در شرایطی که هنوز تبعات جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و اسرائیل به پایان نرسیده، تنش میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده وارد مرحله‌ای تازه و هشدارآمیز شده است.
حمله‌ای که آمریکا در میانه جنگ اخیر، به‌صورت مستقیم به برخی از تأسیسات هسته‌ای ایران انجام داد حالا بار دیگر به محل بحث تهران و واشنگتن تبدیل شده است.
چنانکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در سخنانی تهدیدآمیز علیه ایران، صریحاً اعلام می‌کند:
«غنی‌سازی نکنید. این کار زشت و زننده است. ما اجازه نمی‌دهیم شما این مسیر را ادامه دهید.»
ماجرای تهدید تازه چیست؟
در پی سخنان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در یک برنامه تصویری که حاوی نکاتی درباره حملات اخیر آمریکا و اسرائیل به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران بود، ترامپ از کوره در رفته و در جریان حضور در اسکاتلند گفته است:
«وزیر خارجه ایران حرف‌هایی زده که نباید زده می‌شد. آنها می‌دانند که ما مراقب هستیم. ما جلویشان را خواهیم گرفت.»
پاسخ تند ایران: کاملا صریح و شفاف
اما واکنش ایران این‌بار متفاوت بود. عراقچی با انتشار پستی در شبکه اجتماعی "ایکس"، آشکارا از حمله اخیر به تاسیسات هسته‌ای صحبت کرد:
«ما کاملاً آگاهیم که در تجاوز اخیر آمریکا و اسرائیل چه رخ داد؛ نه‌فقط برای ما، بلکه برای دشمنانمان هم روشن است. برخی از این ضربات هنوز سانسور می‌شوند.»
او سپس تهدید کرد:
«اگر تجاوز تکرار شود، واکنش ما قاطع‌تر خواهد بود؛ به‌گونه‌ای که دیگر قابل پنهان‌کردن نیست.»
عراقچی همچنین با اشاره به نیاز بیش از یک میلیون ایرانی به رادیوایزوتوپ‌های پزشکی و تولید آن در راکتور تهران که با اورانیوم ۲۰ درصد فعال است، دفاعی منطقی از غنی‌سازی به‌عمل آورد و تأکید کرد: «بله، تاسیسات آسیب دیده‌اند، اما اراده ما نه.»
بازدارندگی ایران چگونه بازتعریف شده؟
اکنون دیگر مانند سال ۲۰۱۸ نیست که ایران در برابر تهدیدها صرفاً به نامه‌نگاری با آژانس یا شکایت دیپلماتیک اکتفا کند. اتفاقات دو سال اخیر – از ضربات موفق محور مقاومت به منافع آمریکا و اسرائیل، تا پاسخ به خرابکاری ها و تجاوز – نشان داده‌اند که ایران وارد مرحله بازدارندگی فعال شده است.
این بازدارندگی سه‌لایه دارد:
توان موشکی و پهپادی ارتقا‌یافته که توانایی نفوذ به عمق جغرافیای دشمن را دارد
برتری و نفوذ سایبری در ساختارهای امنیتی متخاصم
قدرت تصمیم‌گیری بدون تأخیر
در همین چارچوب، اشاره عراقچی به اینکه "پاسخ بعدی پنهان‌شدنی نخواهد بود"، در واقع نشان‌دهنده آمادگی جمهوری اسلامی برای عبور از مرزهای سنتی پاسخ غیرمستقیم است.
سناریوی پیش‌رو: هل‌دادن ایران یا مهار بحران؟
در ظاهر، ترامپ با تکرار موضع سنتی آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران، همان الگوی فشار را دنبال می‌کند.
اما برخلاف زمان آغاز جنگ دوازده روزه که همراه با غافلگیر شدن ایران بود، اکنون تهران آماده تر از همیشه سطح مواجهه احتمالی را بسیار بالا برده است.
در این فضا، نکته اصلی نه جنگ مستقیم، بلکه اشتباه محاسباتی است؛ جایی که یک اقدام محدود یا خرابکاری صنعتی ممکن است زنجیره‌ای از پاسخ‌های متقابل و غیرقابل مهار را کلید بزند.
جمع‌بندی:
پاسخ ایران این‌بار حاوی پیام روشن نظامی است:
سکوت دیگر بخشی از سیاست نیست. منطقه وارد مرحله‌ی جدیدی از "موازنه تهدید" شده؛ جایی که هم صدای جنگ شنیده می‌شود و هم همه برای آن آماده‌اند.
