم بودجه دارید و سیاست یکپارچه، این چه تحولی در آن اتفاق می‌افتد؟ آیا شما مثلاً از این به بعد شاهد این خواهید بود که بر اساس آن اهرم‌هایی که دارید، دیگر خودتان از آن بخش می‌خواهید از محل بودجه مربوط به شما آن را اجرا کند؟ این را برای هموطنان عزیز ما در اکثر نقاط کشور؛ روستائیان عزیز که بدانند الان چه درخواست‌ها و کمک‌هایی می‌توانند از معاونت توسعه روستایی بگیرند؟
حسین‌زاده: وقتی که توزیع پول بی‌ضابطه و فاقد برنامه باشد، این شرایط هم پیش می‌آید که منِ نوعی یا دیگر نوعی را پیدا کنند بگویند این نامه، وقتی که در کشور برنامه وجود داشته باشد و در قالب برنامه حرکت کنیم، مسائلی از این دست اعتقاد دارم کاهش پیدا خواهد کرد. اما همه این مکاتبات، من سفر اخیرم و آخرین سفرم به کردستان بوده؛ ۶ تا ۱۰ شهرستان آن را شخصاً رفتم، جلسه شورای اداری گذاشتم، از انتهای بیجار تا انتهای اورامانات را رفتم، اینها را با چشم خود دیدم و جزو مدیرانی نیستم که اعتقاد داشته باشم باید در تهران بنشینم و برای مردم برنامه‌ریزی کنم. ما باید برنامه‌ها را از دل خواسته‌ها و مطالبات مردم بیرون بیاوریم. چیزی که گفتید دقیقاً به همین منوال است. ما مکاتباتی که مناطق مختلف در حوزه‌های مختلف خواسته‌ها و مطالبات‌شان را احصا‌ء می‌کنیم، درصد برخورداری آن روستا و منطقه از آن شاخص را بیرون خواهیم کشید و اعتقاد داریم ما نه تنها استانها را در هر یک از شاخص‌ها باهم مقایسه کردیم، در درون استانها؛ شهرستان‌ها را باهم و در درون شهرستان؛ دهستان‌ها را باهم مقایسه کردیم و توزیع ثروت و اعتبارات ما و اعتبارات اهرمی و دستگاه‌ها باید بر اساس این شاخص‌ها باشد. وقتی بر اساس این شاخص‌ها باشد، مطمئن باشید نارضایتی کاهش پیدا خواهد کرد.
سؤال: و طبیعتاً همان روال؛ خودش انجام می‌شود، حتی اگر درست اجرا شود، حتی دیگر به دادن نامه هم نمی‌رسد، چون شما منسجم و هدفمند و یکپارچه آن را عملیاتی می‌کنید؟
حسین‌زاده: یکپارچه عملیاتی می‌کنیم و وقتی که من آن مرکز توسعه روستایی که عرض کردم ایجاد کردیم و همه دستگاه‌ها آمدند، داشته‌های خود را آن جا گذاشتند در راستای آن اهداف، جایی خارج از برنامه‌ریزی قرار نمی‌گیرد که بگوییم در فکر آن نبودیم، یا شاخصی بدون برنامه‌ریزی قرار نمی‌گیرد. من این را به حق می‌دانم؛ شاید تعدادی از وکلای مجلس مثلاً سؤال می‌کنند که در حوزه آب روستایی، برق روستایی، از وزرا یا هر کس دیگری، ما اگر بیاییم مجلس می‌دانم این عقلانیت و مفاهمه و این سطح گفت‌و‌گو در آن است، وقتی بیاییم بر اساس شاخص و میزان برخورداری استانها، درون استانها و درون شهرستان‌ها را به تصویر بکشیم و از آنها خواهش کنیم که بیایید باهم در مسیر توسعه متوازن حرکت کنیم، فکر نمی‌کنم کسی مخالف این باشد، حتی دستگاه‌های اجرایی.
