به گزارش بهداشت نیوز، در این مطلب به بررسی تاثیرات چاقی بر مغز، مکانیسم های بیولوژیکی و پیامدهای آن می پردازیم.
تغییرات شناختی
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که افراد چاق ممکن است با مشکلاتی در حافظه و تمرکز مواجه شوند. این تغییرات به واسطه کاهش حجم مواد خاکستری مغز، به ویژه در نواحی مرتبط با حافظه و یادگیری، اتفاق می افتد؛ به عنوان مثال، کاهش حجم هیپوکامپ که برای یادگیری و حافظه حیاتی است، در افراد چاق مشاهده شده است؛ همچنین، اختلال در ارتباطات بین نورون ها می تواند به کاهش توانایی پردازش اطلاعات منجر شود.
خطر بیماری های عصبی
چاقی با افزایش خطر ابتلا به بیماری های عصبی مانند آلزایمر و بیماری پارکینسون مرتبط است؛ چاقی می تواند موجب تغییرات متابولیک و هورمونی شود که این تغییرات به نوبه خود به آسیب های مغزی و اختلالات شناختی منجر می شوند.
در یک مطالعه، نشان داده شده است که افراد مبتلا به چاقی مفرط در مقایسه با افراد با وزن نرمال، ریسک بالاتری برای ابتلا به زوال عقل دارند؛ این خطر ممکن است به علت تاثیرات منفی بر عروق مغزی و کاهش جریان خون به مغز باشد.
تاثیر بر خُلق و خو
علاوه بر تاثیرات شناختی، چاقی می تواند بر سلامت روان نیز تاثیر بگذارد؛ افراد چاق ممکن است با مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب بیشتر مواجه شوند؛ این شرایط می تواند به دلیل فشار اجتماعی، استیگما (برچسب خوردن) و همچنین تغییرات شیمیایی در مغز باشد؛ تحقیقات نشان داده اند که تغییرات در سطح هورمون ها و مواد شیمیایی مغز، مانند سروتونین و دوپامین، می تواند به اختلالات خُلقی منجر شود.
مکانیسم های بیولوژیکی
التهاب مزمن
چاقی، منجر به تولید مواد التهابی از بافت چربی می شود؛ این مواد، مانند سیتوکاین ها و فاکتورهای نکروز تومور(TNF-α)، می توانند به التهاب مزمن در مغز منجر شوند؛ التهاب مزمن می تواند به آسیب به نورون ها و اختلال در ارتباطات بین نورون ها و در نهایت به کاهش عملکرد شناختی منجر شود.
تغییرات متابولیک
چاقی معمولاً با مقاومت به انسولین و اختلالات متابولیک همراه است؛ این شرایط می تواند باعث اختلال در تامین انرژی برای مغز شود؛ مغز به گلوکز به عنوان منبع انرژی اصلی وابسته است و کاهش حساسیت به انسولین می تواند منجر به کاهش کارایی عملکرد مغز شود.
تغییرات در هورمون ها
چاقی می تواند بر سطح هورمون هایی مانند انسولین، لپتین و گرلین تاثیرگذار باشد؛ لپتین، هورمونی است که به تنظیم اشتها و متابولیسم کمک می کند؛ در افراد چاق، ممکن است مقاومت به لپتین ایجاد شود که منجر به اختلال در تنظیم اشتها و افزایش وزن می شود و این اختلالات می تواند بر عملکرد مغز تاثیر بگذارد.
آسیب عروقی
چاقی می تواند به افزایش فشار خون و تغییرات در عروق خونی منجر شود؛ این تغییرات می توانند جریان خون به مغز را کاهش دهند و در نتیجه تامین اکسیژن و مواد مغذی را مختل کنند؛ کاهش جریان خون می تواند به آسیب های مغزی و افزایش خطر ابتلا به بیماری های عصبی منجر شود.
کاهش نوروجنسیس
چاقی می تواند تولید نورون های جدید(نوروجنسیس) را در نواحی مغز مانند هیپوکامپ کاهش دهد؛ هیپوکامپ، نقش حیاتی در یادگیری و حافظه دارد؛ کاهش نوروجنسیس می تواند منجر به ضعف در عملکردهای شناختی و ایجاد مشکلات در یادآوری اطلاعات شود.
تغییرات شیمیایی مغز
چاقی می تواند تعادل مواد شیمیایی مغز را تحت تاثیر قرار دهد؛ به عنوان مثال، تغییرات در سطح دوپامین و سروتونین می تواند به اختلالات خُلقی و اضطراب منجر شود؛ این تغییرات می توانند بر رفتار و واکنش های عاطفی تاثیر بگذارند و در نهایت به اختلالات روانی منتهی شوند.
در نتیجه، چاقی نه تنها یک مشکل جسمانی است، بلکه تاثیرات عمیقی بر عملکرد مغز و سلامت روان دارد؛ درک این تاثیرات می تواند به توسعه استراتژی های پیشگیری و درمان کمک کند؛ حفظ وزن مناسب و سبک زندگی سالم می تواند به بهبود سلامت مغز و کیفیت زندگی کمک کند؛ همچنین، آگاهی از تاثیرات روانی چاقی می تواند در کاهش استیگما و حمایت از افرادی که با این مشکل مواجه هستند، موثر باشد.
