این گزارش به بررسی تفاوت‌های اساسی میان خدمات ارسال بسته‌های تیپاکس و شرکت پست می‌پردازد و نشان می‌دهد که گرچه تیپاکس قیمت‌های بالاتری دارد، اما در ازای آن سرعت، کیفیت و خدمات مشتری‌محوری بهتری ارائه می‌دهد؛ در مقابل، پست با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر، گزینه‌ای اقتصادی برای ارسال‌های غیرضروری و کم‌فوریت به شمار می‌آید.
شرکت پست، با شبکه گسترده‌ای از دفاتر در شهرها و روستاها، بسته‌ها را با نرخ‌های مقرون‌به‌صرفه منتقل می‌کند. اما تیپاکس با داشتن ناوگان اختصاصی و سیستم رهگیری لحظه‌ای، سعی دارد تجربه‌ای متفاوت از ارسال کالا ارائه دهد. همین تفاوت‌ها باعث شده تا کاربران بسته به نیاز و بودجه خود، میان این دو گزینه انتخاب کنند.
از نظر ماهیت خدمات، شرکت پست معمولاً روی ارسال‌های اقتصادی، خدمات دولتی، و جابه‌جایی انبوه متمرکز است، در حالی که تیپاکس بیشتر مناسب ارسال بسته‌های ارزشمند یا مرسولات فوری است. از سوی دیگر، سرعت تیپاکس در رساندن بسته‌ها – به‌ویژه در شهرهای بزرگ – بالاتر از پست است، اما همین موضوع، تفاوت معناداری در قیمت‌ها ایجاد می‌کند.
در واقع، تفاوت اصلی میان این دو برند را می‌توان در سه حوزه خلاصه کرد: سرعت، گستره جغرافیایی، و قیمت. پست، ارزان‌تر و در دسترس‌تر است، اما تیپاکس سریع‌تر و شخصی‌سازی‌شده‌تر عمل می‌کند. در ادامه، تمرکز ما بر تفاوت قیمت میان این دو سرویس خواهد بود.
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مشتریان، تفاوت محسوس قیمت ارسال بسته توسط تیپاکس و پست است. در حال حاضر (تابستان ۱۴۰۴)، قیمت پایه ارسال یک بسته ۱ کیلوگرمی از تهران به مشهد از طریق پست پیشتاز حدود ۷۰ تا ۹۰ هزار تومان است، در حالی که تیپاکس برای همان مسیر حدود ۱۴۰ تا ۱۸۰ هزار تومان دریافت می‌کند؛ رقمی که تقریباً دو برابر پست است.
این اختلاف قیمت در بسته‌های سنگین‌تر یا مسیرهای دورتر حتی بیشتر هم می‌شود. مثلاً برای یک بسته ۵ کیلوگرمی، هزینه ارسال از تهران به اهواز با پست حدود ۱۵۰ هزار تومان و با تیپاکس نزدیک به ۳۰۰ هزار تومان است. یکی از دلایل این تفاوت، ساختار خصوصی و سودمحور تیپاکس است که بر خلاف شرکت پست، یارانه‌ای از دولت دریافت نمی‌کند.
همچنین تیپاکس خدماتی چون درب‌به‌درب، رهگیری دقیق لحظه‌ای، تماس تلفنی قبل از تحویل، و بسته‌بندی اختصاصی ارائه می‌دهد که همگی در قیمت نهایی لحاظ می‌شوند. این خدمات گرچه هزینه‌بر هستند، اما برای بسیاری از کسب‌وکارها که به سرعت و کیفیت اهمیت می‌دهند، ارزش افزوده محسوب می‌شود.
در نقطه مقابل، پست بیشتر به‌دنبال ارائه خدمات انبوه به عموم مردم با کمترین هزینه است. همین رویکرد باعث شده تا قیمت‌های پست در رده خدمات اقتصادی قرار گیرد، حتی اگر زمان تحویل کمی بیشتر باشد یا کیفیت تعامل با مشتری پایین‌تر به نظر برسد.