سؤال: بله، مطلبی که منطق دارد، قاعدتاً همه می‌پذیرند. تقریباً معاونت و مهمترین اولویت‌ها و نوع حکمرانی که در معاونت توسعه روستایی و اقداماتی که شما در برنامه دارید باهم صحبت کردیم، حالا در مورد دفاع مقدس ۱۲ روزه و این انسجام ملی که شکل گرفته صحبت کنیم. مبانی نظری مختلفی که در حوزه جنگ مطالعه می‌کنیم، بحثی داریم؛ توسعه در زمان بحران، چون بعضی‌ها می‌گویند جنگ؛ پایان کار نیست، بلکه آغازی برای یک تحول جدید حتی می‌تواند باشد. الان ما یک انسجام ملی قابل توجهی در کشورمان شکل گرفته که به اعتقاد همه کارشناسان؛ یک ثروت است. نگاه به رویکرد شما در معاونت توسعه روستایی چیست؟ فکر می‌کنید چطور باید از این همبستگی و انسجام ملی استفاده کرد که همان روند و سیاست‌های یکپارچه شما را با قوت بیشتری ان‌شاءالله عملیاتی و اجرایی شود؟
حسین‌زاده: اولاً گرامی می‌دارم یاد و خاطر همه کسانی که در ۱۲ روز جان در طبق اخلاص برای میهن عزیزمان گذاشتند. همبستگی، اتحاد و انسجام ملی؛ ثروت بی‌کرانی است که امروز ما صاحب آن شدیم. باهم صادق باشیم؛ این انسجام، وحدت و همدلی، غیرقابل تصور بود. مردمی که آمدند، کسانی که انتظار داشتند ایران تجزیه شود، کسانی که انتظار داشتند کشور دچار هرج و مرج شود، کسانی که انتظار داشتند کشور دچار شرایط خاصی شود، مردم با همه وجود؛ پشت میهن و ایران‌شان ایستادند و گفتند اول ایران؛ این مفهوم واقعی ذهنی آنها بود. به اعتقاد من، قرار گرفتن در این شکل؛ بخش کوچکی از کار است، بخش اعظم کار؛ حفظ این انسجام ملی است. امروز شما شاید شنیدید می‌گویند آتش‌بس شکننده است، نباید کاری کنیم که انسجام ملی شکننده شود و به اعتقاد من این امر دست ما متولیان امر در کشور است؛ هر میزان فعالیت، کارکرد و رفتار ما درست‌تر، دقیق‌تر و کارآمدتر باشد، اعتماد مردم بیشتر خواهد بود. اعتقاد دارم مرز‌های انسجام ملی فقط خاک ایران را در هم نوردید، تمام ایرانیان سراسر کشور حتی کسانی که یک زمانی نقد داشتند و حتی امروز نقد دارند؛ اینها هم در حوزه این که آمدند، پشت کشور ایستادند و با حمله کشور دیگری به ایران مخالفت کردند، من با صدای بلند عرض می‌کنم؛ مهمترین مؤلفه در حال حاضر؛ سه موضوع اصلی است؛ ۱- کارآمدی؛ باید از شعار دادن پرهیز کنیم، باید از جنگ جدل‌های اصلاح‌طلبی و اصولگرایی و فضایی که مردم از آن خسته شدند، پرهیز کنیم. مردم امروز از ما کارآمدی می‌خواهند، مردم از ما رفاه، امنیت و آسایش می‌خواهند، این به غیر از کارآمدی با چیز دیگری به دست نمی‌آید؛ لذا تمام ارکان حکمرانی، نظام، ساختار سیاسی و در رأس آن؛ دولت بایستی با تمام قدرت به سمت کارآمدی حرکت کند. موضوع دوم؛ ملت‌سازی است. شما در سال ۴۰۱ دیدید، بخش اعظمی از مردم در مناطق کردنشین، بلوچستان و خیلی از جا‌های دیگر معترض بودند. در این ایام صدای اعتراض از احدی بیرون نیامد، چرا؟ چون پشت وطن‌شان ایستادند و وطن برای آنها از هر چیزی مهمتر بود. وقتی می‌گویم اول؛ وطن، این مردم با تمام وجودشان اثبات کردند. امروز ما در فعالیت‌ها و کنش خودمان باید نشان دهیم آن چه من به عنوان عبدالکریم حسین‌زاده با مذهب سنی، با رگ و ریشه کُرد می‌بینم، فقط شهروند است، حق ندارند مردم را دسته‌بندی کنند، حق ندارند مردم را کرد، ترک، شیعه و سنی، ارمنی و آشوری ببینند. آن چه که پیش‌روی من قرار می‌گیرد، باید یک ملت باشد به مفهوم ملت ایران، اگر خارج و فارغ از این حرکت کنیم، در وهله اول به همین نظام سیاسی خیانت کردیم، در وهله دوم به همین ایران و همین ملت خیانت کردیم. من چند روز پیش با یکی از این شبکه‌ها صحبت کردم، یک بحثی پیش آمد؛ ارتباط حاکمیت و مردم در این حوزه؛ یک ارتباط دوسویه است. وظایف و حقوق. این طور نیست که ما ملت حقوقی داشته باشیم، اما وظایفی نداشته باشیم، یا حاکمیت وظایفی داشته باشد، اما حقوقی نداشته باشد. بخش اول آن این است که ما تمام آحاد ملت را فقط شهروند ببینیم و مردم واقعاً احساس کنند که در این سرزمین دیگر بودگی و حس غریبگی وجود ندارد، مردم