همشهری آنلاین -یکتافراهانی : با بحران اقتصادی، کم‌آبی و بحران انرژی در لبنان، معماران به گزینه‌ای جذاب روی آورده‌اند: ساختن خانه‌هایی با مصالح بازیافتی و انرژی خورشیدی، بدون برق و بدون قبض ماهانه.
لبنان، کشوری که در طول سال‌ها با چالش‌هایی محیط‌زیستی و اقتصادی مواجه بوده، حالا میزبان تحولی در معماری پایدار است. پروژه‌هایی مانند "Lifehaus" در باچنطا، که نخستین ساختمان کاملاً خودکفا در خاورمیانه است، و "Casa Batroun" که با بازسازی خانه‌ای قدیمی به الگویی اروپایی-محیط‌زیستی تبدیل شد، نشان می‌دهند که می‌توان با طراحی هوشمندانه و اتکا به دانش بومی، خانه‌هایی ساخت که هیچ انرژی مصرف نکنند و تأثیر زیست‌محیطی‌شان به حداقل برسد. در ادامه، با چند نمونه برجسته آشنا می‌شویم که راه‌حل‌هایی واقعی برای بحران‌های امروز ارائه کرده‌اند.
خانه‌ای که به شبکه برق نیاز ندارد!
معماری Nizar Haddad این گونه خانه ها را با مصالح محلی یا بازیافتی، سیستم جمع‌آوری آب باران، گلخانه، پنل‌های خورشیدی، فیلتر آب طبیعی با نی‌های بامبو و لاستیک‌های بازیافتی طراحی کرده است. ترکیب سنت و فناوری در این کلبه ها، آنها را به نخستین خانه های بدون وابستگی به شبکه برق تبدیل کرده است و معیاری‌است برای مصرف بهینه انرژی و معماری بومی.
یک بازسازی هوشمند، با مواد طبیعی
خانه‌ای قدیمی در باترون که با بازسازی هوشمند، با مواد طبیعی تنفسی، تهویه و نور طبیعی بهینه، سیستم گرمایش خورشیدی و مصرف انرژی بسیار پایین بازسازی شده است. این پروژه نخستین ساختمان در لبنان است که گواهی BREEAM Excellent را دریافت کرده و نزدیک به ۵۰٪ انرژی و CO₂ کمتری مصرف می‌کند.
بیشتر بخوانید:
معماری بومی؛ تلفیق سنت و نوآوری
تحقیقات دانشگاهی در تورینو (IED) با الهام از معماری سنتی لبنان، مدل‌هایی از خانه طراحی کردند که با استراتژی‌های اکولوژیک مانند انتخاب جهت باد، مصالح زنده طبیعی و تهویه طبیعی، مصرف انرژی را کاهش دهند. این طراحی‌ها نشان‌دهنده «طراحی تکاملی» هستند، یعنی الگوریتم‌هایی که با شرایط آب‌وهوایی و فرهنگی مناطق انطباق یافته‌اند.
خوابگاه‌های گلخانه‌ای
در یک رقابت معماری، تیمی از دانشگاه لبنان طرح خوابگاه‌هایی با حیاط گلخانه مرکزی (Greenhouse Courtyard) ارائه دادند که با اکولوژی شهری پیوند خورده، اقلیم خرد ایجاد و به خودکفایی غذایی نزدیک شود؛ نمونه‌ای از طراحی یک شهر کوچک با حلقه بسته منابع و گردش طبیعی.
نقشه راه توسعه معماری سبز در لبنان
Lebanon Green Building Council (LGBC) از سال ۲۰۰۸ فعال شده و پروژه‌هایی مانند Casa Batroun و M۱ Building در بیروت با گواهی LEED یا BREEAM پیشرو هستند.
بحران‌های اقتصادی مردم را به سمت ساخت مسکن ارزان و پایدار از مصالح محلی سوق داده است. استفاده از خورشید، آب باران و الگوی خانه‌های مشترک به جای خانه‌های بزرگ و گران.
امید به دستیابی به معماری پایدار
این پروژه‌ها نشان می‌دهند حتی در کشوری که با بحران‌های اقلیمی و اقتصادی روبه‌روست، معماری پایدار می‌تواند راه حل باشد: خانه‌هایی سازگار با طبیعت، مقاوم، خودکفا و اقتصادی. وقتی دانش سنتی لبنانی با فناوری امروز ترکیب شود، نه فقط مسکن، بلکه جامعه‌ای پایدار ساخته می‌شود.
سکونتگاه‌هایی با تهویه طبیعی
هر یک از این پروژه‌ها فراتر از یک سازه ساده هستند: مدرسه‌ای با سقف جمع‌کننده آب باران، کتابخانه‌ای ساخته‌شده از چوب‌های محلی، فضایی فرهنگی که با انرژی خورشیدی کار می‌کند، یا سکونتگاهی با تهویه طبیعی. در تمام این طرح‌ها، اصل بر احترام به طبیعت، استفاده از منابع موجود و مشارکت اهالی محل بوده است.
