خبرآنلاین - مهسا مژدهی: جرمی کوربین، رهبر سابق حزب کارگر و نماینده پارلمان و سیاستمدار چپ‌گرای بریتانیایی آماده است تا حزب تازه‌ای را در مقابل حزب کارگر علم کند. این حزب در حالی به سرعت طرفدارانی را به خود جلب کرده که کی‌یر استارمر نخست‌وزیر انگلیس از حزب کارگر محبوبیت خود را به شکل چشم‌گیری از دست داده است. آنطور که ساندی‌تایمز گزارش داده، یک سال پس از آغاز به کار دولت استارمر، هفت نفر از هر ۱۰ رای‌دهنده دولت استارمر را آشفته و بی‌نظم دانسته‌اند و می‌گویند او فرقی با رقبای محافظه‌کارش ندارد.
جرقه ایجاد حزب جرمی کوربین که هنوز نامی برای خود ندارد، پس از آن زده شد که او در حزب کارگر به دلیل مواضعش در خصوص فلسطین و اسرائیل مورد انتقاد قرار گرفته و کنار گذاشته شد. کوربین بیش از چهار دهه را به عنوان نماینده پارلمان بریتانیا مستقیما با سیاست سروکار داشته؛ اما او حالا با زارا سلطانه زنی جوان با سابقه‌ای اندک در کار سیاسی همراه شده تا حزب جدید را با وعده مقابله با بی‌عدالتی تشکیل دهد. در بیانیه‌ای برای اعلام تأسیس این حزب جدید، کوربین و سلطانه که به تازگی حزب کارگر را ترک کرده؛ وعده دادند که با بی‌عدالتی‌هایی مانند فقر کودکان، سودآوری شرکت‌های بزرگ از افزایش قبوض و سیاست‌های دولتی که معتقد است: «برای فقرا پولی نیست، اما برای جنگ میلیاردها پوند وجود دارد»، مبارزه خواهند کرد.
کوربین در پاسخ به اینکه آیا این حزب نسخه‌ای دیگر از حزب کارگر در دوران رهبری او خواهد بود، کوربین گفته است: «حزب کارگر حزبی از بالا به پایین، متمرکز و پر از افراد کنترل‌گر است که می‌خواهند همه چیز را در درون حزب کنترل کنند... این حزب جدید بر پایه جامعه، محلی و از پایین به بالا خواهد بود؛ کاملاً متفاوت، و می‌دانید چیست؟ قرار است سرگرم‌کننده هم باشد.»
چرا کوربین به فکر تشکیل حزبی جدید افتاد؟
طبق نظر سنجی‌ها حزب جدید کوربین قادر است ۱۰ درصد آرا را از آن خود کرده و از اقبال کی‌یر استارمر بکاهد. این مشابه همان کاریست که حزب پوپولیست اصلاح بریتانیا، با حزب محافظه‌کار جناح راست کرده است. تلگراف می‌گوید به یک نظرسنجی دسترسی دارد که نشان می‌دهد همین حالا محبوبیت استارمر کمتر از محبوبیت کوربین است.
یک مشکل بزرگ برای چپ‌های بریتانیا امروز شخص نایجل فاراژ رهبر حزب اصلاح بریتانیاست. حزب او درحال‌حاضر طبق‌نظرسنجی‌ها پنج درصد بالاتر از حزب کارگر بوده و در انتخابات محلی هم مورد استقبال قرار گرفته است. در اردیبهشت ماه امسال این حزب در یک انتخابات میان‌دوره‌ای موفق شد با اختلاف شش رای، یکی از قدیمی‌ترین کرسی‌های حزب کارگر در پارلمان بریتانیا را از آن خود کند و پس از ۵۲ سال چپ‌ها را کنار بزند. نمایندگان حزب کارگر برای دهه‌ها تصور می‌کردند جایشان در حوزه رانکورن و هلسبی در شمال غربی بریتانیا کاملا امن است. این حزب در انتخابات سراسری سال گذشته بیش از نیمی از آرای این منطقه را به دست آورد؛ اما در انتخابات میان‌دوره‌ای از پس حزب اصلاح بریتانیا برنیامد. چپ‌گراها در بریتانیا از بابت موفقیت‌های حزب فاراژ نگرانی زیادی دارند و بسیاری از آنها معتقدند حزب کارگر با توجه به وضعیت آشفته فعلی و کاهش محبوبیت کی‌یر استارمر در بین رای‌دهندگان، نمی‌تواند مقابل یک حزب راست‌گرا، در جهانی که به پوپولیسم و راست‌گرایی متمایل است، قد علم کند.
اما این تنها دلیلی نیست که کوربین و سلطانه به فکر یک حزب جدید افتاده‌اند. این دو، کی‌یر استارمر و حزب کارگر را متهم می‌کنند که در مقابل نسل‌کشی در غزه سکوت کرده و سیاست‌های محتاطانه‌شان به حیثیت حرب کارگر آسیب زده است. آنها طرفدار حمایت از آتش‌بس فوری و عدم فروش سلاح از سوی بریتانیا به اسرائیل هستند. امری که دولت استارمر مطلقا به آن اعتقادی ندارد و حتی برای به رسمیت شناختن فوری کشور فلسطین با وجود فشارهای پارلمان، علاقه‌ای از خود نشان نمی‌دهد.
مواضع حزبی که کوربین و سلطانه تاسیس کرده‌اند با حزب کارگر تفاوت‌های قابل‌توجهی دارد. این حزب در زمینه‌هایی چون مالیات، ملی‌سازی و مهاجرت مواضع چپ‌گرایانه‌تری دارد و مواضع آن در مورد مساله فلسطین به‌مراتب ضداسرائیلی‌تر است.