در برابر قانون برابر هستند؛ بلااستثناء و از آن طرف قانون این را می‌گوید و غیر از این نمی‌گوید. از آن طرف مردم؛ مطالبات و خواسته‌هایشان در چارچوب همین سرزمین باشد، در جای جای این سرزمین باشد. گفتم نگاه‌ها باید معطوف به تهران باشد. مشارکت‌های مدنی و سیاسی معطوف به ایران و پایتخت باشد و این مؤلفه‌ای است که از تجزیه ایران پیشگیری و جلوگیری خواهد کرد و اینجاست که من بگویم که همه ما به عنوان کرد، ترک، فارس، عرب و بلوچ در این رابطه تنگاتنگ و دوستی با حکمرانی منافع خودمان را در درون همین انحصار ببینیم و حکمرانی هم به عنوان دولت و همه ارگان‌ها، قوا و ساختار سیاسی، همه ملت را یکی ببینند و در نهایت اول ایران باید باشد، پایدار بماند، سرپا باشد که اقتدار و این همبستگی‌ها، توسعه‌های روستایی و اتفاقاتی که از آن اسم می‌بریم؛ شکل بگیرد. شاخص احساس تعلق هویت ملی؛ مهمترین شاخصی است که باید به آن بپردازیم و اگر به این موضوع؛ کامل، دقیق و درست پرداخته شود، تمام قدرت‌ها در راستای ساختن ایران به کار خواهد گرفت. نخبگانی که خارج از کشور هستند باید برگردند ایران‌شان را بسازند، کسانی که حتی اعتقاد دارم در ایام گذشته نقد داشتند و معترض بودند، باید برگردند و مشارکت کنند در ساختن ایران، کما این که رئیس جمهور هم باب گفت‌و‌گو را در این حوزه باز کردند. در حوزه ملت‌سازی ما یا می‌توانیم به سمت یکسان‌سازی برویم که پروژه شکست‌خورده‌ای است در همه دنیا، یا به سمت مشارکت متکثر برویم؛ همه آحاد ملت و این فکر می‌کنم گزاره دوم؛ گزاره‌ای است که ایران را برای همیشه سرپا در مقابل همه گزند‌ها نگه خواهد داشت.
سؤال: بدون تعارف مردم ما، در مسائل و موضوعات مختلف هر جا که احساس نیاز بوده، ما یک عبارتی همیشه به کار می‌بریم؛ می‌گوییم ملت همیشه در صحنه، هر جا که نیاز بوده، مخصوصاً در این مرحله که به هر حال پای بود و نبود کشور در نگاه دشمنان بوده، همه یکدست و واحد آمدند پشت کشور ایستادند و این قابل تقدیر است و فرمایش شما کاملاً درست است. حالا می‌فرمایید که برویم سراغ نگاه متکثر که تا حالا همین بوده، باید تقویت شود، حرف هم منطقی است. می‌فرمایید کارآمدی و دوری از شعارزدگی؛ بیاییم از خود معاونت توسعه روستایی الان شروع کنیم، الان مهمترین کاری که می‌خواهید انجام دهید که مردم ایران، هر مسئولی در حوزه وظیفه خود این کار‌ها را می‌کند، هر مسئول ما الان در حوزه وظیفه خود می‌خواهد ادای دین کند به مردمی که این گونه به صحنه آمدند و یکپارچه و متحد پشت کشورشان ایستادند، شما می‌خواهید چه کار کنید که به مردم ثابت کنید که ما هم دین‌مان را به شما ادا می‌کنیم؟
حسین‌زاده: این جمله کاملاً درست است، مردم کار خود را کردند و حالا وظیفه ماست که وظایف خود را انجام دهیم. این که گفتم دولت باید از خود شروع کند و من باید از خود شروع کنم؛ این است که از تمام ابزار‌هایی که در اختیار دارم برای توسعه روستاها، برای بهبود شاخص‌ها در مناطق کم‌برخوردار، برای ایجاد توسعه متوازن، عدالت به مفهوم واقعی هر آن چه در توان دارم به کار بگیرم و این اتفاق بیفتد. من باید سعی کنم در این معاونت به همراه همکارانم فاصله بین شهر و روستا به لحاظ رفاه، درآمد، اقتصادی و اجتماعی کم شود. باید تمام تلاش‌مان را کنیم مردم احساس کنند در دولت یا در حکمرانی معاونتی است که نمایندگی می‌کند صدای آنها را، دیگر صدای بی صدایان صدایی نیست که صدایی نداشته باشد. این معاونت صدای آنها را راهبری می‌کند. برای تحقق مطالبات و خواسته هایشان با همه وجود جان در طبق اخلاص می‌گذارد. ما نمی‌توانیم اینجا بنشینیم، شعار دهیم و در مقام عمل سال آینده و سال‌های بعد بحران‌های دیگری به بحران‌ها اضافه شود. کمترین کاری که می‌توانیم کنیم اینکه بگوییم معاونت ما مسئله نشود، راه حل شود و به دنبال این هستیم که با توانمندسازی به مفهوم واقعی در این مناطق بتوانیم ادای دین کنیم به ملتی که ایستادند و از ایران خودشان پایداری کردند و حق اول را به ملت ایران می‌دهیم.
