خبرگزاری مهر - گروه استانها: شرایط ویژه استان سیستان و بلوچستان باعث شده است که رویکرد به کارآفرینی نه‌تنها به‌عنوان یک انتخاب، بلکه به‌عنوان یک نیاز اساسی برای بقا و پیشرفت اقتصادی مطرح باشد.
اقلیم گرم و خشک، خشکسالی‌های متوالی، پراکندگی جمعیت، ضعف زیرساخت‌ها و نرخ بالای بیکاری از مهم‌ترین موانعی هستند که سال‌هاست توسعه اقتصادی استان را با مشکل مواجه کرده‌اند. با این حال، همین شرایط موجب شده است تا بخش قابل توجهی از جمعیت، به‌ویژه جوانان و زنان، به سمت خوداشتغالی، نوآوری و ایجاد کسب‌وکارهای کوچک و متوسط گرایش پیدا کنند.
کارآفرینی در سیستان و بلوچستان، برخلاف بسیاری از نقاط کشور، بیش از آن‌که بر تکنولوژی‌های پیشرفته و صنایع سنگین استوار باشد، ریشه در ظرفیت‌های بومی، فرهنگی و طبیعی منطقه دارد. حوزه‌هایی چون صنایع‌دستی (سوزن‌دوزی، خامه‌دوزی، سفال‌سازی، پارچه‌بافی سنتی)، کشاورزی و دامداری سازگار با اقلیم منطقه، بسته‌بندی و فرآوری خرما و میوه‌های گرمسیری، گردشگری بومی، و همچنین توسعه انرژی‌های نو (خورشیدی و بادی) از زمینه‌هایی هستند که کارآفرینان محلی در آن‌ها فعالیت می‌کنند.
نقش مهم زنان سیستان و بلوچستان در کارآفرینی
یکی از شاخصه‌های مهم کارآفرینی در این استان، نقش برجسته زنان است. با وجود برخی محدودیت‌ها، بسیاری از بانوان توانسته‌اند با تکیه بر مهارت‌های بومی و بهره‌گیری از دوره‌های آموزش فنی و حرفه‌ای، به عنوان ستون اصلی خانواده و اقتصاد محلی ایفای نقش کنند. برندهای نوظهوری در زمینه پوشاک سنتی، لوازم خانگی دست‌دوز و طراحی لباس توسط زنان بلوچ به ثبت رسیده‌اند که بعضاً در سطح ملی و بین‌المللی نیز جوایزی دریافت کرده‌اند.
کارآفرینی تنها یک مسیر اقتصادی نیست
کارآفرینی در سیستان و بلوچستان تنها یک مسیر اقتصادی نیست، بلکه یک حرکت اجتماعی، فرهنگی و انسانی برای کاهش فقر، مهاجرت، بیکاری و شکاف‌های توسعه‌ای محسوب می‌شود. حمایت هدفمند دولت، و سرمایه‌گذاران از کارآفرینان محلی می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر برای این استان رقم بزند؛ آینده‌ای که در آن، استعدادهای نهفته و ظرفیت‌های بی‌نظیر سیستان و بلوچستان به شکوفایی کامل برسند.
تغییری متناسب با شرایط اجتماعی، اقتصادی و فناوری روز
دبیر کانون کارآفرینان برتر رسمی استان سیستان و بلوچستان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در سال‌های اخیر ما شاهد یک تحول مهم در نگاه حاکمیتی به کارآفرینی بوده‌ایم؛ تمرکز از شاخص صرف اشتغال‌زایی به سمت «خلق ارزش» و «نوآفرینی ساختاری» رفته است. تغییری که متناسب با شرایط اجتماعی، اقتصادی و فناوری امروز است.
هادی عظیمی افزود: بازآفرینی مدل‌های کسب‌وکار، بهبود زنجیره ارزش و توسعه فناوری‌های بومی اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند.
زنان ۴۰ درصد کارآفرینان رسمی سیستان و بلوچستان را تشکیل می‌دهند
وی تصریح کرد: در حال حاضر، ما ۴۹ کارآفرین رسمی ثبت‌شده در سامانه ملی داریم که حدود ۴۰ درصدشان بانوان هستند.
