گویی تنها کوچک کردن پروژه رویایی شهر "لاین" عربستان سعودی به یک شصتم میزان پیشین کافی نبوده است و ولیعهد عربستان سعودی اکنون صدها کارمند را اخراج و بیش از هزار نفر را جابجا میکند تا هزینههای سرسامآور پروژه "نئوم" را کاهش دهد، چون یک شهر کوچک "نئوم" بهتر از هیچ شهر نئومی است. این تفکر پشت آخرین چرخش استراتژیک عربستان سعودی است.
به گزارش عصرایران، طبق گزارش "سمافور"، این پروژه کلانشهری 1.5 تریلیون دلاری قرار است تعداد قابل توجهی از کارمندان را اخراج و بیش از هزار نفر از کارکنان را از محل ساخت و ساز پروژه های دورافتاده خود به ریاض منتقل کند. این تغییرات در بحبوحه بررسی استراتژیک گستردهتر این ابتکار جاهطلبانه صورت میگیرد.
چشمانداز 2030 ولیعهد "محمد بن سلمان"، طرح جسورانه او برای تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان سعودی، بسیار پرهزینه از آب درآمده است. به طوری که طبق یک گزارش داخلی که توسط "وال استریت ژورنال" مشاهده شده است، کل هزینه های این پروژه اکنون به 8.8 تریلیون دلار افزایش یافته است.
این جهشی سرسامآور از هزینه های پروژه ای است که پیشبینی اولیه آن 500 میلیارد دلار بوده است.
فقط مساله زمان بود که صندوق سرمایهگذاری عمومی (PIF) سعودی و مشاوران خارجی را برای ارزیابی امکانسنجی نئوم، به ویژه پروژه "لاین" آن که ایجاد و توسعه یک شهر خطی شاخص است، به تجدیدنظر در هزینه های آن واداشته است. در ابتدا قرار بود "لاین" یک پروژه عظیم 179 کیلومتری باشد، اما اکنون به طرز چشمگیری به تنها 2.7 کیلومتر کاهش یافته است؛ یعنی به یک شصتم پروژه سابق.
سایر پروژههای فرعی نیز احتمالا تحت تاثیر قرار خواهند گرفت، اما فعلا تغییرات فوری مربوط به پروژه "لاین" است.
این اقدام نشاندهنده تغییر اساسی در سیاست های قبلی پیشبرد پروژه است که کارکنان را ملزم به حضور در محل میکرد. اکنون، کارمندان فعال در پروژه مزایایی مانند مسکن و وعدههای غذایی در محل را از دست خواهند داد.
سال گذشته، نئوم اعلام کرد که 5 هزار کارمند تمام وقت از بیش از 100 کشور جهان به همراه 140 هزار کارگر ساختمانی در محل دارد. مدیریت پروژه حتی پیشبینی کرده بود که نیروی انسانی بخش ساخت و ساز تا سال 2025 میتواند به 200 هزار نفر افزایش یابد.
با این حال، حتی با وجود موج اخراجها در سراسر سازمان، پورتال شغلی نئوم همچنان به فهرست موقعیتهای شغلی در مناطق کلیدی از جمله The Line، Oxagon، Trojena و Magna ادامه میدهد که نشاندهنده استراتژی استخدام گزینشی در میان ممیزیهای داخلی است.
شفافیت هرگز نقطه قوت نئوم نبوده است. اینکه آیا جدول زمانی رعایت میشود یا برنامههای بزرگ تحت تاثیر هزینههای سرسامآور و مشکلات عملیاتی قرار میگیرند، هنوز مشخص نیست.
به غیر از پروژه لاین، یکی دیگر از پروژههای فرعی که به طور بالقوه تحت تاثیر قرار میگیرد، تاسیسات هیدروژن سبز Oxagon است که در حال حاضر 80 درصد آن تکمیل شده است.
در مورد لاین، مقامات اکنون میگویند که فاز اول آن، حتی پس از کوچک شدن، یک دهه طول خواهد کشید تا تکمیل شود. این امر تاریخ تکمیل نهایی پروژه را می تواند تا سال 2080 به تعویق اندازد.
به گفتهی "سحر الانبار" که در بخش ارتباطات نئوم کار میکند: "این اقدامات در واقع اطمینانبخش هستند و نشاندهندهی مدیریت مسئولانه میباشند. نئوم با ارزیابی مجدد تخصیص منابع، رویکردی پیشگیرانه برای همگام ماندن با اهداف بلندپروازانه و بلندمدت خود اتخاذ میکند." او ادامه داد: "همچنین، مدیریت چالشها در پروژههای بزرگ نیازمند انعطافپذیری و آمادگی برای سازگاری است. توانایی انجام تنظیمات استراتژیک، جنبهای حیاتی از اجرای موفقیتآمیز پروژه است."
به گمان ناظران اقتصادی، دولت سعودی برای تامین هزینه پروژه بلندپروازانه متنوع سازی اقتصاد نفتی خود که "نئوم" نام گرفته، به درآمدهای نفتی کلان خود وابسته است و در حالی که متوسط قیمت نفت طی ماه ها و سال های گذشته حدود 70 دلار بوده، دولت سعودی به قیمت نفت بالای 100 دلار برای پوشش هزینه های کلان نئوم نیاز دارد.
از سوی دیگر تشدید تنش های ژئوپلتیک در منطقه پس از جنگ های اخیر اوکراین و غزه ریسک خطرات میان و بلندمدت پروژه های بلندپروازانه سعودی را برای سرمایه گذاران افزایش داده است.