مخالفان و موافقان چه می‌گویند؟
در بریتانیا ایجاد حزب و بعد شکست آن امری عادی محسوب می‌شود. برای مثال حزب تغییر بریتانیا در سال ۲۰۱۹ ابتدا با سروصدایی زیاد تشکیل و به سرعت حذف و تا پایان همان سال منحل شد. این سرنوشتی است که امکان دارد برای حزب کوبین و سلطانه که حتی اسم آن هم هنوز مشخص نشده، پیش بیاید. اما ناظران معتقدند شهرت جرمی کوربین به‌عنوان سیاستمداری که دهه‌ها در مرکز توجه قرار داشته، ممکن است این حزب را از سرنوشتی محتوم نجات دهد. به‌نظر می‌رسد که کسی از جرمی کوربین توقع ندارد تا بتواند در انتخابات بعدی، نخست‌وزیر بریتانیا شود. اما حزب او می‌تواند راه سومی برای بریتانیایی‌هایی باشد که از احزاب سنتی خسته شده‌اند.
طرفداران حزب کارگر معتقدند کوربین و سلطانه می‌خواهند باعث شکست حزب آنها شوند و این جدایی پرهیاهو، به‌ضرر استارمر و دیگران تمام خواهد شد. در چنین شرایطی آنها نگرانند نه خود این حزب بتواند در انتخابات پیروزی خاصی به دست آورد و نه این اجازه را به حزب کارگر بدهد که بر رقبای راست‌گرای خود فائق آیند. در مقابل به‌نظر می‌رسد این انتقاد برای کسانی که به حزب جدید پیوسته یا خواهند پیوست اهمیتی ندارد. بسیاری از آنها معتقدند حزب کارگر بریتانیا، در سال‌های اخیر بیش از آنچه که باید به حزب محافظه‌کار و راست‌گرایان نزدیک شده است. حتی حزبی مانند حزب سبز بریتانیا هم با تشکیل حزب جدید، با مشکل روبه‌رو خواهد شد؛ چرا که انتظار می‌رود بخشی از راه‌دهندگان به این حزب، اینبار گزینه‌ای را انتخاب کنند که با صدای رساتری علیه نسل‌کشی و بی‌عدالتی حرف می‌زند.
ارزیابی‌های اولیه با توجه به اینکه جرمی کوربین سال‌ها به عنوان سیاستمدار دردسرساز شناخته می‌شد، آن بود که حزب جدیدش نتواند آنطور که باید و شاید خودش را در قلب بریتانیایی‌ها جا کند؛ اما وقتی در ۴۸ ساعت نیم میلیون نفر به کوربین پیوستند، مشخص شد که ایده عدم محبوبیت کوربین به ویژه در نسل جوان‌تر که از استارمر ناراضی هستند، ریشه در واقعیت ندارد.
در میان منتقدان کوربین نام پیتر کایل، وزیر فناوری دولت استارمر دیده می‌شود که اخیرا در گفتگویی با رادیو تایمز تاکید کرده: «نماینده ایزلینگتون نورث به جای حکمرانی، به دنبال نمایش و ژست‌گیری است.» او گفته کوربین سیاستمدار جدی‌ای نیست. به حکمرانی فکر نمی‌کند، فقط به ژست‌گیری می‌پردازد. و اکنون این ژست‌گیری به‌وضوح قابل مشاهده است، چون باعث شده حتی طرفداران خودش نیز با او مخالف شوند. پیتر کایل نماینده تمام کسانی است که کوربین را سال‌هاست که جدی نمی‌گیرند.
چشم‌انداز سیاسی بریتانیا در حال دگرگونی است
احزابی مانند آنچه کوربین به راه انداخته و حزب راست‌گرای اصلاح بریتانیا و حزب سبز سعی دارند تا چهره سنتی سیاست بریتانیا را تغییر دهند. آنها معتقدند دوران چپ‌ها و محافظه‌کاران سنتی سر آمده و سیاستمداران با رویکردی صریح‌تر می‌توانند جای سیاستمدارانی که تنها نامشان تغییر می‌کند اما رویکرد مشابهی دارند، بنشینند.
برای هواداران کوربین و سلطانه، حزب کارگر به نسخه‌ای ملایم و کم دردسر از حزب محافظه‌کار تبدیل شده که ارزش‌های سوسیالیستی‌اش را از دست داده و قبای نئولیبرالیسم را به تن کرده است. برخی از ناظران معتقدند حضور حزب نو جرمی کوربین در فضای سیاسی بریتانیا، مانند جرقه‌ای در آسمان خواهد بود که ممکن است برای مدتی کوتاه بدرخشد؛ اما به سرعت خاموش می‌شود و در مقابل دیگر ناظران می‌گویند حتی در صورتی که این حزب نتواند محبوبیت لازم را در طولانی‌مدت کسب کند، فضای فعلی را برهم زده و آن را متعادل‌تر خواهد کرد.
اگر ایده‌های کنونی کوربین در حزب جدید او عملی شود، از این منظر هم می‌توان گفت که اتفاقی نو در میان احزاب بریتانیایی رخ خواهد داد. این سیاستمدار به تازگی در مصاحبه‌ای با بی‌بی‌سی پیش از برگزاری یک رویداد اجتماعی در حوزه انتخابیه‌اش در ایزلینگتون، گفته که ساختار حزبش تا حدی فدرالی خواهد بود. بنابر توضیحی که کوربین ارائه کرده این حزب مجموعه‌ای مرکزی از ارزش‌ها و باورها خواهد داشت، اما در عین حال اختیار و خودمختاری زیادی هم به شاخه‌های محلی داده می‌شود.
۳۱۲/۴۲