وی در ادامه افزود: این آمار نشانه رشد مشارکت زنان در فعالیت‌های اقتصادی مولد است. همچنین ظرفیت مغفول‌مانده‌ای را نشان می‌دهد که اگر با سیاست‌های حمایتی مناسب همراه شود، می‌تواند به موتور محرکه توسعه پایدار در استان تبدیل شود.
نقش آفرینی در دیپلماسی فرهنگی
دبیر کانون کارآفرینان برتر رسمی سیستان و بلوچستان گفت: یکی از افتخارات ما انتخاب خانم اشرف کیخا، از بانوان برجسته استان، به‌عنوان رئیس کمیسیون بانوان کانون ملی کارآفرینان کشور است. این انتصاب نشان‌دهنده ظرفیت انسانی بالای استان ماست، که حتی در سطح ملی نیز قابلیت اثرگذاری دارد.
عظیمی بیان کرد: استان سیستان و بلوچستان، به‌ویژه در صنایع فرهنگی و دستی مثل سوزن‌دوزی، سفال‌سازی و ترمه‌دوزی که اخیراً ثبت ملی شده‌اند، مزیت رقابتی بالایی دارد. این ظرفیت‌ها علاوه بر اشتغال‌زایی، در دیپلماسی فرهنگی و صادرات غیرنفتی نیز نقش‌آفرین هستند.
ارزش آفرینی فرهنگی و اجتماعی
عظیمی اظهار داشت: با همکاری معاونت جوانان اداره‌کل ورزش و جوانان استان، مجموعه‌کارگاه‌هایی با عنوان «کارآفرین شو» برگزار کردیم. این کارگاه‌ها تنها بر انتقال دانش تمرکز نداشتند، بلکه با ایجاد ساختارهای شبکه‌ای بین فعالان مد، پوشاک و طراحی، به دنبال ارزش‌آفرینی فرهنگی و اجتماعی بودند.
نگاهی به تجربه موفق یک بانوی کارآفرین در سیستان و بلوچستان
یکی از کارآفرینان برتر استان سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: تجربه صنعتی من از مشهد و تهران شروع شد. همین تجربیات باعث شد تا در سال ۱۳۸۴ به چابهار برگردم و با اولین دستگاه بسته بندی خرما که انحصارا ساخت خود ما بود، اولین کارخانه بسته بندی خرما، میوه خشک کن و روغن کشی را در استان سیستان و بلوچستان افتتاح کنم.
منیره سیدالحسینی افزود: در حال حاضر خدمات نصب و راه‌اندازی خطوط تولید، مشاوره صنعتی و تجهیز کارخانجات را ارائه می‌دهیم. مثلاً کارخانه فریم عینک و بسته‌بندی خرما در منطقه چابهار، از پروژه‌های موفق ما هستند. خوشبختانه محصولات ما قابل رقابت با نمونه‌های خارجی هستند و بازار خوبی پیدا کرده‌اند.
ایجاد کارگاه‌های توانمند سازی برای بانوان روستایی چابهار
وی بیان کرد: کارگاه دوخت لباس، تلفیقی از خامه دوزی سیستان و سوزن‌دوزی سنتی بلوچستان و طراحی لباس مدرن است، افتتاح کردیم که تا امروز جوایز متعددی در داخل و خارج کشور دریافت کرده است.
کارآفرین برتر استان در پایان گفت: خانه‌های توانمندسازی در روستاهای اطراف چابهار ایجاد کرده‌ایم که در آن‌ها به بانوان منطقه چابهار آموزش خیاطی و طراحی لباس داده می‌شود. ابزار کار، چرخ‌خیاطی و پارچه به‌صورت رایگان در اختیارشان قرار می‌گیرد تا بتوانند کسب درآمد کنند. در هر دوره، ۴۰ تا ۴۵ زن آموزش می‌بینند و بعضی از آن‌ها حالا کارگاه خودشان را دارند.