سؤال: بحث نهضت احیاء داشتیم در دولت قبل هم بود. در این دولت هم احیای واحد‌های تعطیل و نیمه راکد بود. در معاونت توسعه روستایی این را چطور دیده‌اید با مراکز نیمه تعطیل یا راکد‌های تولیدی که در روستاها وجود دارد؟
حسین زاده: خدمت آقای رئیس جمهور هم گزارش داده‌ایم. ۷۰ هزار مرکز در کل کشور راکد و نیمه راکد داریم. سال سرمایه گذاری است. این مدت اتفاقات خوبی افتاده. تفاهم نامه با بانک‌های مختلف امضاء کرده‌ایم. اینها پنج رسته مسائل دارند، مسائل حقوقی، مالی، حساب در گردش و مسائلی از این دست است. داریم همه استانها را پایش می‌کنیم. سامانه احیای مراکز راکد را به وجود آورده‌ایم. با تمام استانداران مکاتبه کرده‌ایم. تمام استانداران مراکز راکد خودشان را به ما معرفی کرده‌اند. تک تک استانها را داریم کارشناس می‌فرستیم پایش می‌کنند، چه مقدار از این مراکزی که به ما معرفی شده‌اند واقعاً راکد هستند و چه مقدار نه. آنچه که امکان فعال سازی مجدد دارند را در برنامه خودمان گذاشته‌ایم. چند همت با بانک‌های مختلف تفاهم نامه امضاء کرده‌ایم و این مراکزی که راکد هستند و با ظرفیت‌های درون سرزمینی همان استان هم خوانی دارند. در این تفاهم نامه مان چه به لحاظ حقوقی، مالی و سرمایه در گردش باشد، سعی می‌کنیم مسائل شان را حل کنیم تا به چرخه تولید برگردند. ضمن اینکه در کنار مسئولیت خودمان پیش شرط‌هایی هم گذاشته‌ایم، ما مرکز احیاء می‌کنیم، اما به فرض مثال در استان آذربایجان غربی یا کردستان حتماً باید افرادی که به کار می‌گیرند افرادی باشند که کوله بر هستند. یعنی با کد ملی بیاییم هم یک مسئله حل کنیم و هم اشتغال ایجاد کنیم. سعی می‌کنیم متناسب با هر استان، در سیستان و بلوچستان و خوزستان، در هر استانی متناسب با شرایطی که دارند مسئله‌ای را حل کنیم.
سؤال: شما این را از محل بودجه‌هایی که تحت اختیار خودتان است انجام می‌دهید؟
حسین زاده: با تفاهم نامه‌ای که با بانک‌ها بسته‌ایم و با میزان اعتباری که خودمان در بانک‌ها قرار می‌دهیم و آنها هم دو الی سه برابر آن را تأمین می‌کنند این را در نهایت تقسیم می‌کنیم و مسئولیت دیگر هم اینکه مراکزی که احیاء می‌شوند در کنار خودشان مراکز آموزش فناورانه نوین هم ایجاد کنند. یعنی ما خدمات می‌دهیم، احیاء مجدد می‌کنیم، نفع آن را هم برای جامعه این فضا باشد.
سؤال: آنها هم به وظیفه خودشان در قبال جامعه و توسعه کشور عمل کنند؟
حسین زاده: بله و درود می‌فرستم به شما ملت عزیزی که با همه وجود در برابر تهاجم ایستادید و ایران را پاس داشتید. امیدوارم که ما در دولت توان و همیت این را به خرج دهیم که با همه وجود پاسدار و حق و حقوق واقعی ملت شریف ایران باشیم.