با توجه به تفاوت قیمت‌ها، انتخاب میان تیپاکس و پست بیشتر به نیاز فرد یا کسب‌وکار بستگی دارد. اگر کاربری به‌دنبال ارسال یک بسته کم‌اهمیت، مانند مدارک یا هدیه‌ای کوچک برای یک دوست است، قطعاً پست گزینه‌ای اقتصادی‌تر و معقول‌تر خواهد بود. اما اگر بسته شامل کالایی گران‌قیمت، شکستنی یا حساس باشد، یا گیرنده نیاز به دریافت فوری داشته باشد، هزینه بالاتر تیپاکس توجیه‌پذیر است.
در حوزه فروشگاه‌های آنلاین نیز این دو سرویس نقش متفاوتی ایفا می‌کنند. برخی فروشگاه‌ها برای کاهش هزینه ارسال، از پست استفاده می‌کنند و هزینه کمتری از مشتری می‌گیرند. اما برندهایی که بر تجربه مشتری تأکید دارند یا کالاهای گران‌قیمت می‌فروشند، تیپاکس را انتخاب می‌کنند، حتی اگر سود آن‌ها کاهش یابد یا ارسال رایگان را متحمل شوند.
نباید فراموش کرد که خدمات جانبی نیز بر تصمیم‌گیری اثرگذار است. تیپاکس در برخی شهرها حتی گزینه پرداخت در محل و بیمه کامل کالا را دارد، در حالی که پست برای این موارد، فرایندهای طولانی‌تری دارد. همچنین مدت زمان تحویل بسته با تیپاکس اغلب کوتاه‌تر است و در بسیاری از مسیرها، ارسال یک‌روزه امکان‌پذیر است.
در نهایت، تفاوت قیمت میان تیپاکس و پست فقط یک مسئله عددی نیست، بلکه بازتابی از تفاوت در رویکرد، مدل تجاری، و نوع تجربه‌ای است که هر کدام از این دو برند برای کاربر خود خلق می‌کنند.
در نگاه اول ممکن است تفاوت قیمت میان تیپاکس و پست برای برخی کاربران زیاد و حتی ناعادلانه به‌نظر برسد، اما وقتی به خدمات ارائه‌شده، سرعت، امنیت، و تجربه مشتری توجه شود، تصویر کامل‌تری به‌دست می‌آید. هرچند در شرایط اقتصادی کنونی، بخش بزرگی از جامعه به‌دلیل هزینه‌ها به پست روی می‌آورد، اما بازار برای هر دو مدل جا دارد.
تیپاکس، با تمرکز بر کیفیت و مشتری‌مداری، گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که حاضرند در ازای خدمات بهتر، هزینه بیشتری بپردازند. در مقابل، پست با قیمت مناسب و دسترسی فراگیر، همچنان ستون اصلی حمل‌ونقل مرسولات در کشور باقی مانده است.
با افزایش نرخ تورم و بالا رفتن هزینه حمل‌ونقل، به‌ویژه در سوخت و نیروی انسانی، انتظار می‌رود فاصله قیمتی میان این دو سرویس همچنان حفظ شود یا حتی افزایش یابد. از همین رو، تصمیم‌گیری هوشمندانه بر اساس نوع بسته، میزان فوریت و بودجه، به کاربران کمک می‌کند تا انتخاب درستی داشته باشند.
در پایان باید گفت: پست و تیپاکس، هر دو بخش ضروری از اکوسیستم لجستیکی ایران هستند؛ یکی با مأموریت فراگیر ملی و دیگری با تمرکز بر خدمات شخصی‌سازی‌شده. و در نهایت این نیاز کاربر است که تعیین می‌کند کدام مسیر، به مقصد بهتر منتهی می‌شود.
در صورت تمایل به پیگیری اخبار روز حوزه راه و مسکن و آخرین تحولات حمل و نقل کشور پایگاه خبری گسترش نیوز را دنبال کنید.
